Đức Thánh Cha ở Nam Sudan: “Để chiến tranh lùi vào dĩ vãng và mang đến thời gian hòa bình”
Diễn từ tại buổi gặp gỡ các nhà Chức trách, Xã hội dân sự và Ngoại giao đoàn
Vatican Media
*******
Lúc 17:45 (16:45 giờ Roma), Đức Thánh Cha Phanxicô gặp gỡ các Giới chức Chính trị và Tôn giáo, Đại diện Xã hội Dân sự và Ngoại giao đoàn trong khu vườn của Phủ Tổng thống.
Sau bài phát biểu giới thiệu của Tổng thống Salva Kiir Mayardit, Đức Thánh Cha đã đọc diễn từ của ngài.
Tiếp theo là diễn văn của Đức Tổng Giám mục Justin Welby của Canterbury, và Mục sư Iain Greenshields, Vị Điều hành Đại hội đồng Giáo hội Scotland.
Sau khi tạm biệt Tổng thống nước Cộng hòa, Đức Thánh Cha đã đến Tòa Khâm sứ ở thủ đô Juba, nơi Ngài được các nhân viên của Tòa Khâm sứ chào đón tại lối vào. Sau đó ngài dùng bữa tối riêng.
Dưới đây là diễn từ của Đức Thánh Cha trong buổi gặp gỡ các nhà Chức trách, Xã hội Dân sự và Ngoại giao đoàn:
____________________________________________
Diễn từ của Đức Thánh Cha
Thưa ngài Tổng Thống,
Thưa các vị Phó Tổng thống,
Thưa các vị Thành viên của Chính phủ và Ngoại giao đoàn,
Thưa các vị Hữu trách Tôn giáo và Dân sự,
Các vị Đại diện của Xã hội Dân sự và Thế giới Văn hóa,
Thưa quý ông quý bà,
Thưa ngài Tổng thống, xin cảm ơn vì những lời tốt đẹp của ngài. Tôi rất vui khi được đến đất nước này, đất nước có một vị trí đặc biệt trong trái tim tôi. Thưa ngài Tổng thống, tôi rất cảm kích vì sự chào đón của ngài, và tôi xin gửi lời chào thân ái tới từng người trong quý vị, và thông qua quý vị, xin gửi tới tất cả những sống trên đất nước non trẻ và thân yêu này. Tôi đến đây như một người hành hương hòa giải, với hy vọng được đồng hành cùng quý vị trên con đường hòa bình. Đó là một hành trình quanh co, nhưng là một hành trình không thể trì hoãn thêm nữa. Tôi cũng không đến đây một mình, vì trong hòa bình cũng như trong cuộc sống tất cả chúng ta đều đồng hành cùng nhau. Vì vậy, tôi đã đến với hai người anh em, Đức Tổng Giám mục Canterbury và Vị điều hành Đại hội đồng Giáo hội Scotland, những vị mà tôi cảm ơn vì tất cả những gì các ngài sẽ nói với chúng ta. Cùng nhau, dang rộng vòng tay, chúng tôi đến với quý vị và với dân tộc này nhân danh Chúa Giêsu Kitô, vị Thủ lãnh Hòa bình.
Chúng tôi đã thực hiện cuộc hành hương đại kết vì hòa bình này sau khi nghe lời khẩn cầu của toàn thể dân tộc, với phẩm giá cao cả, than khóc vì tình trạng bạo lực mà họ phải chịu đựng, tình trạng thiếu an ninh kéo dài, tình trạng nghèo đói và những thảm họa thiên nhiên mà họ đã trải qua. Nhiều năm chiến tranh và xung đột dường như không bao giờ kết thúc, và gần đây, thậm chí mới ngày hôm qua, đã có những cuộc đụng độ ác liệt. Đồng thời, tiến trình hòa giải dường như bị đình trệ và lời hứa hòa bình không được thực hiện. Ước mong rằng sự đau khổ kéo dài này là không vô ích; cầu mong cho lòng kiên nhẫn và những hy sinh của người dân Nam Sudan, một dân tộc trẻ trung, khiêm nhường và can đảm này, thách thức tất cả mọi người, và giống như những hạt giống gieo vào lòng đất mang đến sự sống cho cây cối, để hòa bình đơm hoa kết trái. Thưa anh chị em, đã đến thời gian cho hòa bình!
Hoa trái và thảm thực vật ở đây thật phong phú, nhờ có con sông lớn chảy qua đất nước. Điều mà nhà sử học cổ đại Herodotus đã nói về Ai Cập, cụ thể là điều được gọi là “món quà của sông Nile” cũng có thể áp dụng cho Nam Sudan. Thật vậy, như quý vị thường nói, đây là một “vùng đất trù phú”. Tôi muốn lấy hình ảnh của dòng sông vĩ đại này chảy ngang qua đất nước, một quốc gia non trẻ nhưng có lịch sử lâu đời. Trong nhiều thế kỷ, các nhà thám hiểm đã mạo hiểm đến khu vực này để đi ngược dòng sông Nile Trắng nhằm tìm kiếm nguồn gốc của con sông dài nhất thế giới. Chính từ việc tìm kiếm cội nguồn sự sống chung của chúng ta mà tôi muốn bắt đầu cuộc hành trình của tôi với quý vị. Miền đất này, vô cùng trù phú về sản vật, về thổ nhưỡng nhưng trên hết là ở tấm lòng và khối óc của người dân, ngày nay cần được tưới mát trở lại bằng những nguồn suối trong lành và đầy sức sống.
Quý vị, những nhà lãnh đạo ưu tú, chính là những dòng suối này: những dòng suối tưới mát đời sống cộng đồng, là những người cha, người mẹ của đất nước non trẻ này. Quý vị được mời gọi để đổi mới đời sống xã hội như những nguồn mạch thanh khiết của sự thịnh vượng và hòa bình, vô cùng cần thiết cho những người con của đất nước Nam Sudan. Họ cần những người cha, chứ không phải những lãnh chúa; họ cần những bước phát triển vững chắc chứ không phải những sự sụp đổ liên tục. Ước mong thời gian theo sau sự ra đời của đất nước, tuổi thơ đau thương của đất nước, dẫn đến một sự trưởng thành hòa bình: đã đến lúc. Thưa các nhà chức trách, những “người con” đó, và chính lịch sử, sẽ nhớ đến quý vị nếu quý vị làm việc vì lợi ích của dân tộc mà quý vị được kêu gọi phục vụ. Các thế hệ tương lai hoặc sẽ tôn kính tên của quý vị hoặc xóa bỏ ký ức của họ, tùy vào những gì quý vị làm bây giờ. Vì giống như dòng sông Nile rời đầu nguồn để bắt đầu dòng chảy của nó, thì dòng lịch sử cũng sẽ bỏ lại phía sau những kẻ thù của hòa bình và mang lại danh tiếng cho những người kiến tạo hòa bình thực sự. Thật vậy, như Kinh Thánh cho chúng ta biết, “ai hiếu hòa sẽ được con giòng cháu giống” (x. Tv 37:37).
Ngược lại, bạo lực quay ngược dòng lịch sử. Chính sử gia Herodotus đã nói về sự gián đoạn giữa các thế hệ do chiến tranh gây ra, khi những người con không còn chôn cất cha mẹ của họ, mà cha mẹ lại chôn cất con cái của họ (x. Histories, I, 87). Để mảnh đất này không biến thành nghĩa trang, mà một lần nữa trở thành khu vườn sum suê, tôi nài xin quý vị, từ tận đáy lòng của tôi, hãy chấp nhận bốn lời đơn giản: không phải lời của tôi, mà là lời của Chúa Kitô. Chính Chúa đã nói những lời đó trong khu vườn Ghết-sê-ma-nê, khi nói với người môn đệ đã rút gươm của mình, Người kêu lên: “No more of this!” (Thôi, ngừng lại!) (Lc 22:51). Thưa ngài Tổng thống và các Phó Tổng thống, nhân danh Thiên Chúa, Thiên Chúa mà chúng ta đã cùng nhau cầu nguyện ở Roma, Thiên Chúa là Đấng hiền lành và khiêm nhường trong lòng (x. Mt 11:29), Thiên Chúa mà rất nhiều người con của đất nước thân yêu này tin, bây giờ là lúc để nói “Thôi, ngừng lại”, không có từ “nếu” hay “nhưng”. Hãy ngừng việc làm đổ máu, hãy ngừng xung đột, hãy ngừng bạo lực và buộc tội lẫn nhau về việc ai phải chịu trách nhiệm về điều đó, hãy ngừng lại việc để người dân của quý vị khát hòa bình. Hãy ngừng phá hủy: đã đến lúc xây dựng! Hãy để thời gian chiến tranh lui về dĩ vãng và để thời gian hòa bình ló rạng! Và về vấn đề này, thưa ngài Tổng thống, tôi nhớ lại cuộc trò chuyện buổi tối mà chúng ta đã có nhiều năm trước ở Uganda: mong muốn hòa bình của ngài đã ở đó… Chúng ta hãy tiếp tục về vấn đề này!
Chúng ta hãy nghĩ lại về cội nguồn của dòng sông, đến những dòng nước tượng trưng cho sự sống. Nguồn gốc của đất nước này, và tiến trình do người dân Nam Sudan thực hiện vào ngày 9 tháng Bảy năm 2011, gợi nhớ đến một từ khác: Cộng hòa. Tuy nhiên, trở thành một nước Cộng hòa, một res publica có nghĩa là gì? Nó có nghĩa là xem mình thực sự “thuộc về công cộng”, “của công chúng”; đó là tuyên bố rằng nhà nước thuộc về tất cả mọi người; và do đó, những người được giao phó trách nhiệm lớn hơn, chủ trì và điều hành, có trách nhiệm đặt mình vào vai trò phục vụ ích chung. Đó là mục đích của quyền bính: phục vụ cộng đồng. Tuy nhiên, luôn có sự cám dỗ sử dụng quyền lực vì lợi ích của riêng chúng ta. Vì vậy, chỉ đơn giản gọi là nước Cộng hòa thì không đủ; nó cần phải là một nước, bắt đầu từ những thiện ích căn bản. Các nguồn tài nguyên dồi dào mà Chúa đã ban cho vùng đất này không được giới hạn riêng cho một số ít người, mà phải được công nhận là gia sản của tất cả mọi người, và các kế hoạch phục hồi kinh tế phải đồng nhất với các đề xuất phân phối của cải một cách công bằng.
Sự phát triển của một nền dân chủ lành mạnh là điều cần thiết cho đời sống của nền Cộng hòa. Nó duy trì sự phân chia tốt đẹp về quyền hạn theo cách, chẳng hạn, những người thực thi công lý có thể thực hiện trách nhiệm mà không có sự can thiệp từ những người lập pháp hoặc lãnh đạo. Ngoài ra, nền dân chủ bao hàm việc tôn trọng các quyền con người, được duy trì bởi luật pháp và việc áp dụng luật pháp, đặc biệt là quyền tự do biểu đạt. Cần ghi nhớ rằng sẽ không có hòa bình nếu không có công lý (x. THÁNH GIOAN PHAOLÔ II, Sứ điệp Ngày Hòa bình Thế giới, 1 tháng Một, 2002), nhưng cũng không có công lý nếu không có tự do. Do đó, mọi công dân phải được tạo điều kiện để sử dụng cách tốt nhất món quà duy nhất và không thể lặp lại của cuộc đời mình, đồng thời được cung cấp những phương tiện phù hợp để thực hiện việc đó. Theo lời của Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII: “Mọi người đều có quyền sống, quyền toàn vẹn về thân thể và quyền có những phương tiện cần thiết để phát triển tốt cuộc sống” (Thông điệp Pacem in Terris, 11).
Sông Nile, rời nguồn và chảy qua một số địa hình không bằng phẳng tạo ra những thác nước và ghềnh, đi vào đồng bằng Nam Sudan và khi đến gần Juba, trở nên có thể di chuyển được, trước khi đi vào các vùng lầy lội hơn. Tương tự như vậy, tôi tin rằng con đường dẫn đến hòa bình của nền Cộng hòa sẽ không đi theo con đường gồ ghề, nhưng bắt đầu từ thủ đô này, sẽ đi theo một lộ trình có thể di chuyển và không bị sa lầy theo quán tính. Các bạn thân mến, đã đến lúc chuyển từ lời nói sang hành động. Đã đến lúc lật sang trang mới: đây là lúc cam kết thực hiện một sự chuyển đổi cấp bách và vô cùng cần thiết. Tiến trình hòa bình và hòa giải đòi hỏi một khởi đầu mới. Ước mong có thể đạt được sự hiểu biết và tiến bộ trong việc tiến lên phía trước với Hiệp định Hòa bình và Lộ trình! Trong một thế giới đầy những vết sẹo của các chia rẽ và xung đột, đất nước này đang tổ chức một cuộc hành hương đại kết vì hòa bình, đó là một điều hiếm thấy; nó đại diện cho một sự thay đổi hướng đi, một cơ hội để Nam Sudan tiếp tục chèo thuyền trong những vùng nước lặng, tiến hành đối thoại, không giả dối và chủ nghĩa cơ hội. Cầu mong cho mọi người có cơ hội để làm sống lại niềm hy vọng, không chỉ cho chính phủ, mà cho tất cả mọi người. Hãy để mỗi người dân hiểu rằng đã đến lúc không để mình bị cuốn theo dòng chảy ô nhiễm của hận thù, chủ nghĩa bộ lạc, chủ nghĩa vùng miền và sự khác biệt sắc tộc. Thưa anh chị em, đã đến lúc cùng nhau chèo thuyền hướng tới tương lai! Cùng nhau. Chúng ta không được quên từ này: cùng nhau.
Dòng chảy của con sông lớn cũng có thể gợi ý cách thức để tiến về phía trước. Trên đường đi, sông Nile hợp lưu với một con sông khác ở Hồ No, tạo thành dòng chảy gọi là sông Nile Trắng. Đó là vùng nước trong suốt, phát sinh từ một cuộc gặp gỡ. Anh chị em thân mến, đây là con đường phải đi: tôn trọng nhau, thấu hiểu nhau và tham gia đối thoại. Đằng sau mọi hình thức bạo lực, đều có sự giận dữ và oán giận, và đằng sau mọi hình thức giận dữ và oán giận, là ký ức của những vết thương không lành, những sự sỉ nhục và sai trái. Theo đó, cách duy nhất để thoát khỏi những điều này là gặp gỡ, văn hóa gặp gỡ: bằng cách chấp nhận người khác như anh chị em của chúng ta và dành chỗ cho họ, cho dù điều đó có nghĩa là phải lùi một bước. Thái độ này cần thiết cho bất kỳ tiến trình hòa bình nào và cũng tuyệt đối không thể thiếu được cho sự phát triển gắn kết của xã hội. Trong quá trình chuyển từ sự đối đầu man rợ sang một nền văn hóa gặp gỡ, người trẻ tuổi đóng một vai trò quyết định. Do đó, họ phải được cung cấp những không gian gặp gỡ cởi mở để gặp gỡ và thảo luận. Cầu mong cho họ can đảm nắm giữ tương lai vốn là của họ! Tiếp đến là phụ nữ, những người mẹ hiểu rõ sự sống được tạo ra và bảo vệ như thế nào, cần phải ngày càng được tham gia nhiều hơn vào đời sống chính trị và các tiến trình ra quyết định. Phụ nữ phải được tôn trọng, vì bất kỳ ai có hành vi bạo lực đối với phụ nữ là phạm tội đó với Thiên Chúa, Đấng đã mặc lấy xác phàm từ một người phụ nữ.
Chúa Kitô, Ngôi Lời nhập thể, đã dạy chúng ta rằng chúng ta càng trở nên nhỏ bé, bằng cách nhường chỗ cho người khác và đón nhận mọi người lân cận như anh chị em, thì chúng ta càng trở nên cao cả hơn trước mắt Chúa. Lịch sử non trẻ của đất nước này, bị xâu xé bởi những xung đột sắc tộc, cần khám phá ra sự huyền nhiệm của sự gặp gỡ, ân sủng của toàn thể. Cần phải có cái nhìn xa hơn phe nhóm và sự khác biệt để hành trình như một dân tộc, giống như dòng sông Nile được làm màu mỡ nhờ sự đóng góp của các phụ lưu khác nhau của nó. Chính bên dòng sông, hơn một thế kỷ trước, những nhà truyền giáo đầu tiên đã cập các bến bờ này, tiếp theo dòng thời gian là nhiều nhân viên nhân đạo. Tôi cảm ơn tất cả họ vì những công việc có giá trị mà họ làm. Đồng thời, tôi nghĩ đến những nhà truyền giáo đó, thật buồn phải nói rằng họ đã gặp phải cái chết trong khi gieo mầm sự sống. Chúng ta đừng quên họ và đừng quên đảm bảo cho họ và cho những người làm công tác nhân đạo sự an toàn và hỗ trợ cần thiết cho các công việc bác ái của họ, để dòng sông thiện hảo có thể tiếp tục chảy.
Tuy nhiên, một dòng sông lớn đôi khi có thể tràn bờ và gây ra thảm họa. Thật đáng buồn, đây là kinh nghiệm của nhiều nạn nhân lũ lụt ở đất nước này. Tôi bày tỏ sự gần gũi với họ, và lên tiếng kêu gọi để họ không thiếu sự giúp đỡ cần thiết. Thiên tai kể câu chuyện về thiên nhiên bị hành hạ và tổn thương, từ chỗ là nguồn sống có thể biến thành mối đe dọa chết người. Chúng ta cần có tầm nhìn xa để chăm sóc cho tạo vật, vì lợi ích của các thế hệ tương lai. Tôi đặc biệt nghĩ đến sự cần thiết phải chống nạn phá rừng do trục lợi.
Để ngăn chặn một dòng sông không tràn lũ, lòng sông phải được giữ sạch sẽ. Bỏ qua phép ẩn dụ, sự làm sạch cần thiết của dòng chảy cuộc sống trong xã hội được thể hiện bằng cuộc chiến chống tham nhũng. Sự phân phối quỹ không công bằng, những kế hoạch bí mật để làm giàu, những thỏa thuận bảo trợ, sự thiếu minh bạch: tất cả những điều này làm ô nhiễm lòng sông của xã hội loài người; chúng làm thay đổi mục đích những tài nguyên từ những thứ cần thiết nhất. Trước hết, cần phải chống lại sự nghèo đói, là mảnh đất màu mỡ trong đó sự hận thù, chia rẽ và bạo lực bén rễ. Nhu cầu cấp bách của tất cả mọi quốc gia văn minh đều là quan tâm đến công dân của mình, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương và thiệt thòi nhất. Ở đây tôi đặc biệt nghĩ đến hàng triệu người tản cư đang sống ở đây: biết bao nhiêu người đã phải rời bỏ nhà cửa của họ, và bây giờ thấy mình bị đẩy ra bên lề cuộc sống do hậu quả của các cuộc xung đột và di tản cưỡng bức!
Để các vùng nước mang lại sự sống không biến thành nguồn nguy hiểm chết người, điều cần thiết là dòng chảy của sông phải được kiểm soát bằng các bờ đê phù hợp. Điều này cũng đúng đối với sự chung sống của con người. Trên hết, cần phải kiểm soát dòng lưu hành của vũ khí, bất chấp lệnh cấm, vẫn tiếp tục đổ đến nhiều quốc gia trong khu vực, bao gồm cả Nam Sudan: ở đây có nhiều thứ đang rất cần, nhưng chắc chắn không cần có nhiều công cụ giết người hơn! Những hình thức bờ đê khác là cần thiết để kiểm soát dòng chảy lành mạnh của đời sống xã hội. Ở đây, tôi muốn đề cập đến việc xây dựng các chính sách chăm sóc sức khỏe phù hợp, nhu cầu về cơ sở hạ tầng cần thiết và đặc biệt mục tiêu hàng đầu là thúc đẩy xóa mù chữ và giáo dục là cách duy nhất để trẻ em của vùng đất này có thể nắm lấy tương lai của chúng trong tay. Giống như tất cả trẻ em của lục địa này và trên thế giới, chúng có quyền lớn lên được cầm trên tay những cuốn vở và đồ chơi, chứ không phải vũ khí và công cụ lao động.
Cuối cùng, sông Nile Trắng rời khỏi Nam Sudan, chảy qua các quốc gia khác, nhập vào sông Nile Xanh rồi đổ ra biển. Những dòng sông không biết đến biên giới; chúng kết nối các lãnh thổ khác nhau. Tương tự như vậy, để đạt được sự phát triển phù hợp, hơn bao giờ hết, điều cần thiết là phải thúc đẩy các mối quan hệ tích cực với những quốc gia khác, bắt đầu từ các quốc gia trong khu vực. Ở đây, tôi cũng nghĩ đến sự đóng góp quý báu của cộng đồng quốc tế đối với đất nước này, và tôi bày tỏ lòng biết ơn đối với những nỗ lực nhằm thúc đẩy sự hòa giải và phát triển. Tôi tin rằng, để những đóng góp đó có kết quả, thì sự hiểu biết thực sự về các tiến trình và vấn đề xã hội là điều vô cùng cần thiết. Phân tích và báo cáo về chúng từ xa là không đủ; cần phải tham gia trực tiếp, với sự kiên nhẫn và quyết tâm, và nói chung, để chống lại cám dỗ áp đặt các mô hình được thiết lập sẵn xa lạ với thực tế địa phương. Như Thánh Gioan Phaolô II đã nói 30 năm trước tại Sudan: “Các giải pháp của người Châu Phi phải được tìm ra cho các vấn đề của Châu Phi” (Diễn từ tại Lễ Chào đón, ngày 10 tháng Hai năm 1993).
Thưa ngài Tổng thống, thưa các nhà chức trách, khi lần theo dòng chảy của sông Nile, tôi muốn mạo hiểm dọc theo con đường của đất nước này, còn non trẻ cũng như rất đáng yêu. Tôi biết rằng một số điều tôi đã nói có vẻ thẳng thắn và trực tiếp, nhưng xin hãy biết rằng điều này xuất phát từ tình cảm và mối quan tâm mà tôi dành cho đời sống của đất nước các bạn, cùng với những người anh em của tôi, những người mà tôi đã cùng đến đây với tư cách là người hành hương hòa bình. Chúng tôi muốn gửi đến quý vị những lời cầu nguyện tha thiết và sự hỗ trợ của chúng tôi để Nam Sudan có thể được sự hòa giải và thay đổi hướng đi. Xin cho dòng chảy sống còn của nó không còn bị chôn vùi bởi dòng lũ bạo lực, bị sa lầy trong những đầm lầy tham nhũng và bị cản trở bởi sự nghèo đói tràn lan. Xin Chúa trên trời, Đấng yêu thương mảnh đất này, ban cho nó một mùa hòa bình và thịnh vượng mới. Xin Chúa chúc phúc cho nước Cộng hòa Nam Sudan! Cảm ơn quý vị.
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 5/2/2023]
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét