Chuyến tông du của Đức Thánh Cha Phanxicô đến Canada – Gặp gỡ giới trẻ và các tù trưởng
Diễn từ của Đức Thánh Cha
*******
Trường Tiểu học ở Iqaluit
Thứ Sáu, 29 tháng Bảy, 2022
___________________________________
Anh chị em thân mến, xin chào (buổi tối) anh chị em!
Tôi xin gửi lời chào chân thành nhất đến Bà Toàn quyền và tất cả anh chị em. Tôi thật hạnh phúc khi được ở đây với anh chị em. Tôi xin cảm ơn vì những lời chào mừng, những bài hát, điệu múa và âm nhạc của anh chị em, mà tôi rất thích!
Vừa mới đây, tôi đã lắng nghe một số người trong anh chị em là cựu học sinh của các trường nội trú. Tôi cảm ơn vì anh chị em đã có can đảm để kể những câu chuyện của mình và chia sẻ nỗi đau khổ rất lớn của anh chị em, điều mà tôi không thể tưởng tượng nổi. Nó khơi lại trong tôi sự phẫn nộ và xấu hổ mà tôi đã cảm nhận trong nhiều tháng. Hôm nay cũng vậy, tại nơi này, tôi muốn nói với anh chị em rằng tôi vô cùng xin lỗi và cầu xin sự tha thứ cho tội ác của không ít người Công giáo đã gây ra, những người đã góp phần vào các chính sách đồng hóa. Mamianak (Tôi xin lỗi). Tôi nhớ lại chứng ngôn của một tù trưởng nói về tinh thần cao đẹp ngự trị trong các gia đình bản địa trước khi hệ thống trường học nội trú ra đời. Ông so sánh những ngày đó, khi ông bà, cha mẹ và con cái hòa thuận với nhau, như mùa xuân, khi những chú chim non ríu rít hạnh phúc bên mẹ. Nhưng rồi đột nhiên – ông nói – tiếng hát ngừng lại: gia đình tan vỡ, và những đứa trẻ bị đưa đi xa nhà. Mùa đông đã phủ xuống trên mọi thứ.
Những câu chuyện như vậy không những khiến chúng ta đau đớn; chúng tạo ra những gương mù gương xấu. Còn hơn thế nữa, nếu chúng ta so sánh chúng với lời Chúa và điều răn của Ngài: “Ngươi hãy thờ cha kính mẹ, để được sống lâu trên đất mà Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, ban cho ngươi” (Xh 20:12). Không khí đó không còn tồn tại đối với nhiều gia đình anh chị em; nó biến mất khi trẻ em bị tách rời khỏi cha mẹ của chúng và dân tộc của họ bị coi là nguy hiểm và xa lạ. Những sự đồng hóa cưỡng bức đó nhắc đến một câu chuyện khác trong Kinh thánh, kể về một người công chính là ông Navốt (xem 1 V 21), ông từ chối giao vườn nho mà ông được thừa kế từ tổ tiên của mình cho những người có quyền, họ sẵn sàng dùng mọi cách để chiếm đoạt nó từ tay ông.Và chúng ta cũng nghĩ đến những lời rất mạnh của Chúa Giêsu về những kẻ làm gương mù gương xấu hoặc khinh miệt một trong những người bé mọn (x. Mt 18:6,10). Thật độc ác khi phá vỡ những mối dây ràng buộc giữa cha mẹ và con cái, phá hỏng những mối quan hệ thân thiết nhất của chúng ta, làm hại và gây gương xấu cho những trẻ nhỏ!
Các bạn thân mến, chúng ta ở đây với mong muốn cùng nhau theo đuổi hành trình chữa lành và hòa giải, với sự giúp đỡ của Đấng Tạo Hóa, chúng ta có thể làm sáng tỏ những gì đã xảy ra và vượt qua quá khứ đen tối. Như một cách để xua tan bóng tối đó, giờ đây, cũng như trong cuộc họp của chúng tôi vào cuối tháng Ba, các bạn đã thắp sáng những ngọn đèn qulliq. Đèn Qulliq không chỉ cung cấp ánh sáng giữa những đêm dài mùa đông, nó còn làm giảm bớt sự khắc nghiệt của thời tiết bằng cách tỏa lan hơi ấm. Do đó, nó vô cùng cần thiết cho cuộc sống. Ngay cả ngày nay, ngọn đèn này vẫn là một biểu tượng đẹp của cuộc sống, về một lối sống tỏa sáng không khuất phục trước bóng tối của màn đêm. Đó chính là các bạn, một minh chứng lâu đời cho sự sống không bao giờ kết thúc, một ánh sáng tỏa rạng và không ai có thể dập tắt.
Tôi rất biết ơn vì cơ hội được đến Nunavut này, trong vùng Inuit Nunangat. Sau cuộc gặp gỡ của chúng tôi ở Roma, tôi đã cố gắng hình dung những vùng đất rộng mênh mông mà các bạn đã cư ngụ từ xa xưa và việc những người khác coi là không hiếu khách. Các bạn đã đến để yêu quý những nơi này, để tôn trọng, nâng niu và chăm sóc chúng, truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, những giá trị cơ bản như tôn trọng người già, tình huynh đệ đích thực và quan tâm đến môi trường. Có một mối tương quan hài hòa và rất đẹp giữa các bạn và vùng đất đang ngụ cư, bởi vì nó cũng mạnh mẽ và kiên cường, và phản ứng bằng ánh sáng rực rỡ trước bóng tối bao phủ nó trong phần lớn thời gian trong năm. Tuy nhiên vùng đất này, cũng như mỗi cá nhân, mỗi dân tộc, cũng mong manh, cần được chăm sóc. Chăm sóc, dạy bảo và học cách quan tâm: nhiệm vụ này đặc biệt kêu gọi những người trẻ tuổi, được hỗ trợ bởi các mẫu gương của người cao tuổi! Chăm sóc trái đất, chăm sóc cho dân tộc, chăm sóc cho lịch sử của các bạn.
Bây giờ cha có đôi lời muốn nói với các bạn trẻ Inuit, là tương lai của vùng đất này và lịch sử hiện tại của nó. Cha muốn nói với các con bằng lời của một đại thi sĩ: “Điều mà bạn thừa hưởng từ cha ông mình, trước hết phải kiếm được trước khi nó có thể trở thành của bạn” (GOETHE, Faust, I, Nacht). Sống nhờ quá khứ là chưa đủ, cần phải kiếm được những gì đã tặng ban cho các con như một món quà. Vậy thì đừng sợ hãi, hãy tiếp tục lắng nghe lời khuyên dạy của người già, hãy ôm lấy quá khứ để viết nên những trang sử mới, để nhiệt tâm, bày tỏ ý kiến trước sự thật và con người, hãy dấn thân! Để giúp các con làm cho ngọn đèn cuộc đời tỏa sáng rực rỡ, cha cũng vậy, như một người anh cả, cha cũng muốn đưa ra cho các con ba lời khuyên.
Thứ nhất là: Hãy bước đi lên. Các con sống ở những vùng đất mênh mông thuộc miền bắc. Ước mong những vùng đất này nhắc nhở các con về ơn gọi phấn đấu vươn lên cao, không để mình bị kéo xuống bởi những người làm cho các con tin rằng tốt hơn là chỉ nghĩ đến bản thân và sử dụng thời gian thuần túy cho việc giải trí và những thú vui của mình. Các bạn ơi, các bạn không được sinh ra “để sống qua ngày”, trải qua ngày tháng cân bằng giữa nhiệm vụ và lạc thú, các bạn được sinh ra để tiến bước đi lên, hướng tới những ước muốn chân chính, đích thực và đẹp nhất mà các bạn ấp ủ trong lòng, để yêu mến Thiên Chúa và phục vụ người lân cận. Đừng nghĩ rằng những giấc mơ lớn của cuộc đời là không thể đạt được như bầu trời trên cao. Các bạn được sinh ra để bay cao, để ôm lấy tính can đảm của sự thật và vẻ đẹp của công bình, để “nâng cao lòng đạo đức, để trở nên từ bi, để phục vụ tha nhân và xây dựng các mối quan hệ” (xem Nguyên tắc Iq Inunnguiniq 3-4). Hãy gieo hạt giống hòa bình và quan tâm yêu thương ở bất cứ nơi đâu; để khơi dậy lòng nhiệt huyết của những người xung quanh các bạn; để tiếp tục tiến bước về phía trước và không làm mọi thứ trở nên tầm thường.
Nhưng – các bạn có thể nói rằng – sống như vậy còn khó hơn bay! Chắc chắn nó không dễ dàng, bởi vì có một loại “lực hấp dẫn tinh thần” tiềm ẩn cố gắng kéo chúng ta xuống, làm tê liệt những khát vọng của chúng ta, và làm giảm bớt niềm vui của chúng ta. Hãy nghĩ về loài nhạn Bắc Cực mà trong tiếng Tây Ban Nha chúng tôi gọi là “charrán”. Nó không để những luồng gió từ phía đầu hoặc sự thay đổi nhiệt độ đột ngột cản trở nó bay từ cực này sang cực kia của trái đất. Đôi khi, nó chọn những con đường thay thế, chấp nhận đi đường vòng, thích nghi với những luồng gió nhất định…, nhưng nó luôn có mục tiêu rõ ràng và nó luôn đến đích. Bạn sẽ gặp những người cố gắng hạ thấp ước mơ của bạn, họ sẽ nói với bạn rằng hãy mơ ít ít thôi, chỉ phấn đấu cho những gì bạn thích là được. Sau đó, bạn sẽ phải tự hỏi bản thân: Tại sao tôi cần phải thoát ra khỏi lối đi của tôi vì những gì người khác không tin tưởng? Hoặc một lần nữa: Làm thế nào tôi có thể “bay lên” trong một thế giới dường như liên tục bị kéo xuống bởi những vụ bê bối, chiến tranh, lừa đảo, bất công, tàn phá môi trường, thờ ơ với những người túng thiếu, thất vọng đối với những người đáng lẽ phải nêu gương sáng? Đứng trước những câu hỏi này, đâu là câu trả lời?
Đây là những gì cha muốn nói với các bạn: những người trẻ tuổi các con là câu trả lời! Không chỉ vì khi con bỏ cuộc là con đã mất đi, mà bởi vì cả tương lai bây giờ nằm trong tay con. Cộng đồng đã sinh ra các con, môi trường các con đang sống, niềm hy vọng của những người bạn đồng trang lứa của các con, của những người thậm chí không yêu cầu, không mong chờ từ các con kho báu độc nhất vô nhị mà các con có thể mang đến cho lịch sử: tất cả những thứ này đều nằm trong tay các con, bởi vì “mỗi người chúng ta là duy nhất” (xem Nguyên tắc 5). Thế giới các con đang sống là kho báu mà các con được thừa hưởng: hãy yêu thương nó, ngay cả Thiên Chúa, Đấng đã tặng ban cho các con sự sống và những niềm vui lớn lao của cuộc sống, yêu thương các con và tạo ra tất cả vẻ đẹp tuyệt vời này cho các con. Thiên Chúa không bao giờ không tin tưởng nơi các con, không một giây phút nào. Người tin tưởng vào tài năng của các con. Khi các con tìm kiếm Người, các con sẽ nhận ra rằng con đường mà Người kêu gọi các con đi theo luôn hướng lên. Các con sẽ nhận ra điều này khi các con ngước nhìn lên bầu trời lúc cầu nguyện, và nhất là khi các con chiêm ngắm Người trên thập giá. Các con sẽ nhận ra rằng Chúa Giêsu trên thập tự giá không bao giờ chỉ ngón tay vào các con; Ngài ôm lấy các con và khuyến khích các con, bởi vì Người tin tưởng các con ngay cả những lúc các con không tin vào chính bản thân mình. Vì vậy, đừng bao giờ đánh mất hy vọng, hãy chiến đấu, hãy cống hiến hết mình và các con sẽ không hối tiếc. Hãy tiếp tục tiến bước trên hành trình của các con, “từng bước hướng tới điều tốt nhất” (xem Nguyên tắc 6). Hãy đặt kim chỉ nam dẫn đường cho cuộc đời các con hướng đến đích điểm tuyệt vời: tiến lên trên!
Lời khuyên thứ hai là: Hãy đến với ánh sáng. Khi các con cảm thấy buồn bã hoặc thất vọng, hãy nghĩ đến đèn qulliq: nó có một thông điệp cho các con. Thông điệp đó là gì? Đó là các con được sinh ra để bước đến với ánh sáng mỗi ngày. Không chỉ vào ngày các con chào đời, khi mọi điều không phụ thuộc vào các con, mà là mỗi ngày. Mỗi ngày các con được kêu gọi mang ánh sáng mới vào thế gian, ánh sáng của đôi mắt, ánh sáng của nụ cười, ánh sáng của sự thiện mà các con và chỉ một mình các con có thể mang lại. Nó không được mang đến bởi người khác. Tuy nhiên, để bước vào ánh sáng, để được tái sinh, các con cần phải chiến đấu chống lại bóng tối mỗi ngày. Vì có một cuộc đụng độ hàng ngày giữa ánh sáng và bóng tối, nó không diễn ra ở đâu đó ngoài kia, mà ở bên trong mỗi chúng ta. Để đi theo con đường của ánh sáng đòi hỏi những quyết định can đảm và chân thành để chống lại bóng tối của sự dối trá. Nó có nghĩa là “phát triển những thói quen tốt để sống tốt” (xem Nguyên tắc 1), không đuổi theo những ánh sáng bột phát và nhanh chóng biến mất, như pháo hoa chỉ còn để lại làn khói. Đây là “những ảo tưởng, những hạnh phúc giả tạo”, như Thánh Gioan Phaolô II đã nói ở Canada này: “Có lẽ không có bóng tối nào sâu rộng hơn bóng tối đi vào tâm hồn người trẻ khi các tiên tri giả dập tắt trong họ ánh sáng của niềm tin, hy vọng và tình yêu” (Bài giảng Ngày Giới trẻ Thế giới, Toronto, 28 tháng Bảy năm 2002). Các bạn thân mến, Chúa Giêsu ở gần các bạn và Ngài muốn thắp sáng tâm hồn bạn, để làm cho bạn bước tới ánh sáng. Người nói về mình: “Tôi là ánh sáng thế gian” (Ga 8:12), nhưng Người cũng nói với các môn đệ rằng: “Chính anh em là ánh sáng cho trần gian” (Mt 5:14). Vì vậy, các bạn cũng là ánh sáng cho thế gian và các bạn sẽ tỏa sáng hơn nữa nếu các bạn đấu tranh để loại bỏ bóng đen của sự dữ ra khỏi tâm hồn mình.
Để làm được điều này, chúng ta phải đạt được kỹ năng “vượt qua những khó khăn và mâu thuẫn qua việc liên tục tìm kiếm các giải pháp” (xem Nguyên tắc 2). Đó là nghệ thuật hàng ngày tách ánh sáng ra khỏi bóng tối. Kinh Thánh cho chúng ta biết để tạo ra một thế giới tốt đẹp, Thiên Chúa đã bắt đầu theo cách đó, bằng cách phân rẽ ánh sáng và bóng tối (xem St 1:4). Chúng ta cũng vậy, nếu muốn trở nên tốt hơn, chúng ta phải học cách phân biệt ánh sáng và bóng tối. Chúng ta bắt đầu từ đâu? Các bạn có thể bắt đầu bằng cách tự hỏi bản thân: những thứ khiến tôi trở nên lung linh và quyến rũ lúc đầu, nhưng sau đó để lại trong tôi cảm giác trống rỗng sâu thẳm là gì? Đó là bóng tối! Ngược lại, điều tốt lành cho tôi và để lại cảm giác an bình trong lòng tôi là gì, ngay cả khi ban đầu nó kêu gọi tôi từ bỏ những tiện ích vật chất nào đó và làm chủ những bản năng nhất định? Đó là ánh sáng! Và – cha hỏi lại – sức mạnh nào cho phép chúng ta biết phân rẽ ánh sáng khỏi bóng tối trong lòng chúng ta, cho phép chúng ta nói “không” với những cám dỗ của sự dữ và nói “có” với tất cả những gì tốt đẹp? Đó là tự do. Tự do không có nghĩa là làm mọi thứ mình muốn và hành động theo ý mình thích. Tự do không phải là tôi có thể làm bất cứ điều gì bất chấp người khác, nhưng là những gì tôi có thể làm dược cho người khác. Tự do không phải là sự thay đổi thất thường, mà là trách nhiệm. Tự do, cùng với sự sống, là món quà lớn nhất mà Cha trên trời đã ban cho chúng ta.
Cuối cùng, lời khuyên thứ ba: Hãy là một phần của một đội. Tuổi trẻ cùng nhau làm nên những điều tuyệt vời, không phải một mình. Tuổi trẻ các bạn như những vì sao trên bầu trời tỏa sáng cách phi thường trên mảnh đất này. Nét đẹp của các vì sao đến từ tổng thể, từ những chòm sao mà chúng hợp thành, những chòm sao cung cấp ánh sáng và định hướng trong đêm tối của thế giới này. Các bạn cũng được kêu gọi tiến lên những đỉnh cao của thiên đàng và để tỏa sáng trên trái đất này, các bạn được tạo dựng để cùng nhau tỏa sáng, đồng loạt. Người trẻ phải được phép tụ tập, được di chuyển: họ không thể cả ngày bị cô lập, bị làm con tin cho chiếc điện thoại di động! Những sông băng lớn tại các miền đất này khiến cha liên tưởng đến môn thể thao quốc gia của Canada, khúc côn cầu trên băng. Làm thế nào mà Canada giành được tất cả các huy chương của Olympic? Làm thế nào Sarah Nurse hoặc Marie-Philip Poulin ghi được tất cả những bàn thắng đó? Khúc côn cầu kết hợp giữa kỷ luật và tính sáng tạo, chiến thuật và sức mạnh thể chất; nhưng tinh thần đồng đội luôn tạo ra sự khác biệt; điều quan trọng là biết phản ứng trước những gì không thể đoán trước của mọi trận đấu. Làm việc nhóm có nghĩa là tin rằng, để đạt được những mục tiêu lớn lao, bạn không thể đi một mình; bạn phải cùng nhau tiến tới, kiên nhẫn luyện tập và chơi các trận đấu phức tạp. Làm việc nhóm cũng là nhường chỗ cho người khác, lao nhanh ra khi đến lượt và cổ vũ đồng đội của bạn. Đó là tinh thần đồng đội!
Các bạn ơi, hãy tiếp tục tiến bước đi lên, bước tới ánh sáng mỗi ngày và hãy là một phần của một đội! Thực hiện tất cả những điều này trong văn hóa của các bạn và bằng ngôn ngữ Inuktitut tuyệt đẹp. Cha hy vọng và cầu nguyện rằng các bạn sẽ đón nhận Tin Mừng được gìn giữ và lưu truyền bởi các vị tiền nhân bằng cách lắng nghe người cao tuổi và chắt lọc từ sự phong phú của truyền thống và sự tự do cá nhân của các bạn, và từ đó đến để chiêm ngưỡng dung nhan của Chúa Giêsu Kitô Inuk. Cha ban phép lành cho các con, và cha gửi tới tất cả anh chị em lời: qujannamiik! [Cảm ơn anh chị em!]
[Nguồn: vatican.va]
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 1/8/2022]