Lòng tham, “là căn bệnh của tâm hồn, không phải của ví tiền”
Tiếp kiến chung của Đức Thánh Cha
*******
Buổi Tiếp Kiến chung sáng nay diễn ra lúc 9 giờ tại Khán phòng Phaolô VI, nơi Đức Thánh Cha Phanxicô gặp gỡ các nhóm khách hành hương và tín hữu đến từ nước Ý và trên toàn thế giới.
Trong bài huấn từ bằng tiếng Ý, Đức Thánh Cha tiếp tục loạt bài giáo lý mới về “Các thói xấu và nhân đức”, tập trung suy tư về chủ đề Lòng tham (Bài đọc: 1 Tm 6.8-10).
Sau phần tóm lược bài giáo lý bằng các ngôn ngữ khác nhau, Đức Thánh Cha ngỏ lời chào đặc biệt đến các tín hữu hiện diện. Tiếp theo, sau khi nhắc đến Ngày Tưởng niệm sắp tới cử hành vào ngày 27 tháng Một để tưởng niệm các nạn nhân của nạn diệt chủng Shoah, Đức Thánh Cha Phanxicô đưa ra lời kêu gọi hòa bình ở Trung Đông và Ukraine.
Buổi Tiếp kiến chung kết thúc bằng Kinh Lạy Cha và Phép lành Tòa Thánh.
____________________________________________
Chủ đề giáo lý. Các thói xấu và nhân đức. 5. Sự tham lam
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Chúng ta tiếp tục các bài giáo lý về những thói xấu và nhân đức, và hôm nay chúng ta sẽ nói về lòng tham, một hình thức quá gắn bó với đồng tiền khiến con người không thể quảng đại.
Đó không phải là tội chỉ liên quan đến những người có tài sản lớn, mà là một tội phổ biến chung, thường không liên quan gì đến số dư ngân hàng. Đó là căn bệnh của tâm hồn, không phải của cái ví tiền.
Phân tích của các vị ẩn tu sa mạc về sự dữ này cho thấy lòng tham thậm chí có thể chế ngự các tu sĩ như thế nào, những người sau khi từ bỏ các tài sản thừa kế khổng lồ, với sự cô độc trong gian phòng nhỏ đã bấu víu vào những đồ vật chẳng mấy giá trị: họ không cho mượn, họ không chia sẻ chúng và thậm chí hiếm khi sẵn sàng cho đi những đồ vật đó. Sự gắn bó với những thứ nhỏ nhặt làm mất đi tự do. Đối với họ, những món đồ đó trở thành một thứ để thờ mà họ không thể tách rời khỏi. Một kiểu quay trở lại tâm trạng của những đứa trẻ ôm khư khư đồ chơi của mình và lặp đi lặp lại: “Nó là của tôi! Nó là của tôi!”. Lời tuyên bố này ẩn chứa một mối quan hệ lộn xộn với thực tế, điều này có thể dẫn đến những hình thức bệnh cuồng tích trữ và tích lũy.
Để chữa lành căn bệnh này, các tu sĩ đã đề xuất một phương pháp quyết liệt nhưng rất hiệu quả: suy niệm về cái chết. Một người dù có tích lũy của cải trên thế giới này đến mức nào đi nữa, chúng ta hoàn toàn chắc chắn được một điều: những của cải đó sẽ không đi vào quan tài cùng chúng ta. Chúng ta không thể mang tài sản theo mình! Ở đây sự vô nghĩa của thói xấu này được bộc lộ. Mối ràng buộc về sự sở hữu với của cải mà chúng ta tạo ra chỉ là bề ngoài, bởi vì chúng ta không phải là chủ nhân của thế giới: trái đất mà chúng ta yêu quý này thực ra không phải của chúng ta, và chúng ta di chuyển khắp nơi như những người xa lạ và những người hành hương (x. Lv 25:23).
Những cân nhắc đơn giản này giúp chúng ta nhận ra sự nực cười của lòng tham nhưng cũng là nhận ra lý do sâu xa nhất của nó. Đó là một nỗ lực nhằm xua đuổi nỗi sợ cái chết: nó tìm kiếm sự an toàn mà trên thực tế sẽ sụp đổ ngay khi chúng ta ôm giữ chúng trong tay. Hãy nhớ đến câu chuyện dụ ngôn về người đàn ông khờ dại, đất đai của ông ta mang lại một mùa bội thu, và ông ta tự ru ngủ mình với những suy nghĩ làm cách mở rộng kho lẫm để chứa tất cả hoa lợi. Người đó tính toán mọi thứ, lên kế hoạch cho tương lai. Tuy nhiên, ông ta đã không xét đến yếu tố chắc chắn nhất trong cuộc sống: cái chết. “Đồ ngốc!” Tin Mừng nói. “Nội đêm nay, người ta sẽ đòi lại mạng ngươi, thì những gì ngươi sắm sẵn đó sẽ về tay ai?”
Trong các trường hợp khác, chính những kẻ trộm làm điều này đối với chúng ta. Ngay cả trong Tin Mừng, kẻ trộm cũng xuất hiện rất nhiều lần và cho dù công việc của họ là đáng chê trách nhưng nó có thể trở thành một lời khuyên răn bổ ích. Vì thế, Chúa Giêsu đã giảng trong Bài Giảng Trên Núi: “Anh em đừng tích trữ cho mình những kho tàng dưới đất, nơi mối mọt làm hư nát, và kẻ trộm khoét vách lấy đi.20 Nhưng hãy tích trữ cho mình những kho tàng trên trời, nơi mối mọt không làm hư nát, và kẻ trộm không khoét vách lấy đi” (Mt 6:19-20). Một lần nữa, theo lời kể của những vị ẩn tu sa mạc, câu chuyện kể về một tên trộm đã làm bất ngờ vị tu sĩ đang ngủ và lấy cắp một số tài sản mà ông cất giữ trong gian phòng. Khi tỉnh dậy, không hề băn khoăn về những gì đã xảy ra, vị tu sĩ bắt đầu lần theo dấu vết của tên trộm và khi tìm thấy hắn, thay vì đòi lại đồ đã bị đánh cắp, ông lại trao nốt những thứ còn sót lại và nói: “Anh quên không lấy những thứ này!”
Thưa anh chị em, chúng ta có thể là chủ nhân của những của cải mình sở hữu, nhưng lại thường xảy ra điều ngược lại: cuối cùng chúng sở hữu chúng ta. Một số người giàu có không còn tự do, họ thậm chí không còn thời gian để nghỉ ngơi, họ bất an vì việc tích lũy của cải cũng đòi phải giữ an toàn cho chúng. Họ luôn lo âu, bởi một gia sản được xây dựng bằng bao nhiêu mồ hôi nhưng có thể tan biến chỉ trong chốc lát. Họ quên mất lời dạy của Phúc Âm không cho rằng sự giàu có tự nó là một tội, nhưng chắc chắn chúng là một gánh nặng. Thiên Chúa không nghèo: Ngài là Chúa của mọi sự, nhưng, như Thánh Phaolô viết, “Người vốn giàu sang phú quý, nhưng đã tự ý trở nên nghèo khó vì anh em, để lấy cái nghèo của mình mà làm cho anh em trở nên giàu có (2 Cr 8:9) .
Đây là điều mà người keo kiệt không hiểu được. Lẽ ra người đó có thể là nguồn phúc lành cho nhiều người, nhưng ngược lại anh ta lại rơi vào ngõ cụt của sự khốn khổ. Và cuộc sống của người bủn xỉn thật xấu xí. Tôi nhớ trường hợp của một người đàn ông tôi gặp ở giáo phận kia, một người rất giàu và mẹ ông ta bị bệnh. Ông ta đã kết hôn. Những người anh em thay phiên nhau chăm sóc mẹ, buổi sáng mẹ ăn sữa chua. Người đàn ông này đưa cho mẹ một nửa vào buổi sáng để lại một nửa vào buổi chiều cho mẹ, và như vậy tiết kiệm được một nửa sữa chua. Đây là sự tham lam, đây là sự bấu víu vào vật chất. Rồi người đàn ông này cũng chết, và nhận xét của những người đến dự buổi cầu nguyện là: “Này, anh thấy ông này có mang theo người được gì đâu, ông ta phải bỏ lại tất cả”. Rồi họ giễu cợt một chút: “Không, không, người ta không thể đóng nắp quan tài vì ông ấy muốn mang mọi thứ theo mình”. Sự tham lam này khiến người khác cười nhạo: rằng cuối cùng chúng ta phải dâng thân xác và linh hồn cho Chúa và chúng ta phải bỏ lại tất cả. Chúng ta hãy cẩn thận! Và chúng ta hãy quảng đại, quảng đại với mọi người và quảng đại với những người cần chúng ta nhất. Cảm ơn anh chị em.
_________________________________
Lời kêu gọi
Thứ Bảy tới, ngày 27 tháng Một, đánh dấu Ngày Quốc tế Tưởng nhớ các nạn nhân của nạn diệt chủng Holocaust. Ước gì việc tưởng nhớ và lên án vụ tiêu diệt khủng khiếp hàng triệu người Do Thái và những người thuộc tôn giáo khác, xảy ra vào nửa đầu thế kỷ trước, giúp tất cả chúng ta không quên rằng không bao giờ có thể biện minh cho luận lý của hận thù và bạo lực, bởi vì chúng phủ nhận nhân tính của chúng ta.
Bản thân chiến tranh là sự phủ nhận con người. Chúng ta không mệt mỏi cầu nguyện cho hòa bình, cho việc chấm dứt xung đột, chấm dứt vũ khí và cứu trợ cho những người dân bị ảnh hưởng. Tôi đang nghĩ đến Trung Đông, Palestine, Israel, tôi đang nghĩ đến những tin tức đáng lo ngại đến từ Ukraine đang đau khổ, đặc biệt là các vụ đánh bom xảy ra ở những nơi thường dân hay lui tới, gieo rắc sự chết, tàn phá và đau khổ. Tôi cầu nguyện cho các nạn nhân và người thân của họ, đồng thời tôi cầu xin tất cả mọi người, đặc biệt là những người có trách nhiệm chính trị, hãy bảo vệ sự sống con người bằng cách chấm dứt chiến tranh. Chúng ta đừng quên: chiến tranh luôn luôn là một thất bại. “Người chiến thắng” duy nhất – trong dấu ngoặc kép – là các nhà sản xuất vũ khí.
_____________________________
Lời chào đặc biệt
Cha gửi lời chào thân ái đến những anh chị em hành hương và du khách nói tiếng Anh tham gia buổi tiếp kiến hôm nay, đặc biệt là các nhóm đến từ Scotland, Hàn Quốc và Hoa Kỳ. Cha khẩn xin niềm vui và sự bình an của Chúa Giêsu Kitô, Chúa chúng ta tuôn đổ xuống trên tất cả anh chị em và gia đình. Xin Chúa chúc lành cho anh chị em!
[Nguồn: exaudi]
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 26/1/2024]
