Vatican công bố suy tư mục vụ về sự tham gia của người Kitô hữu vào các mạng xã hội
Vatican City, 29 tháng Năm, 2023 / 04:30 am
Attention #CatholicTwitter và các anh hùng bàn phím: Vatican đã đưa ra các khuyến nghị về cách “yêu người lân cận” tốt hơn trên mạng xã hội.
Văn bản dài 20 trang, “Hướng tới sự hiện diện trọn vẹn: suy tư mục vụ về sự tham gia vào các mạng xã hội,” được phát hành ngày 29 tháng Năm, đề cập đến những thách đố mà người Kitô hữu gặp phải khi sử dụng các mạng xã hội.
Các chủ đề trong phần suy tư mục vụ bao gồm tình trạng quá tải thông tin, liên tục lướt qua, không dành sự chú ý đầy đủ cho người khác, trở thành “người có ảnh hưởng”, làm chứng cho Chúa Kitô, “cai nghiện kỹ thuật số”, nhu cầu thinh lặng, chú ý lắng nghe và xây dựng cộng đồng trong một thế giới bị phân mảnh.
Tài liệu cảnh báo: “Một thách đố đáng kể về nhận thức của văn hóa kỹ thuật số là chúng ta mất khả năng suy nghĩ sâu sắc và có chủ đích. Chúng ta lướt qua trên mặt và dừng lại trên bề mặt nông cạn, thay vì suy ngẫm sâu sắc về thực tại.”
Bộ Truyền thông của Vatican đã xuất bản tài liệu, được ký bởi tổng trưởng giáo dân Paolo Ruffini và Đức ông Lucio A. Ruiz, thư ký người Argentina, người đã trích dẫn nhiều câu nói của Đức Thánh Cha Phanxicô trong những Ngày Truyền thông Thế giới vừa qua.
Văn bản “không có ý định trở thành ‘bản chỉ dẫn’ tỉ mỉ cho thừa tác vụ mục vụ,” Bộ giải thích rõ, nhưng tìm cách thúc đẩy một suy tư chung về cách nuôi dưỡng các mối quan hệ có ý nghĩa và quan tâm trên các các mạng xã hội.
Cướp mất sự chú ý của chúng ta
Bản suy tư mục vụ của Vatican thừa nhận rằng nhu cầu liên tục của các phương tiện truyền thông xã hội nhằm thu hút sự chú ý của mọi người “tương tự như tiến trình cám dỗ xâm nhập vào tâm hồn con người và lôi kéo sự chú ý của chúng ta ra khỏi lời duy nhất thực sự có ý nghĩa và mang lại sự sống, đó là Lời Chúa.”
Suy tư nói: “Các trang web, các ứng dụng và nền tảng khác nhau được lập trình để đánh vào khao khát được công nhận của chúng ta, và chúng không ngừng tranh giành sự chú ý của mọi người. Sự chú ý đã trở thành tài sản và mặt hàng quý giá nhất.”
“Thay vì tập trung vào một vấn đề tại một thời điểm, sự chú ý từng phần liên tục của chúng ta nhanh chóng chuyển từ chủ đề này sang chủ đề khác. Trong tình trạng ‘luôn bật’, chúng ta đối mặt với cám dỗ phải đăng tải ngay lập tức, vì về mặt sinh lý chúng ta bị cuốn vào sự kích thích của kỹ thuật số, luôn muốn có nhiều nội dung hơn khi liên tục cuộn xuống, và thấy thất vọng khi thiếu thông tin cập nhật.”
Văn bản nhấn mạnh đến sự cần thiết của thinh lặng và các trường học, gia đình và cộng đồng sắp xếp thời gian để mọi người được tách ra khỏi các thiết bị kỹ thuật số.
Văn bản cảnh báo rằng không gian cho sự “chú tâm lắng nghe, chú ý và phân định sự thật đang trở nên hiếm hoi”.
“Không có sự thinh lặng và không gian để suy nghĩ chậm rãi, sâu sắc và có chủ đích, chúng ta có nguy cơ mất đi không chỉ khả năng nhận thức mà còn cả chiều sâu của những tương tác giữa con người và Thiên Chúa.”
Cạm bẫy của truyền thông xã hội
Tài liệu nêu lên các dấu hiệu cảnh báo về “những cạm bẫy cần tránh” đối với các các mạng xã hội, chẳng hạn như lời nói gây hấn và tiêu cực được chia sẻ dưới “chiếc áo khoác bí danh”.
Tài liệu viết: “Dọc trên ‘những đường cao tốc kỹ thuật số’, nhiều người bị tổn thương bởi sự chia rẽ và thù hận. Chúng ta không thể bỏ qua nó. Chúng ta không thể là những người qua đường im lặng. Để làm cho môi trường kỹ thuật số trở nên nhân văn, chúng ta không được quên những người ‘bị bỏ lại phía sau’. Chúng ta chỉ có thể nhìn thấy được điều gì đang xảy ra nếu nhìn từ góc độ của người bị đánh đầy thương tích trong dụ ngôn Người Samari tốt lành.”
Văn bản lưu ý đến cách cá nhân hóa nội dung của thuật toán có thể củng cố ý kiến riêng của một người mà không tiếp xúc với các ý kiến khác, điều này đôi khi có thể dẫn đến việc “khuyến khích các hành vi cực đoan”.
Tài liệu nêu lên mối lo ngại về cách thức các công ty truyền thông xã hội đối xử với mọi người như những món hàng khi “hồ sơ và dữ liệu của họ được bán”. Văn bản nhấn mạnh rằng phương tiện truyền thông xã hội “không miễn phí: Chúng ta đang phải trả tiền bằng số phút chúng ta xem và bằng số lượng byte dữ liệu của chúng ta”.
Văn bản cho biết thêm: “Ngày càng chú trọng đến việc phân phối và buôn bán kiến thức, dữ liệu và thông tin đã tạo ra một nghịch lý: trong một xã hội khi thông tin đóng vai trò quan trọng như vậy, việc xác minh nguồn gốc và độ chính xác của thông tin được lan truyền ngày càng trở nên khó khăn.”
Từ một ‘người có ảnh hưởng’ đến một chứng nhân
Văn bản nhấn mạnh đến cách thức “mọi người Kitô hữu cần phải nhận thức được tầm ảnh hưởng tiềm tàng của mình, bất kể người đó có bao nhiêu người theo dõi”.
Bản văn nói: “Sự hiện diện trên mạng xã hội của chúng ta thường tập trung vào việc lan truyền thông tin. Theo những dòng này, việc trình bày các ý tưởng, những giáo huấn, suy nghĩ, suy tư thiêng liêng và những điều tương tự trên các mạng xã hội cần phải trung thành với truyền thống Kitô giáo.”
Tài liệu đề nghị rằng người Kitô hữu nên quan tâm đến việc “suy tư chứ không phải phản ứng lại trên mạng xã hội” để bảo đảm cách đối xử với người khác trên mạng tự nó là một chứng tá.
Bản văn nói: “Tất cả chúng ta cần hết sức thận trọng để không rơi vào những cái bẫy kỹ thuật số ẩn trong những nội dung được thiết kế có chủ ý gieo rắc xung khắc giữa những người sử dụng bằng cách tạo ra sự phẫn nộ hoặc những phản ứng theo cảm tính. Chúng ta phải lưu ý đến việc đăng và chia sẻ những nội dung có thể gây hiểu lầm, làm trầm trọng thêm sự chia rẽ, kích động xung đột và đào sâu định kiến.”
Một câu hỏi mà bản văn khuyến khích người Kitô hữu suy ngẫm là liệu các bài đăng của họ trên mạng xã hội đang tìm kiếm “người theo dõi” (môn đệ) cho bản thân họ hay cho Đức Kitô.
Tài liệu nói: “Làm chứng nhân có nghĩa là gì? Từ Hy Lạp chỉ về chứng nhân là ‘tử vì đạo’, và chắc chắn có thể nói rằng một số ‘người Kitô hữu có ảnh hưởng’ mạnh nhất là những vị tử vì đạo.”
Nó thúc giục mọi người nhớ rằng “không hề có ‘lượt thích’ nào và hầu như không có ‘người theo dõi’ nào vào thời điểm tỏ lộ vinh quang rõ ràng nhất của Thiên Chúa! Mọi thước đo ‘thành công’ của con người đều bị tương đối hóa theo luận lý của Tin Mừng.”
“Mặc dù phúc tử đạo là dấu chỉ tối hậu của chứng nhân Kitô giáo, nhưng mọi Kitô hữu đều được mời gọi biết hy sinh: đời sống Kitô hữu là một ơn gọi hy sinh cuộc sống của chúng ta qua việc hiến thân, linh hồn và thể xác, để trở thành không gian thông truyền tình yêu của Thiên Chúa, một dấu chỉ hướng về Con Thiên Chúa.”
“Theo nghĩa này, chúng ta hiểu rõ hơn những lời của Thánh Gioan Tẩy Giả, chứng nhân đầu tiên của Đức Kitô: ‘Người phải nổi bật lên; thầy phải lu mờ đi’ (Ga 3:30). Giống như vị Tiền hô khuyến khích các môn đệ của mình đi theo Chúa Kitô, chúng ta cũng không tìm kiếm ‘những người theo dõi’ (môn đệ) cho bản thân, nhưng là cho Chúa Kitô. Chúng ta chỉ có thể truyền bá Tin Mừng bằng cách tạo nên một sự hiệp thông liên kết chúng ta trong Chúa Kitô. Chúng ta làm việc này bằng cách noi gương Chúa Giêsu trong việc tương tác với người khác”.
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 31/5/2023]
