Handout / VATICAN MEDIA / AFP
Bức ảnh do văn phòng báo chí Vatican, Vatican Media, chụp và cung cấp vào ngày 12 tháng Chín năm 2021 cho thấy Đức Giáo hoàng Phanxicô được một thiếu nhi mặc trang phục truyền thống chào đón khi ngài đến sân bay quốc tế Milan Rastislav Stefanik tại thủ đô Bratislava của Slovakia. - Vào ngày 12 tháng Chín, Đức Giáo hoàng bắt đầu chuyến Tông du quốc tế thứ 34 với chuyến thăm 3 ngày đến Slovakia để gặp gỡ Tổng thống của đất nước, các cộng đồng Do Thái và Roma. (Photo by Handout / VATICAN MEDIA / AFP)
Kathleen N. Hattrup
12/09/21
“Anh chị em khám phá ra vẻ đẹp của việc sống đức tin trong tự do, nhưng cũng rất khó khăn…”
Đức Thánh Cha Phanxicô đã đến Slovakia vào chiều ngày 12 tháng Chín, sau một chặng dừng chân ngắn đầu giờ cùng ngày để bế mạc Đại hội Thánh Thể Quốc tế ở Budapest.
Cuộc gặp gỡ đầu tiên của ngài sau nghi thức chào đón chính thức là với các đại diện của Hội đồng Đại kết các Giáo hội ở Slovakia.
Ngài nói: “Tôi thật vui mừng vì cuộc gặp gỡ đầu tiên của tôi là với anh chị em. Nó là một dấu chỉ cho thấy rằng đức tin Kitô giáo là – và khát khao trở thành – một hạt giống của sự hiệp nhất và là men của tình huynh đệ trong đất nước này.”
Đức Thánh Cha ở Slovakia cho đến Thứ Tư.
Huấn từ của ngài trước các Kitô hữu Slovakia tập trung vào sự tự do của đức tin, lấy ý từ tác phẩm The Brothers Karamazov của Dostoevsky.
Ngài cảnh báo: “Luôn luôn có sự cám dỗ quay trở lại tình trạng nô lệ, không phải là một chế độ, nhưng là một tình trạng còn tồi tệ hơn: tình trạng nô lệ bên trong.”
*****
Dưới đây là toàn văn huấn từ của Đức Thánh Cha, bản dịch (ND: tiếng Anh) của Vatican.
Tôi xin gửi lời chào thân ái đến anh chị em và tôi cảm ơn anh chị em đã nhận lời mời của tôi và đến đây với tôi. Tôi đến đây với tư cách là một người hành hương tại Slovakia, và anh chị em ở đây như là những vị khách được chào đón tại Tòa Khâm sứ này! Tôi thật vui mừng vì cuộc gặp gỡ đầu tiên của tôi là với anh chị em. Nó là một dấu chỉ cho thấy rằng đức tin Kitô giáo là – và khát khao trở thành – một hạt giống của sự hiệp nhất và là men của tình huynh đệ trong đất nước này. Thưa hiền huynh Rastislav, tôi xin cảm ơn vì sự hiện diện của hiền huynh. Tôi thật biết ơn Đức cha Ivan, Chủ tịch Hội đồng Đại kết, vì những lời của ngài đã làm chứng cho sự cam kết tiếp tục cùng nhau đồng hành trong hành trình chuyển từ xung khắc sang hiệp thông.
Các cộng đồng của anh chị em đã có một khởi đầu mới sau những năm bị đàn áp theo chủ nghĩa vô thần, khi sự tự do tôn giáo bị bóp nghẹt hoặc bị đàn áp khắc nghiệt. Rồi cuối cùng, sự tự do đó đã trở lại. Bây giờ anh chị em đang chia sẻ một kinh nghiệm tương tự về sự phát triển, trong đó anh chị em khám phá ra vẻ đẹp của việc sống đức tin trong tự do, nhưng cũng rất khó khăn. Luôn luôn có sự cám dỗ quay trở lại tình trạng nô lệ, không phải là một chế độ, nhưng là một tình trạng còn tồi tệ hơn: tình trạng nô lệ bên trong.
Đó là những điều văn hào Dostoevsky đã cảnh báo trong quyển Legend of the Grand Inquisitor nổi tiếng của ông. Chúa Giêsu trở lại trái đất và một lần nữa bị giam vào ngục. Kẻ thẩm vấn nói thẳng thừng: anh ta buộc tội Chúa Giêsu đã thổi phồng sự tự do của con người. Anh ta nói với Người: “Anh muốn đi vào thế giới này với hai bàn tay không, với lời hứa về sự tự do mà họ thậm chí không thể tưởng tượng được trong sự ngốc nghếch và rối loạn bẩm sinh của họ, một thứ tự do kinh khủng và đáng sợ, vì con người chưa bao giờ thấy điều gì khó chịu hơn là được tự do!” (The Brothers Karamazov, Phần II, Quyển V, Ch. 5). Ông thậm chí còn đi xa hơn, nói thêm rằng con người nhanh chóng đánh đổi tự do của họ để lấy một sự nô lệ dễ chịu hơn: đó là phục tùng một người nào đó sẽ đưa ra những quyết định cho họ, miễn là họ có bánh mì và sự an toàn. Ông thậm chí còn trách móc Chúa Giêsu vì đã không chọn trở thành Xêdarê, để khuất phục lương tâm của loài người và thiết lập hòa bình bằng vũ lực. Thay vào đó, Chúa Giêsu tiếp tục trao ban tự do, trong khi nhân loại kêu gào đòi “bánh mì và những thứ nhỏ bé”.
Anh em thân mến, cầu mong điều này không xảy ra với chúng ta! Chúng ta hãy giúp nhau để đừng bao giờ rơi vào bẫy của sự thỏa mãn với bánh mì và những thứ nhỏ bé khác. Đó là một mối nguy hiểm mà chúng ta cảm thấy một khi chúng ta nghĩ rằng các tình huống trở lại bình thường, khi chúng ta cảm thấy rằng mọi thứ đã lắng xuống và chúng ta an tâm trong hy vọng về một cuộc sống yên bình và tĩnh lặng. Khi đó, mục tiêu của chúng ta không còn là “sự tự do chúng ta có được trong Đức Giêsu Kitô” (Gl 2:4), sự thật của Người đã giải phóng chúng ta (xem Ga 8:32), mà là trói mình vào những không gian và những đặc lợi, như Tin mừng nói đến, là “bánh mì và những thứ nhỏ bé”. Ở đây, từ trung tâm của Châu Âu, chúng ta có thể tự hỏi: có phải người Kitô hữu chúng ta đã mất đi một phần lòng nhiệt thành rao giảng Tin Mừng và làm chứng nhân tiên tri không? Sự thật của Tin mừng có giải phóng chúng ta không? Hay chúng ta nghĩ rằng chúng ta được tự do khi có thể xác định những vùng an toàn cho phép chúng ta kiểm soát mọi thứ và bình tĩnh đi theo con đường của mình mà không gặp phải những thất bại cụ thể? Bằng lòng với bánh mì và sự an toàn, có phải chúng ta đã mất động lực để tìm kiếm sự hiệp nhất mà Chúa Giêsu đã cầu nguyện, một sự hiệp nhất chắc chắn đòi hỏi có sự tự do trưởng thành được sinh ra từ những quyết định vững chắc, sự chịu đựng và hy sinh, nhưng đó cũng là lý do để thế giới tin (xem (Ga 17:21)? Chúng ta đừng chỉ quan tâm đến những điều có thể mang lại lợi ích cho cộng đồng riêng của chúng ta. Sự tự do của anh chị em chúng ta cũng là tự do của chúng ta, vì tự do của chúng ta không trọn vẹn nếu không có tự do của họ.
Tại những vùng đất này, việc truyền giáo bắt đầu bằng tình anh em và được đóng ấn bởi hai người anh em là Thánh Cyril và Thánh Methodius của Thêxalônica. Là những chứng nhân của Kitô giáo được đánh dấu bằng sự hiệp nhất và lòng nhiệt thành rao giảng Tin Mừng, xin các ngài giúp chúng ta kiên trì trên hành trình của mình bằng cách nuôi dưỡng sự hiệp thông huynh đệ của chúng ta nhân danh Chúa Giêsu. Về vấn đề đó, làm sao chúng ta có thể hy vọng Châu Âu sẽ tái khám phá cội nguồn Kitô giáo của mình khi bản thân chúng ta không được bén rễ sâu trong sự hiệp thông trọn vẹn? Làm sao chúng ta có thể mơ về một Châu Âu thoát khỏi những ý thức hệ nếu chúng ta thiếu can đảm đặt sự tự do của Đức Kitô lên trước những nhu cầu của các nhóm tín hữu riêng? Thật khó để mong chờ Châu Âu ngày càng được ảnh hưởng và phong phú bởi Tin Mừng nếu chúng ta không thao thức trước thực tế là trên lục địa này chúng ta chưa hoàn toàn hiệp nhất và không quan tâm đến nhau. Những lợi ích cụ thể, những lý do lịch sử và các mối quan hệ chính trị không được trở thành các trở ngại không thể vượt qua trên con đường của chúng ta. Xin các Thánh Cyril và Thánh Methodius, “những tiền nhân của chủ nghĩa đại kết” (THÁNH GIOAN PHAOLÔ II, Slavorum Apostoli, 14) giúp chúng ta nỗ lực hết sức để làm việc cho sự hòa giải đa dạng trong Chúa Thánh Thần. Xin các ngài giúp chúng ta đạt được một sự hiệp nhất, nhưng không phải là sự đồng nhất, để có thể trở thành dấu chỉ và chứng tá cho sự tự do của Đức Kitô, Chúa là Đấng đã nới lỏng những ràng buộc của quá khứ và chữa lành mọi sợ hãi và lo lắng cho chúng ta.
Vào thời của các ngài, Thánh Cyril và Thánh Methodius đã để cho Lời Chúa cư ngụ trong những vùng đất này (xem Ga 1:14). Ở đây tôi muốn chia sẻ với anh chị em hai gợi ý như là lời khuyên huynh đệ để truyền bá Phúc Âm tự do và hiệp nhất ngày nay. Gợi ý đầu tiên liên quan đến sự suy gẫm. Một đặc điểm riêng biệt của các dân tộc Slav, một đặc điểm mà anh chị em được kêu gọi để bảo tồn, đó là tinh thần chiêm niệm, trên cơ sở của một đức tin thực nghiệm, vượt ra ngoài những khái niệm thuộc triết học và thậm chí cả thần học để ôm lấy mầu nhiệm. Hãy giúp đỡ lẫn nhau để vun đắp truyền thống tinh thần này, một truyền thống mà Châu Âu rất cần. Giáo hội ở phương Tây vô cùng khao khát điều này, để khám phá lại vẻ đẹp của việc tôn thờ Thiên Chúa và tầm quan trọng của việc không xem cộng đoàn đức tin nghiêng về các chương trình và hiệu quả tổ chức.
Gợi ý thứ hai liên quan đến hành động. Sự hiệp nhất đạt được không quá nhiều bởi những ý định tốt và sự đồng thuận về một giá trị chung nào đó, nhưng bằng cách cùng nhau làm một điều cụ thể cho những người đưa chúng ta đến gần Thiên Chúa nhất. Họ là ai? Họ là những người nghèo, vì Chúa Giêsu hiện diện trong họ (xem Mt 25,40). Chia sẻ trong các công việc bác ái có thể mở ra những chân trời rộng lớn hơn và giúp chúng ta đạt được nhiều tiến bộ hơn trong việc vượt qua định kiến và hiểu lầm. Đó cũng là một phẩm chất truyền thống quan trọng ở đất nước này, mà học sinh học thuộc lòng bài thơ với những dòng thơ rất đẹp sau đây: “Khi một người lạ gõ cửa nhà chúng ta với sự tin tưởng chân thành: dù người đó là ai, dù đến từ nơi gần hay nơi xa, ngày hay đêm, ơn của Chúa sẽ chờ đợi trên bàn ăn của chúng ta” (SAMO CHALUPKA, Mor ho!, 1864). Xin cho ân huệ của Thiên Chúa hiện diện trên bàn ăn của tất cả mọi người, cho dù chưa được dùng chung bữa ăn Thánh Thể, chúng ta có thể cùng nhau đón Chúa Giêsu bằng cách phục vụ Người trong những người nghèo khó. Đó sẽ là một dấu hiệu hùng hồn hơn muôn vàn lời nói, và sẽ giúp xã hội dân sự hiểu rõ, đặc biệt trong những thời điểm khó khăn này, rằng chỉ khi đứng về phía những người yếu đuối nhất thì tất cả chúng ta mới có thể sống sót qua đại dịch hiện nay.
Anh chị em thân mến, tôi cảm ơn sự hiện diện của anh chị em và vì hành trình mà anh chị em đang cùng nhau thực hiện. Lòng tốt và sự hiếu khách đặc trưng của người dân Slovakia, truyền thống chung sống hòa bình và sự hợp tác của anh chị em vì hạnh phúc của đất nước là những điều quý giá cho việc truyền bá Phúc âm. Tôi động viên anh chị em theo đuổi hành trình đại kết của mình, rất cần thiết và phong phú. Tôi luôn nhớ đến anh chị em trong lời cầu nguyện của tôi, và tôi xin anh chị em hãy nhớ đến tôi trong lời cầu nguyện của anh chị em. Cảm ơn anh chị em.
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 14/9/2021]
