Những vấn đề đang chờ đợi Đức Phanxicô trở về Vatican
Antoine Mekary | ALETEIA
Mặt trăng chiếu sáng trên mái vòm của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, tại Vatican, ngày 2 tháng 3 năm 2025.
15/03/25
Chương trình nghị sự của Đức Thánh Cha vốn đã dày đặc trước khi ngài nhập viện, và hầu hết các mục tiêu hiện vẫn đang bị bỏ ngỏ, từ việc chủ trì lễ Phục sinh cho đến chuyến đi đến Thổ Nhĩ Kỳ.
Tin tức mới nhất từ bệnh viện Gemelli vẫn tích cực và sức khỏe của Đức Thánh Cha đang dần cải thiện liên tục kể từ cơn suy hô hấp cuối cùng của ngài vào đầu tháng 3. Tuy nhiên, xét đến tính phức tạp của bức ảnh lâm sàng của vị giáo hoàng 88 tuổi (đặc biệt là tuổi tác), các bác sĩ của ngài vẫn thận trọng và chưa cân nhắc đến ngày xuất viện của ngài.
Hiện tại, không ai ở Vatican có thể nói rằng Đức Thánh Cha có thể tiếp tục lịch trình làm việc của ngài trước khi nhập viện hay không. Vốn không bao giờ nghỉ hè, vị giáo hoàng người Argentina cũng nổi tiếng là người làm việc rất nhiều, tiếp khách hàng ngày liên tục ngay cả khi bác sĩ đưa ra cảnh báo.
Chẳng hạn, vào ngày ngài nhập viện, ngài đã tiếp năm cuộc hẹn. “Thực sự ngài không là một người tám mươi tuổi,” Bác sĩ Alfieri bình luận tại cuộc họp báo được tổ chức tại bệnh viện Gemelli vào ngày 21 tháng 2. Bác sĩ giải thích rằng Đức Thánh Cha ứng xử như một người ở độ tuổi 50 hoặc 60.
Trước khi được đưa vào Bệnh viện Gemelli vào ngày 14 tháng 2, Đức Thánh Cha Phanxicô đã có một lịch trình bận rộn được lên kế hoạch cho suốt mùa hè này.
Ở đây, chúng ta cùng nhìn lại nhiều vấn đề mà Đức Thánh Cha phải giải quyết.
Bắt kịp nhịp độ Năm Thánh
Được khai mạc ngày 24 tháng 12, Năm Thánh bắt đầu với một Đức Giáo hoàng Phanxicô yếu mệt, thở nặng nhọc tại Vatican. Trong hai sự kiện đầu tiên của Năm Thánh — sự kiện của Thế giới Truyền thông vào tháng 1 và sự kiện của Lực lượng Vũ trang, Cảnh sát và Nhân viên An ninh vào tháng 2 — ngài đã không thể đọc toàn bộ bài suy tư ngài đã soạn.
Các Năm Thánh của giới Nghệ sĩ và Thế giới Văn hóa, của các Phó tế và của Thế giới Tình nguyện kể từ đó được các viên chức giáo triều khác chủ trì.
Từ nay cho đến cuối tháng 3, chỉ có một sự kiện lớn nằm trong chương trình: Năm Thánh của các Linh mục được thiết lập là những Nhà Thừa sai của Lòng Thương xót (28-30 tháng 3). Chương trình của sự kiện ban đầu bao gồm một buổi canh thức sám hối do Đức Giáo hoàng chủ trì tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, và cuộc gặp gỡ với các linh mục có sứ vụ được thiết lập trong Năm Thánh Lòng Thương xót năm 2016. Hiện tại, Tòa thánh chưa đưa ra bất kỳ thông tin cập nhật nào, Tòa thánh sẽ điều chỉnh tùy theo tình trạng sức khỏe của Đức Thánh Cha.
Các tháng 4, 5 và 6 sẽ là những tháng cao điểm của các sự kiện Năm Thánh mà Đức Giáo hoàng đã lên lịch tham dự. Đáng chú ý, Đức Giáo hoàng đã mời các bạn trẻ tham dự Năm Thánh cho Thiếu niên vào tháng 4 và Năm Thánh Cho Giới trẻ vào mùa hè này. Sẽ có các lễ phong thánh được chú ý tại cả hai sự kiện: tuyên phong Thánh Carlo Acutis tại sự kiện đầu và Thánh Pier Giorgio Frassati tại sự kiện thứ hai. Đặc biệt, sự kiện mùa hè này dự kiến sẽ thu hút hàng trăm nghìn người hành hương từ ngày 28 tháng 7 đến ngày 3 tháng 8, trong thời tiết nóng nực của Rome. Đôi khi được gọi là “Ngày Giới trẻ Thế giới thu nhỏ”, năm thánh này là một trong những điểm nhấn của Năm Thánh tại Rome.
Tiếp đón Vua Charles III tại Vatican
Vua Charles III nước Anh, và phu nhân của ông là Nữ hoàng Camilla, dự kiến sẽ có chuyến thăm chính thức tới Vatican vào đầu tháng 4. Điện Buckingham đã thông báo về chuyến thăm này 10 ngày trước khi Đức Giáo hoàng nhập viện. Kể từ đó, Tòa thánh chưa cung cấp thêm thông tin chi tiết nào. Tùy vào tình trạng sức khỏe của Đức Thánh Cha, chuyến thăm này có thể là một trong những buổi tiếp kiến chính thức đầu tiên sau khi ngài khôi phục lại các hoạt động của mình, mặc dù có thể vẫn ở tốc độ chậm hơn.
Trong bối cảnh ghế giáo chủ Anh giáo bị trống kể từ khi Đức Justin Welby từ chức vào ngày 6 tháng 1, vai trò của quốc vương Anh với tư cách là Thống đốc tối cao của Giáo hội Anh sẽ mang lại cho chuyến thăm này ý nghĩa đại kết đặc biệt.
Chuyến thăm Rome của Vua Charles III sẽ là chuyến thăm đầu tiên của ông với tư cách là quốc vương. Nhưng trong vai trò khi còn là thái tử, ông đã đến thăm Vatican năm lần. Ông đã gặp các Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II, Bênêđictô XVI và Đức Phanxicô. Ông gặp Đức Phanxicô trong buổi tiếp kiến năm 2017. Ông trở lại Vatican hai năm sau đó để tham dự lễ phong thánh cho Hồng y John Henry Newman.
Chuyến đi của Vua Charles III cũng bao gồm chuyến thăm cấp nhà nước tới nước Ý, với các sự kiện ở Rome và Ravenna.
Tuần Thánh
Tuần lễ từ Chúa Nhật Lễ Lá đến Lễ Phục Sinh đánh dấu những ngày đỉnh điểm trong đời sống của Giáo hội. Trung tâm của năm phụng vụ, Tam Nhật Thánh Phục sinh — khoảng thời gian từ Thứ Năm Tuần Thánh đến Chúa Nhật Phục Sinh — tưởng niệm Cuộc Khổ nạn, cái Chết và Sự Phục sinh của Chúa Kitô. Ở Rome cũng như ở những nơi khác trên thế giới, khoảng thời gian này được đánh dấu bằng các nghi thức dài hơn bình thường.
Vào Thứ Sáu Tuần Thánh, các giáo hoàng có thói quen đến Đấu trường La Mã vào buổi tối để tham dự Chặng Đàng Thánh Giá của Chúa Giêsu ngoài trời. Tuy nhiên, trong hai năm 2023 và 2024, Đức Thánh Cha Phanxicô đã phải hủy bỏ vào phút cuối. Ngài không thể ra ngoài để chủ trì nghi thức này do sức khỏe yếu và các luồng gió lạnh liên tục. Tuy nhiên, trong cả hai năm, ngài đều tham dự lễ Vọng Phục sinh vào tối Thứ Bảy và Thánh lễ Phục sinh vào Chúa Nhật.
Rome đã trải qua một lễ Phục sinh không có sự hiện diện của giáo hoàng, và về mặt lý thuyết, Đức Phanxicô không thể tham dự trong Tuần Thánh nếu ngài vẫn còn bệnh hoặc đang trong thời gian hồi phục. Năm 2005, Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã phải ủy quyền chủ trì các buổi cử hành. Kiệt sức vì bệnh, ngài xuất hiện tại cửa sổ của Điện Tông tòa nhưng không thể công bố phép lành Phục sinh Urbi et Orbi.
Thông tin thêm về các lễ phong thánh đặc biệt để cử hành
Một tuần sau lễ Phục sinh, Rome sẽ là nơi diễn ra một sự kiện dự kiến thu hút hàng trăm ngàn tín hữu đến Quảng trường Thánh Phêrô. Lễ phong thánh cho Carlo Acutis (1991–2006), dự kiến diễn ra vào ngày 27 tháng 4, sẽ diễn ra trong Năm Thánh cho Thiếu niên.
Cậu thiếu niên người Ý đã sử dụng kỹ năng máy tính của mình để phục vụ cho công cuộc truyền giáo đến mức được mệnh danh là “chuyên viên tin học của Chúa”. Cậu qua đời ở tuổi 15 vì bệnh bạch cầu, và chứng tá của cậu nhanh chóng lan truyền khắp nước Ý và sau đó là khắp thế giới. Cậu thiếu niên, mà thi hài hiện đặt tại Assisi, là một chứng nhân quan trọng cho sự nên thánh mà Giáo hội Công giáo dành cho các thế hệ mới sinh ra trong thời đại kỹ thuật số.
Hiện tại, khả năng hoãn ngày lễ phong thánh cho thiếu niên người Ý vẫn chưa được đặt ra. Theo các nguồn tin của Roma, Tòa thánh có thể hoãn lễ nếu Đức Giáo hoàng không thể chủ trì. Người khác tin rằng ngài có thể cử một hồng y đại diện cho buổi lễ trong đó sắc lệnh phong thánh sẽ được đọc, nhưng điều này không được mong muốn.
“Phong thánh là một trong những hoạt động long trọng nhất liên quan đến đức tin. Sự hiện diện của giáo hoàng là cần thiết, ngay cả khi tính hợp lệ của việc phong thánh không bị đe dọa trong trường hợp vắng mặt vì lý do chính đáng”, một luật sư giáo luật cho biết. Ông nói tiếp, trong tình huống như vậy, “nghi thức phải được điều chỉnh cho phù hợp với trường hợp đặc biệt này. Người cử hành được giáo hoàng bổ nhiệm hợp lệ đọc sắc lệnh của giáo hoàng, không được ban hành sắc lệnh của mình nhân danh giáo hoàng”.
Tùy vào tình trạng sức khỏe của Đức Giáo hoàng, câu hỏi này có thể được xét lại vào mùa hè này. Trong Năm Thánh cho Thanh niên, một chân phước người Ý khác, Piergiorgio Frassati (1901-1925), sẽ được phong thánh vào ngày 3 tháng 8.
Chuyến đi đến Thổ Nhĩ Kỳ đang bị hoãn
Một tháng sau lễ Phục sinh, vào khoảng 24 tháng 5, Đức Thánh Cha Phanxicô muốn tạo động lực mới cho việc xích lại gần nhau giữa Chính thống giáo và Công giáo trong chuyến đi đến Nicaea (nay là Iznik), một thành phố cảng gần Istanbul ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Chuyến đi này, vẫn chưa được Tòa thánh chính thức công bố, được lên kế hoạch để đánh dấu kỷ niệm 1.700 năm Công đồng Nicaea được tổ chức tại thành phố này, nơi đã xác định Kinh Tin Kính của Công đồng Nicea. Trong một lá thư gửi cho Đức Thượng phụ Constantinople vào ngày 30 tháng 11, Đức Thánh Cha Phanxicô giải thích rằng các công tác chuẩn bị cho một cuộc gặp gỡ dự kiến đã bắt đầu.
Do tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp của Giáo hoàng rất nghiêm trọng, chuyến đi nước ngoài lần thứ 48 của Đức Giáo hoàng hiện có vẻ không khả thi. Giải pháp khả thi nhất là cử một đại diện đến Thổ Nhĩ Kỳ thay mặt cho ngài.
Nhưng Đức Thánh Cha Phanxicô thường làm giới quan sát ngạc nhiên với khả năng thực hiện các chuyến đi bất chấp sức khỏe yếu. Năm 2023, ngài đã tham dự Ngày Giới trẻ Thế giới hai tháng sau ca đại phẫu ruột. Sáu tháng trước, ngài đã hoàn thành chuyến đi kéo dài 12 ngày đến Đông Nam Á và Châu Đại Dương, chuyến đi dài nhất (cả về số ngày và khoảng cách) kể từ khi ngài được bầu vào năm 2013.
Tiếp nhận công trình của Thượng Hội Đồng
Thượng Hội đồng về tính Hiệp hành đã kết thúc vào tháng 10 năm ngoái. Tuy nhiên, công việc vẫn đang tiếp tục. Đức Thánh Cha đã thành lập 10 nhóm làm việc để nghiên cứu một số vấn đề nhạy cảm và các nhóm này dự kiến sẽ báo cáo kết luận của họ vào tháng 6. Sự hướng dẫn từ Đức Giáo hoàng Phanxicô, người luôn đặt tốc độ cho việc suy tư về tính hiệp hành, sẽ được mong đợi, mặc dù ngài thông báo rằng ngài không có ý định viết một tông huấn hậu Thượng Hội đồng.
Viết một huấn dụ dành cho thiếu nhi
“Tôi dự định sẽ soạn một lá thư hoặc một huấn dụ dành cho thiếu nhi”, Đức Thánh Cha công bố 10 ngày trước khi vào Bệnh viện Gemelli. Vị đứng đầu Giáo hội Công giáo đã đưa ra thông báo này vào cuối hội nghị thượng đỉnh quốc tế về việc bảo vệ trẻ em được tổ chức tại Vatican vào đầu tháng 2.
Văn kiện được Đức Giáo hoàng đề cập hiện tại chưa có tựa đề cũng như ngày công bố, có thể là tông huấn thứ tám của ngài kể từ năm 2013. Các huấn dụ không có cùng giá trị pháp lý cơ bản như các tông huấn, nhưng chúng bao gồm sự “khuyến khích” các tín hữu Công giáo tham gia vào các chủ đề được coi là trọng yếu. Do đó, chúng tạo thành một phần quan trọng trong huấn quyền của giáo hoàng, tức là giáo huấn của ngài về các vấn đề xã hội hoặc các chủ đề thiêng liêng.
Một công nghị sẽ được tổ chức
Vào ngày thứ 12 từ khi Đức Giáo hoàng nhập viện, Vatican thông báo rằng Đức Thánh Cha đã triệu tập một công nghị bàn riêng về hai án phong thánh vào một ngày vẫn chưa được xác định. Cụ thể, đó sẽ là cuộc họp của các hồng y có mặt tại Rome xung quanh Đức Giáo hoàng để xác nhận các vị thánh mới. Cuộc họp này, theo truyền thống được tổ chức tại Hội trường Clementine của Điện Tông tòa, cũng có thể là dịp để công bố ngày phong thánh.
Thông báo về công nghị này khiến nhiều nhà quan sát ngạc nhiên. Trong bối cảnh Đức Giáo hoàng Phanxicô nhập viện, nó gợi nhớ đến công nghị tương tự được triệu tập vào tháng 2 năm 2013 bởi Đức Bênêđictô XVI. Vị Giáo hoàng người Đức đã dùng cơ hội đó để tuyên bố từ chức. Một số nguồn tin đã phân tích quyết định này của vị giáo hoàng người Argentina, ngược lại là biểu hiện cho mong muốn tiếp tục công việc của triều đại giáo hoàng của ngài.
[Nguồn: aleteia]
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 17/3/2025]
