CHUYẾN TÔNG DU CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ ĐẾN INDONESIA, PAPUA NEW GUINEA, ĐÔNG TIMOR VÀ SINGAPORE
(2-13 THÁNG 9 2024)
GẶP GỠ CÁC GIỚI CHỨC CHÍNH QUYỀN, XÃ HỘI DÂN SỰ VÀ NGOẠI GIAO ĐOÀN
DIỄN TỪ CỦA ĐỨC THÁNH CHA
Hội trường Phủ Tổng thống Istana Negara (Jakarta, Indonesia) Thứ Tư, ngày 4 tháng 9 năm 2024
___________________________
Thưa Ngài Tổng thống,
Thưa các vị lãnh đạo chính quyền,
Thưa quý ngài,
Thưa các vị đại diện đáng kính của các cộng đồng tôn giáo
và của nhiều tôn giáo khác nhau,
Thưa các vị đại diện Xã hội dân sự,
Các thành viên của Đoàn ngoại giao!
Tôi chân thành cảm ơn ngài Tổng thống đã nhiệt tình mời tôi đến thăm đất nước của ngài cùng những lời chào nồng hậu của ngài. Tôi xin gửi đến ngài Tổng thống tân cử lời chúc tốt đẹp nhất cho nhiệm kỳ phục vụ hiệu quả cho đất nước Indonesia, một quần đảo rộng lớn với hàng ngàn hòn đảo được bao quanh bởi biển nối liền Châu Á với Châu Đại Dương.
Cũng giống như đại dương là yếu tố tự nhiên hợp nhất tất cả các hòn đảo của Indonesia, chúng ta có thể nói rằng sự tôn trọng lẫn nhau đối với các đặc điểm văn hóa, dân tộc, ngôn ngữ và tôn giáo của tất cả các nhóm hiện diện ở Indonesia là nền tảng không thể thiếu và hợp nhất khiến Indonesia trở thành một dân tộc đoàn kết và tự hào.
Khẩu hiệu quốc gia của quý vị là Bhinneka tunggal ika (Đoàn kết trong sự Đa dạng, theo nghĩa đen là Nhiều nhưng là Một) lột tả rõ ràng thực tế đa diện này của dân tộc đa dạng đoàn kết chặt chẽ trong một quốc gia. Giống như sự đa dạng sinh học tuyệt vời trong quần đảo này là nguồn của sự phong phú và đẹp đẽ, nó cũng cho thấy rằng những khác biệt đặc trưng của quý vị cũng góp phần tạo nên một bức tranh khảm tuyệt đẹp, trong đó mỗi viên gạch là một yếu tố không thể thay thế trong việc tạo ra một tác phẩm độc đáo và vô cùng quý giá. Đây là kho tàng của quý vị, là gia tài lớn nhất của quý vị.
Hòa hợp trong sự đa dạng sẽ đạt được khi các tầm nhìn cân nhắc kỹ đến nhu cầu chung của tất cả mọi người và khi mỗi nhóm sắc tộc và tông phái tôn giáo hành động theo tinh thần huynh đệ, theo đuổi mục tiêu cao cả là phục vụ lợi ích của tất cả mọi người. Nhận thức về việc góp phần vào một lịch sử chung, trong đó sự đoàn kết là điểm trọng yếu và tất cả mọi người đều có phần đóng góp, sẽ giúp xác định những giải pháp đúng đắn, tránh làm nặng nề thêm những sự tương phản và biến những đối lập thành sự hợp tác hiệu quả.
Sự cân bằng khôn ngoan và tinh tế này giữa rất nhiều văn hóa và các tầm nhìn theo ý thức hệ khác nhau, và các lý tưởng củng cố sự thống nhất, phải luôn được bảo vệ chống lại sự mất cân bằng. Đây là một công trình thủ công, tôi xin nhắc lại, một công trình thủ công phải được giao phó cho tất cả mọi người, nhưng cách đặc biệt cho những ai trong đời sống chính trị phải phấn đấu hướng tới sự hòa hợp, công bằng, tôn trọng các quyền căn bản của con người, phát triển bền vững, đoàn kết và theo đuổi hòa bình trong xã hội và với các dân tộc và quốc gia khác. Từ đó xuất hiện sự vĩ đại của chính trị. Một nhà thông thái từng nói rằng chính trị là hình thức cao nhất của bác ái. Điều này thật là đẹp.
Để thúc đẩy sự hòa hợp trong hòa bình và hiệu quả, bảo đảm nền hòa bình và hợp nhất các nỗ lực nhằm xóa bỏ những sự mất cân bằng và đau khổ vẫn còn tồn tại ở một số khu vực, Giáo hội mong muốn tăng cường đối thoại liên tôn. Con đường này có thể xóa bỏ các định kiến và phát triển bầu khí tôn trọng và tin tưởng lẫn nhau. Đây là điều không thể thiếu trong việc đối phó với các thách thức chung, trong đó có cả việc chống lại chủ nghĩa cực đoan và sự bất khoan dung thông qua việc bóp méo tôn giáo, cố gắng áp đặt quan điểm của họ bằng cách sử dụng những mánh khóe và bạo lực. Ngược lại, sự gần gũi, lắng nghe ý kiến của người khác, tạo ra một quốc gia huynh đệ. Đây là một điều rất, rất đẹp.
Giáo hội Công giáo phục vụ ích chung và mong muốn tăng cường hợp tác với các tổ chức công và các tác nhân khác trong xã hội dân sự, nhưng Giáo hội không bao giờ chiêu dụ tín đồ và luôn tôn trọng niềm tin của mọi người. Giáo hội mong muốn khuyến khích việc hình thành một cấu trúc xã hội cân bằng hơn và bảo đảm việc phân phối hỗ trợ xã hội hiệu quả và công bằng hơn.
Về vấn đề này, tôi muốn nhắc đến Lời nói đầu của Hiến pháp năm 1945 của quý vị, trong đó có những hiểu biết sâu sắc đầy giá trị về con đường mà một đất nước Indonesia dân chủ và độc lập đã lựa chọn. Đây là một lịch sử rất đẹp. Đọc nó, chúng ta có thể thấy rằng đó là sự lựa chọn của mọi người.
Trong vài dòng, Lời nói đầu đề cập đến Thiên Chúa Toàn năng hai lần và sự cần có ơn phúc của Người đổ xuống cho quốc gia Indonesia mới thành lập. Tương tự như vậy, những dòng mở đầu của luật hiến pháp căn bản của quý vị đề cập đến công bằng xã hội hai lần: như là nền tảng mong ước cho trật tự quốc tế và như một trong những mục tiêu chính cần đạt được vì lợi ích của toàn thể người dân Indonesia.
Do đó, sự hợp nhất trong đa dạng, công bằng xã hội và phúc lành của Thiên Chúa là những nguyên tắc nền tảng với mục đích truyền cảm hứng và hướng dẫn trật tự xã hội. Chúng có thể được ví như một cấu trúc cột trụ, là nền tảng vững chắc để xây dựng ngôi nhà. Chúng ta không thể không nhận thấy rằng những nguyên tắc này rất phù hợp với khẩu hiệu cho chuyến viếng thăm Indonesia của tôi: Lòng tin, Tình Huynh đệ, Lòng trắc ẩn?
Tuy nhiên, thật đáng buồn, trong thế giới ngày nay chúng ta nhìn thấy một số khuynh hướng cản trở sự phát triển của tình huynh đệ phổ quát (xem Tông huấn Fratelli Tutti, 9). Chúng ta chứng kiến sự xuất hiện của các cuộc xung đột bạo lực ở nhiều vùng khác nhau, thường là hậu quả của việc thiếu tôn trọng lẫn nhau, của ý muốn bất khoan dung nhằm làm cho lợi ích riêng, lập trường riêng hoặc câu chuyện lịch sử đảng phái riêng thắng thế bằng mọi giá, ngay cả khi điều này dẫn đến nỗi đau khổ vô tận cho toàn bộ cộng đồng và dẫn đến chiến tranh và đổ rất nhiều máu.
Đôi khi căng thẳng bạo lực bùng nổ trong nội bộ một quốc gia vì những người nắm quyền hành muốn đồng nhất mọi thứ, áp đặt tầm nhìn của họ ngay cả với những vấn đề vốn phải được để cho các cá nhân hoặc nhóm tự quyết định.
Ngoài ra, cho dù có những tuyên bố về chính sách rất ấn tượng, nhưng vẫn thiếu cam kết thật sự và hướng tới tương lai để thực hiện các nguyên tắc công bình xã hội. Kết quả là, một bộ phận đáng kể của nhân loại bị gạt ra ngoài lề, không có được những phương tiện để sống đúng phẩm giá và không được bảo vệ trước sự mất cân bằng xã hội nghiêm trọng và ngày càng gia tăng gây ra các cuộc xung đột cấp tính. Điều này thường được giải quyết như thế nào? Bằng luật tử, tức là bằng cách hạn chế sinh đẻ, hạn chế gia tài lớn nhất mà một quốc gia có được, đó là các trẻ em chào đời. Trong khi đó, quốc gia của quý vị có những gia đình có ba, bốn và năm đứa con. Điều này được thấy ở độ tuổi trung bình trong nước. Hãy tiếp tục như thế. Đây là một mẫu gương cho tất cả các quốc gia. Có vẻ nực cười khi một số gia đình thích nuôi mèo hoặc chó con, chứ không nuôi con cái, nhưng điều này là không đúng đắn.
Trong những bối cảnh khác, người ta tin rằng họ có khả năng hoặc phải gạt bỏ sự cần thiết tìm kiếm ơn phúc của Thiên Chúa, coi đó là điều vô ích đối với con người và xã hội dân sự. Thay vào đó, họ thúc đẩy những nỗ lực của bản thân, nhưng việc đó thường đưa họ đến sự thất vọng và thất bại. Tuy nhiên, có những lúc lòng tin Thiên Chúa luôn được đặt lên hàng đầu, nhưng đáng buồn là nó bị thao túng để kích động chia rẽ và hận thù thay vì thúc đẩy hòa bình, hiệp thông, đối thoại, tôn trọng, hợp tác và tình huynh đệ để xây dựng đất nước.
Thưa anh chị em, trước những thách thức nêu trên, thật đáng khích lệ khi thấy rằng triết lý soi đường cho sự tổ chức Nhà nước Indonesia vừa cân bằng vừa khôn ngoan. Về vấn đề này, tôi xin trích dẫn lời của Thánh Gioan Phaolô II trong chuyến viếng thăm cung điện này năm 1989. Trong nhiều điều, ngài nói rằng: “Khi công nhận sự hiện diện của tính đa dạng chính đáng, tôn trọng các quyền con người và quyền chính trị của mọi công dân, và khuyến khích phát triển sự thống nhất quốc gia đặt nền tảng trên sự khoan dung và tôn trọng người khác, anh chị em đã đặt nền móng cho xã hội công bằng và hòa bình mà mọi người dân Indonesia khát khao cho bản thân và mong muốn để lại cho con cháu mình” (Diễn từ trước Tổng thống Cộng hòa Indonesia và các nhà chức trách, Jakarta, ngày 9 tháng 10 năm 1989).
Trong quá khứ, nếu có những lúc các nguyên tắc nêu trên không luôn luôn được thực hiện, thì chúng vẫn có giá trị và xác thực, giống như ngọn hải đăng soi sáng con đường cần đi và cảnh báo những sai lầm nguy hiểm nhất cần tránh.
Thưa ngài Tổng thống, thưa quý ông, quý bà,
Tôi hy vọng rằng mọi người sẽ có thể tìm được nguồn cảm hứng từ những nguyên tắc đó trong cuộc sống hàng ngày của mình và thực hiện chúng khi thi hành trách vụ của mình, vì opus justitiae pax, hòa bình là tác phẩm của công bình. Sự hòa hợp có được khi chúng ta cam kết không chỉ vì lợi ích và tầm nhìn của riêng mình, mà còn vì lợi ích của tất cả mọi người, xây dựng những cầu nối, thúc đẩy các thỏa thuận và hiệp trợ, hợp lực để đánh bại mọi hình thức đau khổ về đạo đức, kinh tế và xã hội, và thúc đẩy hòa bình và hòa hợp.
Anh chị em thân mến, hãy tiếp tục con đường của mình, con đường rất đẹp và công bình. Và bây giờ tôi khẩn xin ơn lành đổ xuống trên tất cả mọi người: Xin Chúa ban cho Indonesia phúc lành hòa bình, cho một tương lai tràn đầy hy vọng. Xin Chúa chúc phúc cho tất cả mọi người!
[Nguồn: vatican.va]
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 4/9/2-24]
