Tiếp kiến chung của Đức Thánh Cha Phanxicô, 07.09.2022
*******
Buổi Tiếp kiến chung sáng nay diễn ra lúc 9:00 trong Quảng trường Thánh Phêrô, nơi Đức Thánh Cha Phanxicô gặp gỡ các nhóm khách hành hương và tín hữu đến từ nước Ý và khắp nơi trên thế giới.
Trong huấn từ bằng tiếng Ý, Đức Thánh Cha tiếp tục loạt bài giáo lý mới về Sự Phân định, tập trung vào chủ đề: “Một mẫu gương: Thánh Ignatius Loyola” (Bài đọc Sách thánh: Hc 6:18-19).
Sau phần tóm lược bài giáo lý bằng một số ngôn ngữ, Đức Thánh Cha ngỏ lời chào đặc biệt đến các tín hữu có mặt.
Buổi Tiếp Kiến chung kết thúc với Kinh Lạy Cha và Phép lành Tòa Thánh.
_________________________________________
Bài Giáo lý của Đức Thánh Cha
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Chúng ta tiếp tục suy tư về sự phân định – trong thời gian này chúng ta sẽ nói về sự phân định thiêng liêng vào các ngày thứ Tư hàng tuần – và về điều này chúng ta có thể nói đến một chứng nhân cụ thể.
Một trong những mẫu gương điển hình nhất được Thánh Ignatius Loyola cung cấp cho chúng ta, với một giai đoạn quyết định trong cuộc đời của ngài. Thánh Ignatius đang ở nhà dưỡng bệnh, sau khi bị thương ở chân trong một trận chiến. Để xua tan sự buồn chán, ngài yêu cầu có cái gì đó để đọc. Ngài thích những câu chuyện về tinh thần hiệp sĩ, nhưng thật không may ở nhà chỉ tìm thấy những câu chuyện về các vị thánh. Ngài đành chấp nhận cách miễn cưỡng, nhưng khi đọc ngài bắt đầu khám phá ra một thế giới khác, một thế giới chinh phục được ngài và dường như cạnh tranh với thế giới các hiệp sĩ. Ngài bị cuốn hút bởi hình ảnh của Thánh Phanxicô và thánh Đa Minh, và cảm thấy khao khát muốn noi gương các ngài. Nhưng thế giới hiệp sĩ cũng tiếp tục phát huy sức cuốn hút. Và vì vậy, ngài cảm nhận trong lòng sự đan xen của những suy nghĩ – suy nghĩ về tinh thần thượng võ và suy nghĩ về các thánh – nó dường như ngang bằng nhau.
Tuy nhiên, Thánh Ignatius cũng bắt đầu nhận ra một số khác biệt. Trong quyển tự truyện, ngài viết – ở ngôi thứ ba: “Khi anh ta suy nghĩ về những điều thuộc thế gian” – chúng ta hiểu đó là những điều thuộc về tinh thần thượng võ – “nó mang đến cho anh niềm vui lớn, nhưng sau đó anh lại cảm thấy khô khan và buồn bã. Nhưng khi anh nghĩ đến cuộc hành trình đến Giêrusalem, và về việc sống chỉ bằng những loại thảo mộc và thực hành sự khổ hạnh, anh tìm được niềm vui không chỉ trong lúc suy nghĩ về chúng, mà còn cả trong lúc anh đã dừng lại” (Chương 8); chúng để lại cho anh niềm vui.”
Trên hết trong kinh nghiệm này chúng ta lưu ý đến hai khía cạnh. Khía cạnh thứ nhất là thời gian: tức là những suy nghĩ về thế gian lúc đầu thì hấp dẫn, nhưng rồi chúng mất đi ánh huy hoàng và để lại sự trống rỗng và bất mãn; chúng đọng lại trong bạn theo cách đó, sự trống rỗng. Ngược lại, những suy nghĩ về Thiên Chúa ban đầu gây nên một sự phản kháng ở mức độ nào đó – “Nhưng tôi sẽ không đọc điều nhàm chán này về các thánh” – nhưng khi những suy nghĩ đó được chào đón, chúng mang đến một sự bình an lưu lại trong suốt thời gian dài.
Và ở đây là khía cạnh khác: điểm kết của những suy nghĩ. Ban đầu trạng thái dường như không rõ ràng. Có sự phát triển về phân định: chẳng hạn, chúng ta hiểu được những gì tốt lành cho chúng ta không theo cách trừu tượng, cách chung chung, mà là trong hành trình cuộc sống của chúng ta. Trong những quy tắc về sự phân định, kết quả của kinh nghiệm nền tảng này, Thánh Ignatius đặt ra một tiền đề quan trọng giúp chúng ta hiểu được tiến trình này: “Nơi những người sa ngã hết tội trọng này sang tội trọng khác, kẻ thù thường quen bày cho họ những vui thú bề ngoài” – để bảo đảm với họ rằng mọi việc đều tốt đẹp – “xui họ tưởng đến những khoái lạc và vui thú giác quan để dễ cầm giữ họ và gia tăng nơi họ những nết xấu và tội lỗi. Với những người như thế, thần lành dùng phương pháp ngược lại, bằng cách thôi thúc và cắn rứt lương tâm họ bằng ‘lương tri’ của lẽ phải” (Linh thao, 314).
Có một lịch sử đi trước người phân định, một lịch sử tuyệt đối cần phải biết, bởi vì sự phân định không phải là một loại sấm ngôn hay thuyết định mệnh, hoặc một điều gì đó từ phòng thí nghiệm, giống như đặt cược số phận vào hai khả năng. Những câu hỏi lớn được đặt ra khi chúng ta đã đi được một đoạn đường trong cuộc đời, và chính trên hành trình đó, chúng ta phải quay lại để hiểu những gì chúng ta đang tìm kiếm. Nếu trong cuộc sống, chúng ta đạt được một chút tiến bộ, thì: “Nhưng tại sao tôi lại đi theo hướng này, tôi đang tìm kiếm điều gì?”, và đó là nơi mà sự phân định diễn ra.
Thánh Ignatius, khi bị thương nằm dưỡng bệnh trong nhà của cha mình, hoàn toàn không nghĩ đến Chúa, hoặc cách thay đổi cuộc sống, không. Ngài có kinh nghiệm đầu tiên về Thiên Chúa bằng cách lắng nghe tâm hồn mình, nó dẫn ngài đến một sự đảo ngược thật lạ lùng: những thứ rất hấp dẫn lúc đầu lại khiến ngài vỡ mộng, trong khi ở những điều khác, bớt hào nhoáng hơn thì ngài lại tìm thấy sự bình an lâu dài. Chúng ta cũng có kinh nghiệm này; chúng ta rất thường xuyên bắt đầu suy nghĩ về một điều gì đó, và chúng ta dừng ở đó, và rồi kết cục là chúng ta thất vọng. Thay vì vậy, nếu chúng ta thực hiện một công việc bác ái, làm điều gì đó tốt lành và cảm thấy một niềm hạnh phúc, một ý nghĩ tốt đẹp đến với chúng ta và hạnh phúc đến với chúng ta, một niềm vui, và đó là một trải nghiệm hoàn toàn thuộc về chúng ta. Thánh Ignatius đã có kinh nghiệm đầu tiên về Thiên Chúa bằng cách lắng nghe tâm hồn mình, nó dẫn ngài đến một sự đảo ngược lạ lùng. Đây là điều chúng ta cần phải học: lắng nghe tâm hồn của chính mình, để biết điều gì đang xảy ra, phải đưa ra quyết định gì, để đưa ra nhận định về một tình huống, chúng ta phải lắng nghe tâm hồn của chính mình. Chúng ta nghe tivi, radio, điện thoại; chúng ta là những chuyên gia lắng nghe, nhưng tôi hỏi anh chị em: anh chị em có biết cách lắng nghe tâm hồn mình không? Anh chị em có dừng lại để đặt câu hỏi: “Nhưng tâm hồn tôi như thế nào? Nó có thỏa mãn không, có buồn không, có đang tìm kiếm điều gì không?” Để đưa ra quyết định đúng đắn, bạn cần lắng nghe tâm hồn mình.
Đây là lý do tại sao Thánh Inhaxiô tiếp tục đề nghị đọc về cuộc đời của các vị thánh, bởi vì họ cho thấy phong cách của Thiên Chúa trong cuộc sống của con người không khác chúng ta lắm, bởi vì các thánh được tạo dựng bằng xương bằng thịt như chúng ta, theo cách như chuyện kể, dễ lĩnh hội. Hành động của các ngài nói với hành động của chúng ta, và chúng giúp chúng ta hiểu được ý nghĩa của chúng.
Trong chương nổi tiếng kể về hai cảm nhận của Thánh Ignatius, một cảm nhận khi ngài đọc về các hiệp sĩ, và cảm nhận thứ hai khi ngài đọc về cuộc đời của các thánh, chúng ta có thể nhận thấy một khía cạnh quan trọng khác của sự phân định, điều mà chúng ta đã đề cập lần trước. Có một sự ngẫu nhiên rất dễ nhận thấy trong các biến cố của cuộc sống: mọi việc dường như nảy sinh từ một “sự không may” – không có quyển sách nào về hiệp sĩ, chỉ có sách về cuộc đời của các thánh nhân. Tuy nhiên, sự không may đó lại là một bước ngoặt hợp lý. Chỉ một thời gian sau, Thánh Ignatius mới nhận ra điều này, khi ngài dành hết sự quan tâm của mình cho nó. Hãy chú ý thật kỹ: Thiên Chúa hoạt động thông qua những biến cố không dự định trước và xảy ra cách tình cờ, tình cờ điều này xảy ra với tôi, và tôi tình cờ gặp người này, tình cờ tôi xem bộ phim này. Nó không được dự định trước nhưng Chúa hoạt động qua những biến cố bất ngờ, và cả những điều không may: “Đáng lẽ tôi đã đi dạo nhưng chân tôi lại có vấn đề, tôi không thể…”. Điều không may: Chúa đang nói điều gì với bạn? Cuộc sống đang nói với bạn điều gì? Chúng ta cũng đã thấy điều này trong một trích đoạn trong Tin mừng theo Thánh Matthêu: một người đang cày ruộng tình cờ gặp được kho báu bị chôn giấu. Một tình huống hoàn toàn bất ngờ. Nhưng điều quan trọng là anh ta nhận ra đó là cơ hội may mắn cả đời và quyết định dứt khoát: anh ta bán tất cả mọi thứ và mua thửa ruộng đó (x. 13:44).
Cha cho anh chị em một lời khuyên: hãy chú ý với những điều bất ngờ. Có người nói với bạn: “Nhưng tôi không mong đợi điều này”. Có phải cuộc sống đang nói với bạn không, có phải Chúa đang nói với bạn không, hay là ma quỷ? Một ai đó. Nhưng có điều gì đó cần phải phân định, tôi phản ứng như thế nào khi đối mặt với những điều bất ngờ. Nhưng tôi đang ở nhà yên bình và “Đùng một cái!” – mẹ vợ/chồng tôi đến; và bạn phản ứng thế nào với mẹ vợ/chồng? Đó có phải là sự yêu thương hay một cảm giác gì đó khác ở bên trong? Và bạn phải phân định. Tôi đang làm việc rất tốt ở văn phòng, và một người bạn đồng nghiệp đến nói với tôi rằng anh ta cần tiền: bạn phản ứng thế nào? Hãy xem điều gì xảy ra khi chúng ta trải qua những gì chúng ta không mong đợi, và ở đó chúng ta có thể biết được tâm hồn của chúng ta khi nó hoạt động.
Phân định là sự trợ giúp để nhận ra được những tín hiệu mà Chúa tỏ mình ra trong những tình huống bất ngờ, thậm chí khó chịu, như vết thương ở chân của Thánh Ignatius. Một cuộc gặp gỡ thay đổi cuộc đời có thể sinh ra từ những biến cố đó, như trường hợp của Thánh Ignatius. Điều gì đó có thể xảy ra khiến bạn trở nên tốt hơn trên hành trình, hoặc tệ hơn, tôi không biết, nhưng hãy cẩn thận; sợi chỉ đẹp nhất được trao cho chúng ta qua những điều bất ngờ: “Tôi phải hành động như thế nào trước vấn đề này?” Xin Chúa giúp chúng ta biết lắng nghe tâm hồn mình và biết nhận ra đâu là thời điểm khi chính Chúa hành động, và khi nào là không phải Người, mà là một điều gì đó khác.
_________________________________________________
Lời kêu gọi của Đức Thánh Cha
Ngày mai chúng ta sẽ mừng Lễ Sinh nhật của Đức Trinh nữ Maria. Mẹ Maria đã cảm nhận được sự dịu dàng của Thiên Chúa như một người con, đầy ân sủng, và tiếp tục trao ban sự dịu dàng này trong vai trò là một người mẹ, qua sự kết hợp với sứ mệnh của Con Mẹ là Chúa Giêsu.
Vì vậy, hôm nay tôi muốn được bày tỏ sự gần gũi của tôi với tất cả những người mẹ. Cách đặc biệt là những người mẹ có con cái chịu đau khổ: những người con bệnh tật, những người bị gạt ra ngoài lề xã hội, những người bị tù đày. Xin dâng lời cầu nguyện cách đặc biệt cho các bà mẹ của những người trẻ bị tù đày: đừng bao giờ để mất đi niềm hy vọng. Thật đáng buồn, trong tù có rất nhiều người đã tự kết liễu mạng sống mình, cả những người trẻ tuổi. Tình yêu của người mẹ có thể cứu thoát họ khỏi mối nguy hiểm này. Xin Đức Mẹ an ủi tất cả những người mẹ đau khổ trước sự chịu đựng của con cái họ.
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 10/9/2022]
