Huấn từ Giáng sinh “được chờ đợi” của Đức Thánh Cha với Giáo triều Roma: Nhấn mạnh vào sự hoán cải
Lời chúc Giáng sinh năm 2022 của Đức Thánh Cha Phanxicô gửi Giáo triều Roma.
23 tháng 12, 2022 20:42
Sáng thứ Năm, ngày 22 tháng 12, Đức Thánh Cha đã gặp gỡ các vị Hồng y, các vị đứng đầu các Bộ và thành viên của Giáo triều Roma để chúc mừng Giáng sinh theo truyền thống.
Sau đây là toàn văn thông điệp của Đức Thánh Cha. Trái ngược với các buổi họp mặt này được tổ chức trước đại dịch, trong cuộc họp năm nay có ít Hồng y hơn, do mật độ Hồng y trong thành phố Roma.
______________________________________________
Anh chị em thân mến:
1. Một lần nữa, Chúa ban cho chúng ta ơn cử hành mầu nhiệm giáng sinh của Người. Hằng năm, khi quỳ gối trước Hài Nhi nằm trong máng cỏ (x. Lc 2:12), chúng ta có thể nhìn vào đời sống của chúng ta dưới ánh sáng đặc biệt này. Đó không phải là ánh sáng vinh quang của thế gian này, mà là “ánh sáng thật, chiếu soi mọi người” (Ga 1:9). Sự khiêm nhường của Con Thiên Chúa, Đấng đã dự phần vào thân phận con người của chúng ta, đối với chúng ta là một bài học về cách nhìn mọi sự theo đúng bản chất của chúng. Cũng như Chúa đã chọn sự nghèo khó, nghĩa là không chỉ thiếu thốn của cải, mà là hoàn toàn đơn sơ, thì mỗi người chúng ta cũng được kêu gọi trở về với những gì là thiết yếu trong cuộc sống của chúng ta, loại bỏ tất cả những gì thừa thãi và là trở ngại tiềm ẩn trên con đường nên thánh. Và con đường nên thánh đó là không thể thương lượng.
2. Đồng thời, chúng ta cần nhận thức thật rõ rằng khi nhìn lại cuộc đời và quá khứ của mình, chúng ta phải luôn bắt đầu bằng cách nhớ lại tất cả những sự tốt lành mà chúng ta đã nếm trải. Vì chỉ khi chúng ta ý thức được lòng tốt của Chúa đối với chúng ta, chúng ta mới có thể đặt tên cho sự dữ mà chúng ta đã trải qua hoặc chịu đựng. Việc nhận ra sự nghèo khó của chúng ta, mà không nhận ra tình yêu của Thiên Chúa, sẽ nghiền nát chúng ta. Do đó, thái độ nội tâm mà chúng ta cần ý thức là quan trọng nhất là lòng biết ơn.
Để giải thích lòng biết ơn này, Tin Mừng thuật lại câu chuyện mười người phong cùi được Chúa Giêsu chữa lành; nhưng chỉ có một người trong số họ, một người Samari, trở lại tạ ơn Ngài (xem Lc 17:11-19). Ngoài việc chữa lành thể xác, hành động tạ ơn của anh đã mang đến cho anh ta ơn cứu độ trọn vẹn (xem câu 19). Cuộc gặp gỡ với sự tốt lành do Thiên Chúa ban cho anh không chỉ mang tính hình thức; nó đã chạm đến chính trái tim của anh. Đó là cách nó diễn ra: nếu không liên tục thực hành lòng biết ơn, cuối cùng chúng ta chỉ biết liệt kê những thất bại của mình và đánh mất điều quan trọng nhất: những ân sủng mà Chúa ban cho chúng ta mỗi ngày.
3. Nhiều biến cố đã xảy ra trong năm nay, và trên hết, chúng ta hãy cảm tạ Chúa vì tất cả các phúc lành của Ngài. Tuy nhiên, chúng ta hy vọng rằng trong số những phúc lành đó có sự hoán cải của chúng ta. Hoán cải là một câu chuyện không bao giờ kết thúc. Điều tồi tệ nhất có thể xảy ra với chúng ta khi nghĩ rằng chúng ta không còn cần phải hoán cải, với tư cách cá nhân hay cộng đoàn.
Sám hối là luôn luôn học lại cách tiếp nhận sứ điệp Tin Mừng một cách nghiêm túc và đem nó ra thực hành trong cuộc sống của chúng ta. Nó không chỉ đơn giản là tránh điều ác nhưng làm tất cả những điều tốt mà chúng ta có thể. Đó là ý nghĩa của việc được hoán cải. Tin Mừng ở đâu thì chúng ta luôn luôn như những đứa trẻ cần học hỏi ở đó. Ảo tưởng cho rằng chúng ta đã học được mọi điều khiến chúng ta rơi vào sự kiêu ngạo thiêng liêng.
Năm nay đánh dấu kỷ niệm 60 năm khai mạc Công đồng Vatican II. Công đồng là gì nếu không phải là một thời điểm hoán cải lớn lao cho toàn thể Giáo hội? Như Thánh Gioan XXIII đã nhận xét: “Tin Mừng không thay đổi; chính chúng ta mới bắt đầu hiểu Tin Mừng đầy đủ hơn.” Việc hoán cải mà Công đồng khơi dậy là một nỗ lực để hiểu Tin Mừng đầy đủ hơn và làm cho Tin Mừng trở nên thích đáng, sống động và hữu hiệu trong thời đại chúng ta.
Như đã xảy ra nhiều lần khác trong lịch sử của Giáo hội, thời đại của chúng ta cũng vậy, chúng ta cảm nhận được kêu gọi hoán cải, với tư cách là một cộng đoàn tín hữu. Tiến trình này chưa bao giờ là hoàn tất. Sự phản ánh hiện tại của chúng ta về tính thượng hội đồng của Giáo hội là kết quả niềm tin của chúng ta rằng tiến trình hiểu biết sứ điệp của Chúa Kitô không bao giờ kết thúc, nhưng không ngừng thách đố chúng ta.
Ngược lại với hoán cải là “bất động”, âm thầm tin rằng chúng ta không có gì nữa để học từ Tin Mừng. Đây là sai lỗi cố gắng kết tinh sứ điệp của Chúa Giêsu trong một hình thức duy nhất có giá trị vĩnh cửu. Thay vào đó, hình thức của nó phải có khả năng thay đổi liên tục, để bản chất của nó luôn luôn là một. Dị giáo không chỉ bao gồm việc loan báo một tin mừng khác (xem Gl 1:9), như Thánh Phaolô đã nói với chúng ta, mà còn ngừng diễn giải sứ điệp của Tin Mừng thành những ngôn ngữ và cách suy nghĩ của ngày nay, đó chính là điều mà vị Tông đồ Dân Ngoại đã làm. Bảo tồn có nghĩa là giữ cho sống động chứ không phải cầm tù sứ điệp của Đức Kitô.
4. Tuy nhiên, vấn đề thực sự và nó là vấn đề mà chúng ta thường bỏ qua, đó là việc hoán cải không chỉ giúp chúng ta ý thức được điều ác để chúng ta có thể chọn điều thiện; nó cũng buộc điều ác phải thay đổi chiến thuật của nó, trở nên xảo quyệt hơn, tìm ra những lớp ngụy trang mới mà chúng ta khó có thể nhìn thấu. Trận chiến là có thật. Kẻ cám dỗ tiếp tục quay trở lại, cải trang, nhưng hắn quay trở lại.
Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu dùng một dụ ngôn để minh họa trận chiến này diễn ra như thế nào vào những thời điểm khác nhau và theo những cách khác nhau: “Khi một người mạnh được vũ trang đầy đủ canh giữ lâu đài của mình, thì của cải người ấy được an toàn. Nhưng nếu có người mạnh thế hơn đột nhập và thắng được người ấy, thì sẽ tước lấy vũ khí mà người ấy vẫn tin tưởng và sẽ đem phân phát những gì đã lấy được.” (Lc 11:21-22). Vấn đề lớn đầu tiên là khi chúng ta đặt quá nhiều niềm tin vào bản thân, vào các chiến lược và chương trình của mình. Đây là “thuyết Pelagiô” mà tôi thường nói đến. Thực ra, một số thất bại của chúng ta lại là ơn, vì chúng nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta không nên đặt niềm tin vào bản thân, nhưng đặt niềm tin vào một Thiên Chúa mà thôi. Một số thất bại của chúng ta, cũng như Giáo hội, là lời kêu gọi mạnh mẽ hãy đặt Chúa Kitô trở lại trung tâm, vì như Người nói: “Ai không đi với tôi là chống lại tôi, và ai không cùng tôi thu góp là phân tán” (Lc 11:23). Đơn giản là vậy.
Anh chị em thân mến, kết án sự dữ là chưa đủ, kể cả sự dữ đang âm thầm ẩn nấp giữa chúng ta. Chúng ta cần phải đối phó bằng cách chọn hoán cải. Chỉ lên án cũng có thể tạo ra ảo tưởng rằng chúng ta đã giải quyết được vấn đề, trong khi điều thực sự quan trọng là tạo ra những thay đổi để bảo đảm rằng chúng ta không còn để mình bị giam cầm bởi những lối suy nghĩ xấu xa, thường là cách suy nghĩ của thế gian này. Một trong những nhân đức hữu ích nhất để thực hành về mặt này là nhân đức cảnh giác. Chúa Giêsu dùng một ví dụ nổi bật để minh họa sự cần thiết phải cảnh giác, chú ý đến bản thân và Giáo hội. Chúa nói với chúng ta: “Khi thần ô uế xuất khỏi một người, thì nó đi rảo qua những nơi khô cháy, tìm chốn nghỉ ngơi. Mà vì tìm không ra, nó nói: ‘Ta sẽ trở về nhà ta, nơi ta đã bỏ ra đi.’ Khi đến nơi, nó thấy nhà được quét tước, dọn dẹp hẳn hoi. Nó liền đi kéo thêm bảy thần khác dữ hơn nó, và chúng vào ở đó. Rốt cuộc tình trạng của người ấy lại còn tệ hơn trước” (Lc 11:24-26).
Sự hoán cải ban đầu của chúng ta tuân theo một khuôn mẫu nhất định: sự dữ mà chúng ta thừa nhận và cố gắng loại bỏ khỏi cuộc sống của chúng ta thực sự đã rời bỏ chúng ta, nhưng chúng ta sẽ thật ngây thơ khi nghĩ rằng nó biến mất thật lâu. Trong một thời gian ngắn, nó quay trở lại dưới một vỏ bọc mới. Trước đây, nó có vẻ thô kệch và bạo lực, bây giờ nó hiện lên cách thanh nhã và tinh tế. Chúng ta cần nhận ra điều đó và một lần nữa phải vạch mặt nó. Cho tôi nói theo cách này: chúng là “những con quỷ thanh lịch”: chúng xâm nhập một cách êm ả mà chúng ta thậm chí không hề hay biết. Chỉ bằng cách thực hành kiểm tra lương tâm hằng ngày mới có thể giúp chúng ta ý thức được chúng. Do đó, tầm quan trọng của việc kiểm tra lương tâm, để trông giữ ngôi nhà của chúng ta.
Chẳng hạn trong thế kỷ 17, có trường hợp nổi tiếng của các nữ tu ở Port Royal. Một trong những tu viện trưởng của họ, chị Mère Angélique, đã bắt đầu rất tốt; chị đã thay đổi bản thân và cải tổ tu viện của mình cách “đầy thuyết phục”, thậm chí xua đuổi cha mẹ khỏi tu viện. Chị là một phụ nữ rất tài năng, được sinh ra để lãnh đạo, nhưng sau đó chị trở thành linh hồn của phong trào chống đối của phái Jansen, bất khoan nhượng và không khuất phục ngay cả khi đối mặt với quyền bính của giáo hội. Người ta nói về chị và các nữ tu của chị là “trong sáng như thiên thần và kiêu hãnh như ác quỷ”. Họ đã đuổi được quỷ, nhưng quỷ trở lại mạnh mẽ gấp bảy lần, và dưới lớp ngụy trang là sự khổ hạnh và nhiệm nhặt, hắn giới thiệu tính cứng nhắc và giả định cho rằng họ tốt hơn những người khác. Tên quỷ, khi bị đuổi đi, luôn luôn quay trở lại; mặc dù dưới một vỏ bọc khác, nhưng hắn chắc chắn quay lại. Chúng ta hãy chú ý!
5. Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu kể nhiều dụ ngôn nhắm vào những người công chính, các kinh sư và người Pharisêu, để vạch trần ảo tưởng cho rằng mình công chính và coi thường người khác (x. Lc 18:9). Chẳng hạn, trong dụ ngôn về lòng thương xót (x. Lc 15), Chúa kể những câu chuyện về con chiên lạc và chuyện người con thứ của người cha tội nghiệp, coi con mình như đã chết. Những dụ ngôn này nhắc nhở chúng ta rằng con đường đầu tiên dẫn đến tội là đi lạc hướng, lầm đường lạc lối và làm điều rõ ràng sai trái. Tuy nhiên, các dụ ngôn này cũng có những câu chuyện về đồng bạc bị mất và người con trai cả. Những dụ ngôn này đã đánh trúng mục tiêu: chúng ta có thể lạc lối ngay cả khi ở nhà, giống như đồng xu của người phụ nữ đó, và chúng ta có thể buồn rầu ngay cả khi vẫn trung thành với bổn phận của mình, giống như người con cả của người cha nhân hậu. Đối với những người bỏ đi và lạc lối, rất dễ nhận thấy họ đã lạc lối bao xa; đối với những người ở nhà, không dễ để hiểu đúng địa ngục mà họ đang sống, tin chắc rằng họ chỉ là nạn nhân, bị đối xử bất công bởi quyền bính và, suy cho cùng là bởi chính Chúa. Điều này rất thường xảy ra nhà!
Anh chị em thân mến, tất cả chúng ta đều đã có kinh nghiệm về sự lạc lối, giống như con chiên bị mất, hoặc việc gạt bỏ Chúa phía sau, như người con út đó. Những tội này làm nhục chúng ta, và chính vì lý do đó, nhờ ơn Chúa, chúng ta đã có thể thẳng thắn đối mặt với chúng. Vào thời điểm này trong cuộc sống của mình, chúng ta cần chú ý nhiều hơn đến thực tế là chúng ta hiện đang sống “ở nhà”, trong các bức tường của tổ chức, phục vụ Tòa thánh, ở trung tâm của Giáo hội. Chính vì lý do này, chúng ta dễ rơi vào cám dỗ nghĩ rằng chúng ta an toàn, tốt hơn người khác, không cần hoán cải nữa.
Tuy nhiên, chúng ta đang gặp nguy hiểm hơn tất cả những người khác, bởi vì chúng ta bị bao vây bởi “con quỷ thanh lịch”, kẻ không bước vào cách ồn ào, nhưng đến với những bông hoa trên tay. Thưa anh chị em, xin thứ lỗi cho tôi nếu đôi khi tôi nói những điều nghe có vẻ gay gắt và thẳng thắn; không phải vì tôi không tin vào giá trị của lòng tốt và sự thuyết phục. Đúng hơn, thật tốt khi chúng ta dành sự âu yếm cho những người mệt mỏi và bị áp bức, và để có can đảm “làm ưu phiền những người thoải mái”, như Tôi Tớ Chúa Don Tonino Bello thường nói. Vì có những lúc sự thoải mái mà họ được hưởng chỉ là trò lừa gạt của ma quỷ chứ không phải là ơn của Thần Khí.
6. Tôi muốn nói lời cuối về chủ đề hòa bình. Trong các tước hiệu mà ngôn sứ Isaia nói về Đấng Mêsia là tước hiệu “Hoàng Tử Hòa bình” (9:5). Chưa bao giờ chúng ta cảm thấy khát khao hòa bình hơn lúc này. Tôi nghĩ đến Ukraine bị chiến tranh tàn phá, nhưng cũng nghĩ đến nhiều cuộc xung đột đang diễn ra ở những nơi khác nhau trên thế giới của chúng ta. Chiến tranh và bạo lực luôn là một thảm họa. Tôn giáo không được phép thúc đẩy xung đột. Tin Mừng luôn là Tin Mừng của hòa bình, và người ta không được nhân danh Thiên Chúa để tuyên bố một cuộc chiến là “thánh”.
Bất cứ nơi nào sự chết, chia rẽ, xung đột và đau khổ ngự trị, ở đó chúng ta chỉ có thể nhận ra Chúa Giêsu chịu đóng đinh. Tại thời điểm này, tôi muốn hướng suy nghĩ của chúng ta đến những người đang đau khổ lớn nhất. Chúng ta có thể được trợ giúp bởi những lời của nhà thần học Dietrich Bonhoeffer, người đã viết từ phòng giam của mình:
“Nhìn từ góc độ Kitô giáo, tất nhiên, Giáng sinh trong phòng giam khó có thể được xem là khó hiểu thực sự. Rất có thể, nhiều người trong tòa nhà này sẽ tổ chức lễ Giáng sinh cách ý nghĩa và đích thực hơn ở những nơi chỉ tổ chức lễ này trên danh nghĩa. Sự đau khổ, buồn phiền, nghèo khó, cô đơn, bất lực và tội lỗi có ý nghĩa gì đó hoàn toàn khác dưới mắt Thiên Chúa so với cách nhìn của con người; rằng Chúa hướng về những nơi mà con người quay lưng lại; rằng Chúa Kitô đã sinh ra trong chuồng bò vì không có chỗ cho Ngài trong quán trọ – một tù nhân nắm bắt điều này tốt hơn những người khác, và với người đó thì đây thực sự là một tin vui” (Letters and Papers from Prison, Letter to his Parents, December 17, 1943).
7. Anh chị em thân mến, văn hóa hòa bình không chỉ được xây dựng giữa các dân tộc và các quốc gia. Nó bắt đầu trong tâm hồn của mỗi người chúng ta. Đau khổ vì sự lan rộng của chiến tranh và bạo lực, chúng ta có thể đóng góp và phải đóng góp cho hòa bình bằng cách cố gắng loại bỏ khỏi tâm hồn mình mọi hận thù và oán giận đối với những anh chị em mà chúng ta cùng chung sống.
Trong Thư gửi tín hữu Êphêsô, chúng ta đọc thấy những lời sau đây, những lời cũng được tìm thấy trong Kinh tối: “Đừng bao giờ chua cay gắt gỏng, nóng nảy giận hờn, hay la lối thoá mạ, và hãy loại trừ mọi hành vi gian ác. Trái lại, phải đối xử tốt với nhau, phải có lòng thương xót và biết tha thứ cho nhau, như Thiên Chúa đã tha thứ cho anh em trong Đức Kitô” (4:31-32). Chúng ta hãy tự hỏi: Chúng ta có bao nhiêu sự cay đắng trong lòng? Cái gì đang nuôi dưỡng nó? Đâu là nguồn gốc của sự phẫn nộ thường tạo ra khoảng cách giữa chúng ta và châm ngòi cho lòng tức giận và oán hận? Tại sao việc nói xấu sau lưng dưới mọi hình thức lại trở thành cách duy nhất để chúng ta nói về những việc xung quanh mình?
Nếu chúng ta thực sự muốn chiến tranh chấm dứt và nhường chỗ cho hòa bình, thì mỗi chúng ta phải bắt đầu từ chính bản thân mình. Thánh Phaolô nói rõ ràng với chúng ta rằng lòng tốt, lòng thương xót và sự tha thứ là liều thuốc để chúng ta xây dựng hòa bình.
Lòng tốt có nghĩa là luôn chọn điều thiện trong cách chúng ta tương quan với nhau. Ngoài bạo lực vũ trang còn có bạo lực bằng lời nói, bạo lực tâm lý, bạo lực của sự lạm dụng quyền lực và bạo lực giấu mặt của những lời đàm tiếu, tất cả đều rất có hại và mang tính tàn phá. Trước mặt Hoàng Tử Hòa bình đến thế gian, chúng ta hãy vứt bỏ mọi loại vũ khí. Mong rằng không ai trong chúng ta dùng vị trí và vai trò của mình để hạ thấp người khác.
Lòng thương xót có nghĩa là chấp nhận sự thật rằng người khác cũng có những giới hạn của họ. Ở đây cũng vậy, thật công bằng khi chấp nhận rằng các cá nhân và tổ chức cũng có giới hạn, chính vì họ là con người. Một Giáo hội thanh sạch và cho người thanh sạch là sự trở lại với dị giáo Catharism. Nếu đúng là vậy thì Tin mừng và Kinh Thánh nói chung đã không cho chúng ta biết về những hạn chế và thiếu sót của nhiều người mà ngày nay chúng ta công nhận là Thánh.
Cuối cùng, sự tha thứ có nghĩa là luôn cho người khác cơ hội thứ hai, với nhận thức rằng chúng ta trở nên thánh lúc này lúc kia. Chúa làm điều này với mỗi người chúng ta; Ngài luôn tha thứ cho chúng ta; Ngài tiếp tục nâng đỡ chúng ta đứng dậy trên đôi chân của mình; Ngài luôn cho chúng ta một cơ hội khác. Chúng ta cũng phải làm như vậy. Anh chị em thân mến, Thiên Chúa không bao giờ mệt mỏi với việc tha thứ; chúng ta mới là những người mệt mỏi khi cầu xin sự tha thứ.
Để mọi cuộc chiến kết thúc, cần phải có sự tha thứ. Nếu không, công lý sẽ trở thành sự trả thù, và tình yêu chỉ được coi là một hình thức của sự yếu đuối.
Thiên Chúa đã trở thành một Trẻ thơ, và Trẻ thơ ấy, khi trưởng thành, chịu đóng đinh trên thập giá. Không có gì yếu đuối hơn một người bị đóng đinh, nhưng sự yếu đuối đó đã trở thành minh chứng cho quyền năng tối thượng của Thiên Chúa. Trong sự tha thứ, quyền năng của Thiên Chúa luôn hoạt động. Xin cho lòng biết ơn, sự hoán cải và bình an là quà tặng của Giáng Sinh này.
Tôi chúc anh chị em một Giáng sinh hạnh phúc! Và một lần nữa, xin anh chị em đừng quên cầu nguyện cho tôi. Cảm ơn anh chị em!
[Nguồn: zenit]
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 24/12/2022]
