Trước hội nghị G20, Đức Thánh Cha Phanxicô có ngày ngoại giao quan trọng
Antoine Mekary | ALETEIA
28/10/21
Từ Mỹ, đến Ấn Độ, đến Hàn Quốc: Vị Đại Diện của Chúa Kitô sẽ đối đầu với một số thực tế phức tạp trong khoảng thời gian vài giờ.
Trong khoảng thời gian chỉ vài giờ vào ngày 29 tháng 10, Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ liên tục tiếp các nguyên thủ quốc gia quan trọng: Tổng thống Joe Biden (Hoa Kỳ), Tổng thống Moon Jae-in (Hàn Quốc) và vào ngày 30 tháng Mười, Thủ tướng Narendra Modi (Ấn Độ).
Chuyến thăm đầu tiên của Tổng thống Joe Biden
Cuộc gặp gỡ đầu tiên được công bố, cuộc gặp của Đức Giáo hoàng Phanxicô với tổng thống người Công giáo thứ hai trong lịch sử Hoa Kỳ, Joe Biden, được cho là sẽ mở lại cuộc tranh luận về “tính chặt chẽ của thánh thể” đang diễn ra trong Giáo hội Công giáo ở Hoa Kỳ. Trong khi có những người kêu gọi ông Biden không được rước lễ vì ông ủng hộ phá thai, có những người khác cảnh báo về một “sự chính trị hóa Bí tích Thánh Thể”, và lưu ý rằng vấn đề này đã bị xuyên tạc trên báo chí thế tục, khiến Giáo hội rơi vào tình hình không có lợi.
Cả hai nhà lãnh đạo dường như muốn thoát ra khỏi sự phân cực này trong những tuần lễ gần đây. Về một mặt, ông Biden, trong khi duy trì các vị trí ủng hộ của mình, gần đây đã bổ nhiệm một đại sứ ủng hộ sự sống tại Tòa thánh. Về phần mình, khi được hỏi về vấn đề này vào tháng Chín năm ngoái, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh vấn đề từ góc độ mục vụ, ngay cả khi ngài nhắc lại lời lên án rất rõ ràng của ngài về việc phá thai:
Phá thai không chỉ là một vấn đề. Phá thai là giết người. Phá thai — phải có sự hiểu đúng: Ai phá thai thì giết người. …
Đây không phải là một vấn đề thần học, nó là một vấn đề đơn giản. Nhưng đó là một vấn đề mục vụ: cách thức các giám mục chúng tôi xử lý nguyên tắc này về mặt mục vụ.
Chương trình nghị sự của cuộc gặp giữa Vatican và Hoa Kỳ, do Nhà Trắng công bố, hứa hẹn mang tính ngoại giao nhiều hơn là xã hội. Washington đã thông báo rằng họ dự định sử dụng chuyến thăm để thảo luận về vấn đề “cùng nhau làm việc” nhằm thúc đẩy sự tôn trọng nhân phẩm. Cả hai được dự định giải quyết các vấn đề mà ông Joe Biden và Đức Phanxicô dường như có thể đồng thuận, chẳng hạn như đại dịch, khủng hoảng khí hậu và cuộc chiến chống đói nghèo.
Một căng thẳng có thể xảy ra: chủ đề về Trung Quốc. Chính phủ của ông Biden dường như đi theo cách của chính phủ của ông Donald Trump, là chính phủ đã bắt đầu cuộc đấu vật vũ trang với Trung Quốc và không chấp thuận thỏa thuận bổ nhiệm giám mục được ký kết giữa Vatican và Trung Quốc vào năm 2019. Vấn đề này cũng được nêu ra trong chuyến thăm của Ngoại trưởng Anthony Blinken vào tháng Sáu năm ngoái. Cách tiếp cận của ông Anthony Blinken tỏ ra ít đối đầu hơn nhiều so với người tiền nhiệm là ông Mike Pompeo.
Sự ồn ào của những dự đoán xung quanh cuộc gặp gỡ đã dậy sóng một ngày trước đó, khi Vatican hủy bỏ kế hoạch phát sóng trực tiếp cảnh hai nhà lãnh đạo chào nhau. Những cuộc nói chuyện riêng của họ không bao giờ được lên kế hoạch phát sóng, theo nghi thức thông thường đối với các cuộc gặp của Giáo hoàng với các nguyên thủ quốc gia, nhưng trước đó đã có kế hoạch để giới truyền thông phát sóng khoảnh khắc Đức Phanxicô và ông Biden chào nhau. Vatican không cho biết lý do tại sao những kế hoạch đó lại thay đổi.
Vấn đề Bắc Triều Tiên
Cùng ngày, cuộc gặp của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in với Đức Giáo hoàng Phanxicô dự kiến một lần nữa sẽ đề cập đến các chủ đề ngoại giao được quan tâm của Vatican. “Nhà Xanh” — dinh tổng thống ở Seoul — đã tiết lộ những vấn đề chính được lên kế hoạch cho cuộc tiếp kiến riêng này: đại dịch, cuộc chiến chống đói nghèo và biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, một vấn đề khác mà cả hai quốc gia đang làm việc được dự đoán sẽ thu hút sự chú ý của giới truyền thông: đó là mối quan hệ với Bắc Triều Tiên.
Trong chuyến thăm tới Vatican trước đó vào năm 2018, Tổng thống Moon Jae-in — người cam kết mạnh mẽ với việc thống nhất bán đảo Triều Tiên — đã mở ra một tín hiệu mới bằng cách chuyển đến Đức Giáo hoàng Phanxicô lời mời bằng miệng từ ông Kim Jong-un, nhà lãnh đạo tối cao của Cộng hòa Nhân dân Triều Tiên, đến đất nước của ông.
Tòa Thánh hoan nghênh thông báo nhưng yêu cầu một lời mời chính thức, mà chưa bao giờ đến. Điều này là do căng thẳng gia tăng khi Bắc Triều Tiên nối lại các vụ thử tên lửa đạn đạo ở vùng Biển Nhật Bản vào năm 2019.
Tuy nhiên, kể từ đó, khả năng về một chuyến công du lịch sử của Giáo hoàng trên vĩ tuyến 38 về phía bắc đã được Giáo hội Công giáo ở Hàn Quốc cũng như chính phủ của Tổng thống Moon Jae-in liên tục nêu ra, đặc biệt là qua sự nóng lên bất ngờ của cuộc đối thoại giữa ông Donald Trump và Kim Jong-un.
Vào ngày 25 tháng Mười năm 2021, người phát ngôn của Bộ Thống nhất Hàn Quốc tuyên bố rằng chuyến thăm của Đức Giáo hoàng Phanxicô tới Triều Tiên, nếu nó diễn ra, sẽ “đóng góp to lớn” vào việc thiết lập hòa bình trên bán đảo Triều Tiên.
Tuy nhiên, chính sách “North-politik” mà Tòa thánh và Seoul đang theo đuổi dường như còn lâu mới thành công, do có nhiều trở ngại cản trở trên con đường của họ. Thứ nhất, đó là bản chất khó đoán và không rõ ràng trong các ý định của Triều Tiên và nhà lãnh đạo của nước này. Thứ hai, dự án này phải tính đến lợi ích của ba bên chủ chốt trong vấn đề Bắc Triều Tiên: Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nga.
Cần lưu ý rằng ông Moon Jae-in sẽ gặp người đồng cấp Hoa Kỳ vài giờ sau chuyến thăm của họ tới Vatican. Tòa thánh có thể có cơ hội đóng vai trò hòa giải truyền thống của mình trong vấn đề này, trong đó vị trí của chính phủ Biden vẫn chưa rõ ràng.
Chuyến thăm lịch sử của ông Narendra Modi
Hindustan Times, một nhật báo lớn của Ấn Độ, thông báo ban đầu vào ngày 29 tháng Mười rằng cuộc gặp gỡ này cuối cùng đã được xác nhận bởi Vatican, nhưng được ấn định vào ngày 30 tháng Mười. Chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Ấn Độ tới Điện Tông Tòa sẽ vô cùng quan trọng đối với Tòa Thánh, vì mối quan hệ phức tạp giữa chính phủ Ấn Độ và các cộng đồng Kitô giáo của nước này.
Theo Tổ chức Aid to the Church in Need (ACN) trong Báo cáo về Tự do Tôn giáo Thế giới năm 2021, người Kitô giáo phải đối mặt với sự thù ghét rất mạnh ở đó. Theo nghiên cứu của họ, động lực chính của cuộc đàn áp tại bán đảo là sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc tôn giáo theo sắc tộc. Đảng Bharatiya Janata của Thủ tướng, là đảng ủng hộ việc bảo vệ Ấn Độ giáo — Hindutva — đã có một số cử chỉ thù ghét đối với một số thành viên Kitô giáo của Ấn Độ trong những năm gần đây.
Trường hợp của vị linh mục Dòng Tên Stan Swamy, người tham gia bảo vệ nhân quyền ở Ấn Độ và bị chính phủ buộc tội khủng bố, đã làm tăng thêm căng thẳng. Tuy nhiên, cái chết của linh mục Ấn Độ bị giam giữ vào tháng Bảy năm ngoái đã không được Tòa thánh đề cập, điều này có phần hơi giống ở Trung Quốc — ngay cả khi biên độ thảo luận lớn hơn nhiều — dường như không muốn gây ấn tượng về việc can thiệp vào công việc quốc gia.
Tòa thánh có thể tận dụng chuyến thăm của ông Modi để đề cập đến một trong số ít những điều ông đã đưa ra: triển vọng về một chuyến đi đến Ấn Độ. Vào tháng Một năm 2021, Thủ tướng nói với các hồng y Ấn Độ rằng ông dự định gửi lời mời chính thức tới Đức Giáo hoàng, điều mà lâu nay ông từ chối thực hiện, đặc biệt là khi Đức Giáo hoàng đã có thể đến Ấn Độ vào năm 2017 trong một chuyến công du đến khu vực. Tuy nhiên, vẫn chưa có điều gì được thực hiện, và hiện tại Ấn Độ vẫn chưa được Đức Giáo hoàng Phanxicô nhắc đến trong số các điểm đến có thể diễn ra vào năm 2022.
Một cuộc gọi từ quê hương
Trước hội nghị G20, Tổng thống Argentina Alberto Fernández cũng muốn tận dụng chuyến đi tới Roma để gặp gỡ người đồng hương của ông tại Vatican. Tuy nhiên, Tòa thánh được cho là đã từ chối để không làm ảnh hưởng đến cuộc bầu cử sắp diễn ra. Cuộc bầu cử lập pháp Argentina sẽ được tổ chức vào ngày 14 tháng Mười Một năm 2021.
[Nguồn: aleteia]
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 29/10/2021]
