Kỳ nghỉ hè và các Giáo hoàng: Thời gian để khám phá Lời Chúa và Thiên nhiên
Ngay trước thềm chuyến đi của Đức Thánh Cha Lêô XIV đến Biệt thự Giáo hoàng Castel Gandolfo, để nghỉ ngơi từ ngày 6 đến 20 tháng Bảy, chúng ta cùng điểm lại một số suy tư của các vị Giáo hoàng về thời gian nghỉ ngơi. Như Đức Thánh Cha Phanxicô từng nhắc nhở rằng, đây là cơ hội để đào sâu hành trình thiêng liêng.
Kỳ nghỉ là lúc tạm ngưng công việc để nạp lại năng lượng; là dịp để du lịch và chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên; là thời gian để đọc sách và vun đắp tình bạn. Nhưng cũng là một không gian để vun đắp, qua sự chiêm niệm và cầu nguyện, một khía cạnh thiết yếu: nội tâm. Đây là một số khía cạnh chính liên quan đến thời gian nghỉ được các vị Giáo hoàng nhấn mạnh.
Đức Thánh Cha Lêô XIV cũng sẽ dành thời gian nghỉ ngơi cho mùa hè đầu tiên của ngài trong cương vị là người Kế vị Thánh Phêrô. Từ ngày 6 đến ngày 20 tháng Bảy, Đức Thánh Cha sẽ đến nghỉ tại Biệt thự Giáo hoàng Castel Gandolfo, một thị trấn cách Rome khoảng 25 km, thuộc vùng Castelli Romani. Tại nơi từng được Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II trìu mến gọi là “Vatican thứ hai” này, ngài sẽ cử hành Thánh lễ Chúa Nhật ngày 13 tháng Bảy tại Giáo xứ Giáo hoàng Santo Tommaso da Villanova. Vào Chúa nhật, ngày 20 tháng Bảy, ngài sẽ dâng Lễ tại Nhà thờ Chánh tòa Albano, nhà thờ đã được trao cho Đức Hồng y Prevost khi đó làm nhà thờ tước hiệu trong Công nghị tấn phong hồng y. Cũng vào các Chúa Nhật ngày 13 và 20 tháng Bảy, Đức Thánh Cha Lêô XIV sẽ đọc kinh Truyền tin tại Quảng trường Tự do ở Castel Gandolfo.
Thời gian tốt lành
Làm thế nào để chúng ta tận dụng tối đa kỳ nghỉ của mình? Câu hỏi tưởng chừng như không cần thiết theo góc nhìn thiêng liêng, thực ra lại tìm được chỗ đứng trong nhiều suy tư của các Giáo hoàng. Trước hết, vì thời gian nghỉ ngơi không đóng vai trò bên lề trong đời sống con người. Đức Giáo hoàng nhấn mạnh rằng không nên xem đây chỉ là khoảng thời gian thuần túy nhàn rỗi kết hợp với nghỉ ngơi. Chẳng hạn, thời gian này có thể là thời điểm thích hợp để suy ngẫm về vẻ đẹp của thiên nhiên, như Đức Giáo hoàng Phaolô VI định nghĩa là “quyển sách của Thiên Chúa”.
Trong thời gian nghỉ ngơi, chính Đức Montini cũng nhấn mạnh rằng con người có thể tái khám phá sự tiếp xúc với những bối cảnh “luôn rộng mở, luôn mới mẻ, và luôn kỳ thú” của tạo vật: “không gian, bầu khí quyển, các loài thú, vạn vật; biển cả, núi non, đồng bằng, bầu trời với buổi bình minh, chính ngọ, hoàng hôn của nó và đặc biệt là những đêm đầy sao, sâu thẳm, luôn làm say đắm lòng người.”
Đức Phaolô VI: ước mong những kỳ nghỉ trở thành thời gian cảnh tỉnh
Nhưng các kỳ nghỉ cũng là thời gian hiệu quả, khi nhịp điệu công việc thường nhật được tạm gác lại, giúp con người có thể nuôi dưỡng sự tĩnh lặng và chiêm niệm trong lòng. Trong giờ kinh Truyền Tin ngày 5 tháng Tám năm 1973, Đức Giáo hoàng Phaolô VI đã phác họa một chương trình đặc biệt cho thời gian nghỉ ngơi này:
“Chúng ta hãy bảo đảm rằng thời gian rảnh rỗi này, mà chúng ta gọi là kỳ nghỉ, không bị lãng phí hay ích kỷ. Thư giãn, nghỉ ngơi, tái tạo (theo đúng nguyên nghĩa), đúng vậy, nhưng phải thông minh và cảnh tỉnh. Ví dụ, có những bài đọc nghiêm túc mà trong năm chúng ta không có đủ thời gian cần thiết để đọc; có những chuyến tham quan giúp khám phá nhiều kho tàng tuyệt đẹp của lịch sử và nghệ thuật của chúng ta, và chúng ta nên ưu tiên cho những điều này. Đồng thời, chúng ta hãy nhớ rằng những kỳ nghỉ là thời gian đặc quyền để kết giao tình bạn chân thành, để tìm hiểu các địa phương, phong tục và nhu cầu của những người mà chúng ta thường không tiếp cận, và để gặp gỡ những người mới đáng để chúng ta trò chuyện.”
Đức Gioan Phaolô II: Gặp gỡ là một trong những giá trị của kỳ nghỉ
Kỳ nghỉ là cơ hội để chia sẻ những khoảnh khắc thanh bình. Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II, người thích dành thời gian thư giãn trên các ngọn núi yêu thích của ngài, thường xuyên nhắc nhở chúng ta rằng con người cần có sự hòa hợp để được tái tạo bản thân, để trải nghiệm vẻ đẹp của việc gặp gỡ người khác. Trong giờ Kinh Truyền Tin ngày 6 tháng Bảy năm 1997, Đức Wojtyla khẳng định: “Để kỳ nghỉ đúng nghĩa là một kỳ nghỉ và mang lại sự lành mạnh đích thực, thì con người cần phải tìm lại được sự cân bằng tốt lành trong chính mình, với người khác và với môi trường của họ. Chính sự hòa hợp bên trong và bên ngoài này sẽ tái tạo linh hồn và phục hồi năng lượng cho cơ thể và tinh thần.”
“Một trong những giá trị của kỳ nghỉ chính là sự gặp gỡ, ở bên người khác cách vị tha, vì niềm vui của tình bạn và những khoảnh khắc an bình. Tuy nhiên, hiểu được tâm hồn và tình trạng của con người trong xã hội tiêu dùng, tôi muốn đề nghị, đặc biệt là với các bạn trẻ, rằng hãy chọn những kỳ nghỉ dưỡng lành mạnh, tránh những việc vượt quá giới hạn gây tổn hại cho sức khỏe bản thân và người khác. Nếu không, các bạn sẽ lãng phí thời gian, tiền bạc, và trở về từ “kỳ nghỉ” được mong chờ bấy lâu mà chẳng có được ích lợi gì. Việc đi nghỉ có thể hữu ích, nhưng chỉ khi nó không vượt ra ngoài các tiêu chuẩn đạo đức lành mạnh, hay thậm chí là sự tôn trọng đối với sức khỏe bản thân. Quyền được nghỉ dưỡng không được làm chúng ta quên đi những người, vì nhiều lý do khác nhau, không thể rời khỏi môi trường thường ngày của họ, vì lý do tuổi tác, sức khỏe hay công việc, khó khăn về kinh tế hoặc những vấn đề khác.”
Đức Bênêđictô XVI: trước thiên nhiên, con người nhận ra mình là thụ tạo
Đối với những người sống trong các đô thị lớn, thường phải hối hả và bị phân tán, thì việc hòa mình vào thiên nhiên trong một khoảng thời gian là rất quan trọng. Trong giờ Kinh Truyền Tin ngày 17 tháng Bảy năm 2005, tại vùng núi Combes ở Thung lũng Aosta, Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI nhấn mạnh nhu cầu quan trọng này:
“Trong thế giới chúng ta đang sống, việc nạp lại năng lượng cho cơ thể và tinh thần gần như trở thành một nhu cầu cần thiết, đặc biệt đối với những người sống ở các thành thị, nơi mà điều kiện sống thường hối hả khiến con người ít có thời gian cho sự tĩnh lặng, suy tư và tiếp xúc thư thái với thiên nhiên. Các kỳ nghỉ cũng là những ngày khi người ta có thể dành nhiều thời gian hơn cho việc cầu nguyện, đọc sách, suy ngẫm về ý nghĩa sâu sắc hơn của cuộc sống, trong bối cảnh thanh bình của gia đình và người thân yêu. Thời gian nghỉ ngơi mang đến những cơ hội độc đáo để dừng lại trước các cảnh quan đáng suy ngẫm của thiên nhiên, một “cuốn sách” tuyệt vời mà mọi người, dù già hay trẻ, đều có thể tiếp cận. Khi tiếp xúc với thiên nhiên, con người tìm lại được chiều kích đích thực của mình, khám phá lại bản thân mình là thụ tạo, nhỏ bé nhưng cũng thật độc đáo, “có khả năng đón nhận Thiên Chúa,” vì tự trong lòng họ rộng mở trước sự Vô biên.”
Đức Phanxicô: Trong kỳ nghỉ, hãy đào sâu hành trình thiêng liêng
Kỳ nghỉ cũng là dịp để đào sâu hành trình thiêng liêng của bạn. Trong giờ Kinh Truyền tin ngày 6 tháng Tám năm 2017, Đức Thánh Cha Phanxicô đặc biệt mời gọi chúng ta bước đi trên hành trình này dọc theo những con đường đông đúc giữa các điểm đến du lịch:
“Mùa hè là thời điểm theo ý quan phòng để tăng cường cam kết của chúng ta trong việc tìm kiếm và gặp gỡ Chúa. Trong thời gian này, học sinh không còn bị ràng buộc bởi chương trình học và nhiều gia đình đi nghỉ hè; điều quan trọng là trong thời gian nghỉ ngơi và tách biệt khỏi các công việc thường ngày, chúng ta có thể phục hồi sức mạnh thể lý và tinh thần, đào sâu hành trình thiêng liêng của mình. (...) Xin Mẹ Maria, Mẹ Thiên Chúa, giúp chúng ta đi vào sự hòa hợp với Lời Chúa, để Đức Kitô trở thành ánh sáng và hướng dẫn toàn bộ đời sống của chúng ta. Chúng ta hãy dâng cho Mẹ kỳ nghỉ của tất cả mọi người, để đó là những ngày an vui và hiệu quả; nhưng trên hết là mùa hè của những người không thể đi nghỉ vì lý do tuổi tác, sức khỏe, công việc, khó khăn về kinh tế hoặc những vấn đề khác, để nó cũng có thể trở thành thời gian thư giãn, được làm sống động nhờ sự hiện diện thân tình và những khoảnh khắc hạnh phúc.”
Đối với các vị Giáo hoàng, kỳ nghỉ vì thế không chỉ là thời gian nghỉ ngơi và thư giãn, mà còn là thời gian suy tư chiêm niệm, để hòa hợp với Lời Chúa. Trong sự hòa hợp này, sự nghỉ ngơi có thể trở thành con đường thoáng nhìn thấy cái nhìn đầy tình thương của Chúa trong sự tĩnh lặng của tâm hồn cũng như giữa những tột đỉnh của linh hồn và thiên nhiên.
[Nguồn bài đăng: exaudi]
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 7/7/2025]