“Đưa Chúa trở lại trung tâm tầm nhìn của chúng ta”
Bài giảng của Đức Thánh Cha trong Thánh lễ với các tân Hồng y và Hồng y đoàn
Vatican Media
*******
Vào lúc 9 giờ sáng nay, tại sân trước của Vương cung Thánh đường Vatican, Đức Thánh Cha Phanxicô chủ tế Thánh lễ cùng với các tân Hồng y và Hồng y đoàn. Trong buổi cử hành Thánh Thể đã diễn ra lễ khai mạc Đại hội đồng thường kỳ lần thứ XVI của Thượng Hội đồng Giám mục với chủ đề: ‘Vì một Giáo hội hiệp hành: hiệp thông, tham gia và sứ vụ’.
Sau phần công bố Tin Mừng, Đức Thánh Cha có bài giảng lễ sau đây:
___________________________________________
Bài giảng của Đức Thánh Cha
Bài Tin Mừng chúng ta vừa nghe được bắt đầu bằng trình thuật về một thời điểm khó khăn trong sứ vụ của Chúa Giêsu, mà chúng ta có thể gọi là một trong những “sự cô đơn mục vụ”. Gioan Tẩy giả nghi ngờ không biết Chúa Giêsu có thực sự là Đấng Messia hay không; rất nhiều thành thị Người đã đi qua vẫn không hoán cải, bất kể những phép lạ Người thực hiện; người ta buộc tội Người là kẻ háu ăn và say sưa, trong khi họ lại vừa phàn nàn về vị Tẩy Giả vì ông quá khắc khổ (x. Mt 11:2-24). Tuy nhiên, chúng ta thấy rằng Chúa Giêsu không để mình bị nỗi buồn lấn át, nhưng ngước mắt lên trời và chúc tụng Chúa Cha vì Người đã mạc khải những mầu nhiệm của Nước Thiên Chúa cho những người đơn sơ: “Lạy Cha là Chúa Tể trời đất, con xin ngợi khen Cha, vì Cha đã giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết những điều này, nhưng lại mặc khải cho những người bé mọn” (Mt 11:25). Vì thế, trong lúc cô đơn, Chúa Giêsu có một cái nhìn có khả năng vượt xa hơn: Ngài ca ngợi sự khôn ngoan của Chúa Cha và có thể nhận ra sự tốt lành âm thầm phát triển, hạt giống Lời Chúa được những người đơn sơ đón nhận, ánh sáng của Nước Thiên Chúa soi dẫn đường ngay cả trong đêm tối.
Thưa các anh em Hồng y, Giám mục, anh chị em thân mến, chúng ta đang khai mạc Thượng hội đồng. Ở đây chúng ta không cần một tầm nhìn hoàn toàn tự nhiên, được xây dựng từ những chiến lược của con người, những toan tính về chính trị hay những cuộc chiến ý thức hệ. Nếu Thượng Hội đồng cho phép điều này xảy ra thì “người khác” sẽ mở cửa cho điều đó. Chúng ta không cần điều này. Chúng ta không ở đây để tiến hành một cuộc họp quốc hội hay một kế hoạch cải cách. Thưa anh chị em thân mến, Thượng Hội đồng không phải là một nghị viện. Chúa Thánh Thần là vai chính. Chúng ta ở đây không phải để thành lập một quốc hội nhưng để cùng nhau bước đi với cái nhìn của Chúa Giêsu, Đấng chúc tụng Chúa Cha và chào đón những người mệt nhọc và bị áp bức. Vì vậy, chúng ta hãy bắt đầu từ cái nhìn của Chúa Giêsu, đó là cái nhìn chúc tụng và chào đón.
1. Chúng ta hãy nhìn vào khía cạnh đầu tiên: một cái nhìn ngợi khen. Mặc dù đã trải qua tình trạng bị từ chối và nhìn thấy xung quanh quá nhiều tâm hồn chai đá, Đức Kitô không để sự thất vọng giam hãm mình, không trở nên cay đắng, không ngừng ngợi khen; tâm hồn Người, được đặt trên quyền tối thượng của Chúa Cha, vẫn bình an ngay cả trong cơn giông tố.
Cái nhìn chúc tụng của Chúa cũng mời gọi chúng ta trở thành một Giáo hội biết chiêm ngưỡng hoạt động của Thiên Chúa và phân định hiện tại với tâm hồn vui tươi. Và giữa những làn sóng đôi khi bị hoang mang của thời đại chúng ta, đừng ngã lòng, đừng tìm kiếm những lỗ hổng của hệ tư tưởng, không đặt rào cản sau những quan niệm được định sẵn, không nhượng bộ trước những giải pháp tiện lợi, không để thế gian áp đặt chương trình hoạt động của họ. Đây là sự khôn ngoan thiêng liêng của Giáo hội, được Thánh Gioan XXIII tóm tắt: “Điều cần thiết trước hết là Giáo hội không bao giờ rời xa di sản chân lý thiêng liêng đã đón nhận từ các Giáo phụ. Nhưng đồng thời Giáo Hội phải luôn nhìn vào hiện tại, nhìn vào những điều kiện và hình thức sống mới được đưa vào thế giới hiện đại đã mở ra những con đường mới cho hoạt động tông đồ Công giáo” (Diễn từ khai mạc trọng thể Công đồng Vatican II, ngày 11 tháng 10 năm 1962).
Cái nhìn ngợi khen của Chúa Giêsu mời gọi chúng ta trở thành một Giáo hội không đối mặt với những thách đố và vấn đề ngày nay bằng tinh thần chia rẽ và gây gỗ, nhưng ngược lại, hướng mắt về Thiên Chúa, Đấng là sự hiệp thông và với lòng kính sợ và khiêm nhường, ngợi khen và tôn thờ Người, nhận Người là Thiên Chúa duy nhất của Giáo hội. Chúng ta thuộc về Chúa và – chúng ta hãy nhớ – chúng ta sống là để đưa Người đến với thế giới. Như Thánh Tông đồ Phaolô đã nói với chúng ta, chúng ta không có “vinh quang nào khác ngoài thập giá Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta” (Gl 6:14). Như vậy là đủ cho chúng ta; Người là đủ cho chúng ta. Chúng ta không muốn vinh quang của thế gian; chúng ta không muốn làm cho mình trở nên hấp dẫn trước con mắt thế gian, nhưng muốn đi vào thế gian với niềm an ủi của Tin Mừng, để làm chứng cho tình yêu vô biên của Thiên Chúa theo cách thức tốt hơn và cho mọi người. Quả thật, như Đức Bênêđictô XVI đã nói, ngay khi phát biểu trước phiên họp Thượng Hội đồng, “câu hỏi dành cho chúng ta là thế này: Thiên Chúa đã lên tiếng nói, Người đã thực sự phá vỡ sự im lặng lớn lao, Người đã tỏ mình ra, nhưng làm cách nào để chúng ta có thể truyền đạt thực tại này cho mọi người ngày hôm nay, để nó trở thành ơn cứu độ?” (Meditation, Phiên họp chung đầu tiên của Thượng hội đồng Giám mục lần thứ XIII, ngày 8 tháng 10 năm 2012). Đây là câu hỏi nền tảng. Và đây là nhiệm vụ quan trọng nhất của Thượng Hội đồng: tập trung cái nhìn của chúng ta vào Thiên Chúa, trở thành một Giáo hội nhìn nhân loại với lòng thương xót. Một Giáo hội hiệp nhất và huynh đệ – hay ít nhất tìm cách hiệp nhất và huynh đệ – biết lắng nghe và đối thoại; một Giáo hội chúc tụng và khuyến khích, giúp đỡ những người tìm kiếm Chúa, đánh thức những người hờ hững với lòng yêu thương, mở ra những con đường để kéo mọi người đến với vẻ đẹp của đức tin. Một Giáo hội lấy Thiên Chúa làm trung tâm, và vì thế không chia rẽ bên trong cũng như không bao giờ gay gắt bên ngoài. Một Giáo hội chấp nhận rủi ro khi đi theo Chúa Giêsu. Đây là cách Chúa Giêsu muốn Giáo hội, hiền thê của Người, trở nên như thế.
2. Sau khi suy ngẫm về cái nhìn ngợi khen, bây giờ chúng ta xét đến cái nhìn chào đón của Chúa Kitô. Trong khi những người tự cho mình là khôn ngoan lại không nhận ra công việc của Thiên Chúa, thì Chúa Giêsu lại vui mừng trong Chúa Cha vì Chúa Cha tỏ mình ra cho những kẻ bé mọn, những người đơn sơ, những người có tinh thần nghèo khó. Có một lần, tại một giáo xứ kia có vấn đề xảy ra và nó được người dân bàn tán. Đây là những gì họ đã kể với tôi. Một bà cụ cao tuổi, một cụ bà trong dân chúng gần như mù chữ, đã can thiệp, như thể bà là một nhà thần học, và rất hiền lành và khôn ngoan về tinh thần, bà đã đưa ra cái nhìn sâu sắc của mình. Tôi vui mừng nhớ lại khoảnh khắc đó như một sự mặc khải từ Thiên Chúa. Tôi chợt nghĩ đến việc hỏi bà cụ: “Xin cụ cho tôi biết, cụ đã học thần học ở đâu, có phải với Cha Royo Marín là một nhà thần học vĩ đại không?” Những người khôn ngoan giữa chúng ta có đức tin như vậy. Trong suốt cuộc đời, Chúa Giêsu luôn có cái nhìn chào đón đối với những người yếu đuối nhất, những người đau khổ và bị bỏ rơi. Người nói với họ cách đặc biệt những lời chúng ta đã nghe: “Tất cả những ai đang vất vả mang gánh nặng nề, hãy đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng” (Mt 11:28).
Cái nhìn chào đón này của Chúa Giêsu cũng mời gọi chúng ta trở thành một Giáo hội chào đón, chứ không phải một Giáo hội đóng kín cửa. Trong thời điểm phức tạp như thời đại của chúng ta, những thách đố về văn hóa và mục vụ mới xuất hiện đòi hỏi thái độ tâm hồn ấm áp và tốt lành để chúng ta có thể gặp gỡ nhau mà không sợ hãi. Trong sự đối thoại thượng hội đồng, trong “cuộc hành trình trong Chúa Thánh Thần” tuyệt đẹp mà chúng ta đang cùng nhau thực hiện với tư cách là Dân Chúa, chúng ta có thể lớn lên trong sự hiệp nhất và tình bạn với Chúa để nhìn những thách thức ngày nay bằng cái nhìn của Chúa; để trở thành một Giáo hội “biến mình thành một cuộc trò chuyện”, theo cách diễn đạt tinh tế của Thánh Phaolô VI, (Thông điệp Ecclesiam suam, 65). Một Giáo hội “với ách nhẹ nhàng” (x. Mt 11:30), không áp đặt gánh nặng và lặp lại với mọi người: “Hỡi những ai mệt mỏi và bị áp bức, hãy đến, hỡi những ai lạc lối hoặc cảm thấy xa cách, hãy đến, hỡi những người đã đóng những cánh cửa hy vọng: Giáo hội ở đây vì bạn!” Cánh cửa Giáo Hội luôn mở rộng cho tất cả mọi người, mọi người, mọi người!
3. Thưa anh chị em, Dân thánh của Thiên Chúa, trước những khó khăn và thách thức phía trước, cái nhìn ngợi khen và chào đón của Chúa Giêsu ngăn chúng ta không rơi vào những cám dỗ nguy hiểm: trở thành một Giáo hội cứng nhắc – một đồn hải quan – vũ trang chống lại thế giới và quay nhìn về phía sau; là một Giáo hội hờ hững, đầu hàng trước những mốt thời trang của thế gian; về trở thành một Giáo hội mệt mỏi, tự quy ngã. Trong Sách Khải huyền, Chúa nói: “Ta đứng trước cửa và gõ để cửa có thể được mở ra”; nhưng, thưa anh chị em, thường thì Chúa đứng tại cửa và gõ từ phía bên trong Giáo hội để chúng ta cho phép Ngài đi ra ngoài với Giáo hội để loan báo Tin Mừng của Người.
Chúng ta hãy cùng nhau tiến bước: khiêm nhường, nhiệt thành và vui tươi. Chúng ta hãy bước theo những bước chân của Thánh Phanxicô Assisi, vị thánh của sự nghèo khó và hòa bình, “kẻ dại khờ của Thiên Chúa”, người đã mang trong mình những dấu thương của Chúa Giêsu và để mặc lấy Chúa, ngài đã cởi bỏ mọi thứ. Thật vô cùng khó khăn cho tất cả chúng ta khi thực hiện việc trút bỏ bản thân cả bên trong và bên ngoài. Và với các tổ chức cũng như vậy. Thánh Bonaventura kể lại rằng trong khi ngài đang cầu nguyện, Đấng Chịu Đóng Đinh đã nói với ngài: “Hãy đi sửa chữa lại nhà thờ của Ta” (Legenda maior, II, 1). Thượng Hội đồng nhắc nhở chúng ta về điều này: Giáo hội Mẹ của chúng ta, luôn cần được thanh tẩy, cần được “sửa chữa”, vì chúng ta là một dân tộc được thành lập từ những tội nhân được tha thứ – cả hai yếu tố: những tội nhân được tha thứ –, luôn cần trở lại với nguồn là Chúa Giêsu và đưa chúng ta trở lại con đường của Thánh Thần để đưa Tin Mừng của Chúa đến với mọi người. Thánh Phanxicô Assisi, trong thời kỳ có những cuộc đấu tranh và chia rẽ lớn, giữa các thế lực thế tục và tôn giáo, giữa Giáo hội theo thể chế và các trào lưu lạc giáo, giữa các Kitô hữu và những tín đồ khác, đã không chỉ trích hay đả kích bất cứ ai. Ngài chỉ sử dụng vũ khí của Tin Mừng: sự khiêm nhường và hiệp nhất, cầu nguyện và bác ái. Chúng ta hãy làm như vậy: khiêm tốn, hiệp nhất, cầu nguyện và bác ái! Chúng ta cũng hãy làm như vậy: khiêm nhường, hiệp nhất, cầu nguyện và bác ái!
Và nếu dân thánh của Thiên Chúa cùng với các mục tử của họ từ khắp nơi trên thế giới có những mong đợi, hy vọng và thậm chí cả một số lo sợ về Thượng Hội đồng mà chúng ta đang khai mạc, chúng ta hãy tiếp tục nhớ rằng đây không phải là một cuộc họp chính trị, mà là một cuộc triệu tập trong Thánh Thần; không phải là một nghị viện phân cực, mà là nơi của ân sủng và hiệp thông. Chúa Thánh Thần thường phá vỡ những kỳ vọng của chúng ta để tạo ra một điều gì đó mới mẻ vượt qua những dự đoán và tính tiêu cực của chúng ta. Có lẽ tôi có thể nói rằng những khoảnh khắc hữu hiệu hơn của Thượng Hội đồng là những khoảnh khắc gắn liền với việc cầu nguyện, một bầu không khí cầu nguyện, qua đó Chúa hoạt động trong chúng ta. Chúng ta hãy mở lòng ra với Chúa và kêu cầu Người, vai chính là Chúa Thánh Thần. Chúng ta hãy để Người trở thành vai chính của Thượng Hội đồng! Và chúng ta hãy bước đi cùng với Người, trong niềm tin tưởng và hân hoan.
[Văn bản chính: tiếng Ý]
[Nguồn: exaudi]
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 5/10/2023]