Đức Thánh Cha Lêô XIV tiếp kiến các tham dự viên Hội nghị chuyên đề do Hàn lâm viện Giáo hoàng về Thần học tổ chức, ngày 13.09.2025

Đức Thánh Cha Lêô XIV tiếp kiến các tham dự viên Hội nghị chuyên đề do Hàn lâm viện Giáo hoàng về Thần học tổ chức, ngày 13.09.2025

*******

Sáng nay, tại Hội trường Clementine trong Điện Tông tòa Vatican, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã tiếp kiến các tham dự viên của Hội nghị chuyên đề do Hàn lâm viện Giáo hoàng về Thần học tổ chức.

Sau đây là diễn văn của Đức Thánh Cha gửi đến những người hiện diện:

_________________________________

Diễn văn của Đức Thánh Cha

Nhân danh Cha, và Con, và Thánh Thần.

Bình an ở cùng anh chị em!

Kính thưa Đức Hồng y,

Thưa quý Đức Cha,

Quý Học giả đáng kính,

Tôi vui mừng được chào đón Hàn lâm viện Giáo hoàng về Thần học nhân dịp kết thúc cuộc hội thảo quốc tế của quý vị tập trung vào chủ đề “Tạo dựng, Thiên nhiên, Môi trường cho một Thế giới Hòa bình.”

Quý vị đã suy tư về những vấn đề cấp bách, rất gần gũi với tôi, cũng như với các đấng tiền nhiệm đáng kính của tôi là Thánh Gioan Phaolô II, Đức Bênêđictô XVI và Đức Phanxicô. Việc bảo vệ môi trường và chăm sóc công trình tạo dựng là những cam kết trọng yếu để bảo đảm sự sống còn của nhân loại; chúng có tác động trực tiếp đến cơ cấu các xã hội của chúng ta cũng như khả năng con người cùng chung sống trong hòa bình và hợp tác.

Đồng thời, mọi nỗ lực nhằm cải thiện các điều kiện môi trường và xã hội trên thế giới đều đòi hỏi cam kết của mọi người, mỗi người làm tròn bổn phận của mình, với tinh thần liên đới và hợp tác, vượt qua những rào cản và giới hạn về vùng miền, quốc gia, văn hóa và thậm chí là tôn giáo. Chiều kích liên văn hóa và liên tôn trong cuộc hội thảo của quý vị là một dấu chỉ đầy hứa hẹn cho những cuộc thảo luận sâu rộng hơn và mạnh mẽ hơn trong tương lai, cũng như những sáng kiến sâu sắc và hiệu quả. Điều này phù hợp với định hướng mới của Hàn lâm viện Thần học theo mong muốn của Đức Thánh Cha Phanxicô, người đã mang lại một diện mạo mới cho cơ chế lâu đời này của Tòa Thánh.

Được hướng dẫn bởi Tông thư Ad Theologiam Promovendam, kèm theo việc công bố các quy định và chính sách chương trình mới cách đây chưa đầy hai năm, tôi đặc biệt muốn tập trung vào động lực truyền giáo và đối thoại cho các nỗ lực thần học trong tương lai.

Thần học, tất nhiên, là một chiều kích cấu thành hoạt động truyền giáo và loan báo Tin Mừng của Giáo hội. Nó bắt nguồn từ Tin Mừng với mục đích tối hậu là dẫn đưa con người đến sự hiệp thông với Thiên Chúa, vốn là mục tiêu của việc rao giảng Kitô giáo. Chính vì hướng tới mọi người trong mọi thời đại, công cuộc loan báo Tin Mừng luôn phải đối mặt với những thách thức từ bối cảnh văn hóa và đòi hỏi một nền thần học “lên đường”, kết hợp tính chặt chẽ của khoa học với niềm say mê lịch sử – một nền thần học nhập thể, thấm đẫm những nỗi đau, niềm vui, những ước vọng và hy vọng của con người trong thời đại chúng ta.

Sự tổng hợp giữa những chiều kích khác nhau này có thể được thể hiện qua một nền thần học khôn ngoan, theo mô hình được phát triển bởi các Giáo phụ và các bậc Thầy vĩ đại thời xưa. Nhờ sự vâng nghe Thần Khí, các ngài đã biết cách kết hợp đức tin và lý trí, chiêm niệm, cầu nguyện và thực hành. Tấm gương của Thánh Augustinô luôn thích hợp và rất có ý nghĩa trong điểm này. Thần học của ngài không bao giờ là sự theo đuổi thuần túy trừu tượng, mà luôn là hoa trái của kinh nghiệm gặp gỡ Thiên Chúa và mối tương quan trao ban sự sống bắt nguồn từ đó. Kinh nghiệm đó bắt đầu ngay cả trước khi ngài lãnh nhận phép Rửa, khi ngài cảm nhận được hướng dẫn bởi một ánh sáng không thể diễn tả trong sâu thẳm tâm hồn (xem Tự Thuật, VII, 10). Kinh nghiệm này tiếp tục trong suốt cuộc đời ngài, định hình những suy tư thần học của ngài, một thần học nhập thể và có khả năng đáp ứng những nhu cầu thiêng liêng, giáo lý, mục vụ và xã hội của thời đại ngài.

Nếu Thánh Augustinô bắt đầu cuộc hành trình này với bước tiếp cận mang tính hiện sinh và cảm xúc, xuất phát từ sự suy tư nội tâm và nhận ra “chân lý ngự trong chúng ta,” thì Thánh Tôma Aquinô đã hệ thống hóa nó bằng các công cụ của lý trí Aristotle. Thánh Tôma xây dựng một cây cầu vững chắc giữa đức tin Kitô giáo và khoa học phổ quát, coi thần học như một sapida scientia hay sapientia. Điều này đưa chúng ta đến với một nhà tư tưởng vĩ đại khác gần đây hơn, Chân phước Antonio Rosmini, người “coi thần học là một biểu hiện siêu việt của bác ái trí tuệ, đồng thời nhấn mạnh rằng lý luận phê phán tri thức phải hướng tới Ý niệm về Sự khôn ngoan” (Tông thư Ad Theologiam Promovendam, ngày 1 tháng 11 năm 2023, 7).

Như thế, thần học chính là sự khôn ngoan mở ra những chân trời hiện sinh rộng lớn hơn, đối thoại với khoa học, triết học, nghệ thuật và mọi kinh nghiệm của con người. Nhà thần học là người sống lòng nhiệt thành truyền giáo, trong công trình thần học của mình, bằng cách thông truyền cho mọi người “sự hiểu biết” và “hương vị” của đức tin, để nó có thể soi sáng đời sống của chúng ta, cứu chuộc những người yếu đuối và bị gạt ra ngoài lề, chạm đến và chữa lành thân phận đau khổ của người nghèo, giúp chúng ta xây dựng một thế giới huynh đệ và liên đới, và dẫn chúng ta đến cuộc gặp gỡ với Thiên Chúa.

Một chứng từ quan trọng cho tri thức đức tin phục vụ nhân loại trong mọi chiều kích – cá nhân, xã hội và chính trị – chính là Học thuyết Xã hội của Giáo hội, ngày nay cũng được mời gọi để đưa ra những câu trả lời khôn ngoan trước những thách đố của kỹ thuật số. Thần học phải trực tiếp tham gia, vì cách tiếp cận chỉ mang tính đạo đức đối với thế giới phức tạp của trí tuệ nhân tạo là không đủ. Thay vào đó, chúng ta cần phải quy chiếu về một cái nhìn nhân học làm nền tảng cho hành động đạo đức và, như thế, trở lại với câu hỏi từ ngàn xưa: Con người là gì? Phẩm giá vốn có của họ là gì, tức là điều không thể đồng hóa với một người máy kỹ thuật số?

Vì vậy, tôi mời gọi quý vị vun đắp một nền thần học dựa trên cuộc gặp gỡ mật thiết và biến đổi với Đức Kitô, nhằm nhập thể trong những vấn đề cụ thể của nhân loại ngày nay. Tôi khích lệ quý vị tham gia đối thoại không chỉ với triết học, mà còn với vật lý, sinh học, kinh tế, luật pháp, văn học và âm nhạc, để làm giàu cho chính mình và cho người khác, và đưa men tốt lành của Tin Mừng vào các nền văn hóa khác nhau, trong những cuộc gặp gỡ của quý vị với tín đồ thuộc các tôn giáo khác và với những người không tin. Như quý vị biết, để cuộc đối thoại ad extra (đối ngoại) này diễn ra, trước hết phải có cuộc đối thoại ad intra (đối nội), nghĩa là đối thoại giữa các nhà thần học dựa trên ý thức rằng dung nhan của Thiên Chúa chỉ có thể được tìm thấy bằng cách cùng nhau tiến bước. Tôi hy vọng rằng Hàn lâm viện sẽ trở thành nơi gặp gỡ và tình bằng hữu giữa các nhà thần học, một nơi hiệp thông và chia sẻ, nơi tất cả có thể cùng nhau tiến đến Đức Kitô.

Với hy vọng này, tôi khích lệ và chúc lành cho cả ba “diện mạo” của Hàn lâm viện được nêu trong các Quy chế mới: diện mạo học thuật – khoa học, nơi sự chặt chẽ về trí tuệ, khảo cứu và nghiên cứu phê bình đức tin được thực thi; diện mạo khôn ngoan, thể hiện thời gian chiêm niệm và phân định, thu hút nhiều người bình thường thông qua “các hội nhóm thần học,” nơi thần học gắn liền với cầu nguyện, lắng nghe và chia sẻ, giúp nuôi dưỡng đời sống thiêng liêng và vượt qua những hình ảnh sai lệch về Thiên Chúa; và cuối cùng, diện mạo liên đới, truyền cảm hứng và thúc đẩy những hành động bác ái cụ thể. Sự hiểu biết đích thực về Thiên Chúa được hiện thực hóa trong một đời sống được biến đổi bởi tình yêu.

Các bạn thân mến, tôi cảm ơn các bạn vì cam kết của các bạn. Tôi ước mong rằng các bạn sẽ phát triển và nhập thể nền thần học khôn ngoan này, để phục vụ Giáo hội và thế giới. Xin cho phép lành của tôi luôn đồng hành và nâng đỡ các bạn. Cảm ơn các bạn!

[Nguồn: vatican.va]

[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 14/9/2025]

Đức Thánh Cha tiếp kiến các tham dự viên của “Hội nghị Thế giới về Tình Huynh đệ Nhân loại”, 12.09.2025

Đức Thánh Cha tiếp kiến các tham dự viên của “Hội nghị Thế giới về Tình Huynh đệ Nhân loại”, 12.09.2025

*******

Sáng nay, tại Hội trường Clementine trong Điện Tông tòa Vatican, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã tiếp kiến các tham dự viên của “Hội nghị Thế giới về Tình Huynh đệ Nhân loại”, và sau đây là diễn văn của ngài:

Diễn văn của Đức Thánh Cha

_____________________________________

Chào mừng tất cả anh chị em!

Anh chị em thân mến, bình an ở cùng anh chị em!

Xin chào mừng và cảm ơn anh chị em đã hiện diện nơi đây. Anh chị em đến từ nhiều nơi trên thế giới để tham dự Hội nghị Thế giới lần thứ ba về Tình Huynh đệ Nhân loại do Đền Thánh Phêrô, Quỹ Fratelli Tutti, Hiệp hội Be Human và Quỹ Saint Peter for Humanity đồng tổ chức.

Thế giới hiện nay đang bị chia rẽ và xung đột, vì vậy, việc anh chị em cùng nhau cất lên một tiếng “không” mạnh mẽ và can đảm với chiến tranh, và một tiếng “có” với hòa bình và tình huynh đệ là điều vô cùng quan trọng. Như Đức Thánh Cha Phanxicô đã dạy chúng ta, chiến tranh không bao giờ là con đường đúng đắn để giải quyết xung đột. “Sẵn sàng đối diện trực tiếp với xung đột, giải quyết nó và biến nó thành một mắt xích trong chuỗi mắt xích của một tiến trình mới” (Evangelii Gaudium, 227) là con đường khôn ngoan nhất, con đường của những người mạnh mẽ. Sự hiện diện của anh chị em làm chứng cho sự khôn ngoan này, nó liên kết các nền văn hóa và tôn giáo, và là sức mạnh âm thầm giúp chúng ta nhận ra nhau là anh chị em, bất kể những khác biệt.

Theo Kinh Thánh, mối tương quan huynh đệ đầu tiên giữa Cain và Aben đã ngay lập tức biến thành một xung đột bi thảm. Tuy nhiên, tội sát nhân đầu tiên ấy không được phép khiến ta đi đến kết luận rằng “mọi sự vốn đã luôn như thế.” Dẫu cho bạo lực của Cain đã có từ xa xưa hay lan rộng đến đâu, nó cũng không được chấp nhận như là điều “bình thường.” Trái lại, chuẩn mực được mặc khải trong câu hỏi của Thiên Chúa dành cho kẻ có tội: “Em ngươi đâu rồi?” (St 4:9). Chính trong câu hỏi này, chúng ta tìm thấy ơn gọi của mình, nguyên tắc và thước đo của công lý. Thiên Chúa không trả thù Cain thay cho Aben, nhưng đặt cho anh ta một câu hỏi, và câu hỏi đó vang vọng suốt dòng lịch sử.

Ngày nay hơn bao giờ hết, chúng ta phải biến câu hỏi này thành của riêng mình như một nguyên tắc hòa giải. Khi nó được ghi vào lòng, nó sẽ vang lên theo cách này: “Người anh em, người chị em, anh chị đang ở đâu?” Anh chị đang ở đâu trong “ngành kinh doanh” chiến tranh làm tan nát cuộc đời của những người trẻ tuổi bị buộc phải cầm vũ khí; nhắm vào những thường dân không có khả năng tự vệ, những trẻ em, phụ nữ và người già; tàn phá các thành phố, vùng quê và toàn bộ hệ sinh thái, chỉ để lại đống đổ nát và đau thương? Anh, chị, anh chị đang ở đâu giữa những người di cư bị khinh miệt, bị giam cầm và bị từ chối, giữa những người tìm kiếm sự cứu rỗi và hy vọng nhưng lại chỉ tìm thấy những bức tường và sự thờ ơ? Anh, chị, anh chị đang ở đâu khi những người nghèo bị đổ lỗi cho chính cảnh nghèo khó của họ, bị lãng quên và bị loại trừ, trong một thế giới coi trọng lợi nhuận hơn con người? Anh, chị, anh chị đang ở đâu trong một cuộc sống siêu kết nối, nơi sự cô đơn gặm nhấm các mối liên kết xã hội và khiến chúng ta trở nên xa lạ ngay cả với chính bản thân? Câu trả lời không thể là sự im lặng. Chính anh chị em là câu trả lời, bằng sự hiện diện, bằng sự dấn thân và lòng can đảm của anh chị em. Câu trả lời chính là chọn một hướng đi khác cho cuộc sống, cho sự tăng trưởng và phát triển.

Nhận ra người khác là anh chị em có nghĩa là giải phóng chúng ta khỏi ảo tưởng rằng chúng ta là những cá nhân đơn độc, thoát khỏi luận lý rằng chỉ tạo các mối tương quan vì lợi ích cá nhân. Không chỉ có lợi ích cá nhân mới khiến chúng ta bước vào các mối quan hệ. Các truyền thống tâm linh lớn và sự trưởng thành của tư duy phản biện giúp chúng ta vượt qua các mối tương quan huyết thống hoặc sắc tộc, vượt qua những mối quan hệ chỉ công nhận những người giống mình và từ chối những người khác biệt. Điều thú vị là trong Kinh thánh, như khoa chú giải Kinh Thánh hiện đại đã tiết lộ, chính những bản văn gần đây nhất và kỹ càng nhất đã tường thuật về một tình huynh đệ vượt qua ranh giới sắc tộc của dân Thiên Chúa và được thiết lập trên điểm chung của nhân loại. Các trình thuật sáng tạo và gia phả minh chứng rằng tất cả các dân tộc, ngay cả kẻ thù, đều có cùng một nguồn gốc, và trái đất cùng mọi sản vật của nó là dành cho tất cả mọi người, chứ không phải cho một số ít.

Ở trung tâm của Thông điệp Fratelli Tutti, chúng ta đọc thấy: “Tình bạn xã hội và tình huynh đệ phổ quát tất yếu đòi hỏi phải nhìn nhận giá trị của mỗi con người, luôn luôn và ở khắp mọi nơi” (số 106).

Tình huynh đệ là tên gọi thật nhất của sự gần gũi. Nó có nghĩa là tái khám phá khuôn mặt của người khác. Đối với những người có niềm tin, họ nhận ra Mầu nhiệm: chính hình ảnh của Thiên Chúa nơi khuôn mặt của người nghèo, người tị nạn và thậm chí cả đối thủ.

Các bạn thân mến, tôi động viên các bạn hãy tìm ra những cách thức ở cấp địa phương và quốc tế để phát triển các hình thức mới của bác ái xã hội, những liên minh giữa các lãnh vực tri thức khác nhau, và sự liên đới giữa các thế hệ. Đây phải là những cách tiếp cận dựa vào cộng đồng, gồm cả người nghèo, họ không chỉ là những người nhận trợ giúp, mà là chủ thể của việc phân định và đối thoại. Tôi khuyến khích các bạn tiếp tục công việc gieo hạt âm thầm này. Từ đây có thể làm phát sinh một tiến trình tham gia tập trung vào con người và tình huynh đệ, không chỉ dừng lại ở việc liệt kê những quyền, mà còn bao gồm các hành động và động cơ cụ thể khiến chúng ta có lối sống khác trong cuộc sống hàng ngày. Chúng ta cần một “giao ước nhân loại” rộng lớn, được thiết lập không phải trên quyền lực mà trên sự quan tâm; không phải trên lợi nhuận mà trên sự cho đi; không phải trên sự nghi ngờ mà trên sự tin tưởng. Quan tâm, cho đi và tin tưởng không phải là những đức tính chỉ để thực hành trong thời gian nhàn rỗi: chúng là những trụ cột của một nền kinh tế không giết chết, nhưng đào sâu và mở rộng sự tham gia vào đời sống.

Tôi xin cảm ơn các nghệ sĩ, những người sẽ gửi thông điệp này cho thế giới bằng óc sáng tạo của mình từ vòng tay tuyệt mỹ của hàng cột Bernini. Xin đặc biệt cảm ơn các vị đoạt giải Nobel hiện diện tại đây, vì đã soạn thảo Tuyên ngôn về Tình Huynh đệ Nhân loại ngày 10 tháng 6 năm 2023, và vì chứng tá họ đang làm tại các diễn đàn quốc tế.

Các bạn hãy tiếp tục nuôi dưỡng linh đạo của tình huynh đệ thông qua văn hóa, qua các mối tương quan công việc và hành động ngoại giao. Luôn mang trong tâm khảm lời của Chúa Giêsu trong Tin Mừng Gioan: “Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hãy yêu thương nhau; anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (13:34). Xin cho Phép lành của tôi luôn đồng hành và nâng đỡ các bạn.

[Nguồn: vatican.va]

[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 14/9/2025]