Sứ điệp Mùa Chay 2025 của Đức Thánh Cha Phanxicô: Lời kêu gọi hoán cải và tình liên đới
Ngài mời gọi các Kitô hữu đào sâu đức tin, sống tình huynh đệ và hy vọng trong những thời gian khó khăn
*******
Mùa Chay năm 2025 mang đến thông điệp truyền cảm hứng sâu sắc từ Đức Thánh Cha Phanxicô. Trong bức thư truyền thống dành cho thời gian suy tư này, ngài mời gọi chúng ta hãy hoán cải, liên đới và tái khám phá niềm hy vọng trong nghịch cảnh.
Đức Thánh Cha bắt đầu sứ điệp bằng cách nhấn mạnh lời kêu gọi mà Mùa Chay gửi đến tất cả các Kitô hữu: đây là thời gian sám hối và canh tân, qua đó chúng ta tìm cách đạt được sự tự do đích thực trong Chúa Kitô. Đức Phanxicô nhắc nhở chúng ta rằng đây là cơ hội để nhìn vào bên trong và suy ngẫm về mối tương quan của chúng ta với Thiên Chúa và với tha nhân, tìm đến sự hoán cải không mang tính hời hợt, nhưng chạm đến chiều sâu của bản thể chúng ta.
Trong bài suy niệm, Đức Thánh Cha đặc biệt nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc cầu nguyện và ăn chay là hai trụ cột căn bản của Mùa Chay. Những hành động sám hối này không chỉ là một sự rèn luyện cá nhân, mà là cách để chúng ta mở lòng mình ra trước những nhu cầu của người khác. “Cầu nguyện, là điều dẫn chúng ta đến với việc chiêm niệm lời Chúa, phải đưa chúng ta đến hành động; việc ăn chay phải được sống như một hành động liên đới với những người đang đau khổ”.
Đức Phanxicô chỉ ra rằng, tình liên đới không chỉ là lời nói, mà là một việc thực hành hằng ngày. Đức Thánh Cha nhấn mạnh đến sự cần thiết phải chú ý đến những nhu cầu của người khác, đặc biệt là trong một thế giới bị ghi đậm dấu bởi sự bất bình đẳng. Theo nghĩa này, Mùa Chay trở thành thời gian để thực hiện những cam kết cụ thể nhằm giúp đỡ những người thiếu thốn nhất. Đức Thánh Cha khẳng định rằng “Ăn chay thực sự được thực hiện bằng cách mở lòng mình ra với người khác, đặc biệt là những người nghèo nhất”.
Cuối cùng, Đức Thánh Cha Phanxicô kết thúc sứ điệp bằng lời kêu gọi hãy hy vọng. Giữa những thách thức mà nhân loại đang phải đối mặt, ngài mời gọi người Kitô hữu không mất niềm tin vào Thiên Chúa, Đấng luôn trung thành với lời hứa của Người. Ngài nhắc nhở chúng ta rằng Mùa Chay không chỉ là thời gian hy sinh, mà còn là thời gian hy vọng vào sự phục sinh, thời điểm tột đỉnh của đức tin chúng ta.
Theo Đức Thánh Cha Phanxicô, Mùa Chay này phải được sống cách mãnh liệt, biến chúng ta thành những khí cụ của hòa bình, của tình huynh đệ và công lý. Một thời gian để tái khám phá vẻ đẹp của Tin Mừng, để biến đổi đời sống của chúng ta và để đến gần Thiên Chúa và anh chị em của chúng ta hơn.
Toàn văn:
________________________________________________
Chúng ta hãy cùng nhau bước đi trong hy vọng
Anh chị em thân mến,
Chúng ta bắt đầu cuộc hành hương Mùa Chay hằng năm trong đức tin và đức cậy với nghi thức xức tro sám hối. Giáo hội, là mẹ và là thầy của chúng ta, mời gọi chúng ta mở lòng đón nhận ân sủng của Thiên Chúa, để chúng ta có thể hân hoan mừng chiến thắng vượt qua tội lỗi và sự chết của Chúa Kitô, điều đã khiến Thánh Phaolô phải thốt lên: “Tử thần đã bị chôn vùi. Đây giờ chiến thắng! Hỡi tử thần, đâu là chiến thắng của ngươi? Hỡi tử thần, đâu là nọc độc của ngươi?” (1 Cr 15:54-55). Thật vậy, Chúa Giêsu Kitô, chịu đóng đinh và đã sống lại, là trung tâm đức tin của chúng ta và là bảo chứng cho niềm hy vọng của chúng ta vào lời hứa vĩ đại của Chúa Cha, đã được thực hiện nơi Người Con yêu dấu của Người: sự sống đời đời (x. Ga 10:28; 17:3). [1]
Trong Mùa Chay này, khi chúng ta cùng chia sẻ ân sủng của Năm Thánh, tôi muốn đưa ra một vài suy tư về ý nghĩa của việc cùng nhau bước đi trong hy vọng, và về lời kêu gọi hoán cải mà Thiên Chúa với lòng thương xót của Người gửi đến tất cả chúng ta, với tư cách là những cá nhân và một cộng đồng.
Trước hết là bước đi. Khẩu hiệu của Năm Thánh, “Những người hành hương hy vọng”, gợi lên cuộc hành trình dài của dân Israel về miền Đất Hứa, như được thuật lại trong Sách Xuất hành. Con đường gian khổ này đi từ tình trạng nô lệ đến tự do được mong muốn và hướng dẫn bởi Thiên Chúa, Đấng yêu thương dân Người và luôn trung tín với họ. Chúng ta thật khó có thể suy nghĩ về cuộc xuất hành trong Kinh thánh nếu không nghĩ đến những người anh chị em trong thời đại của chúng ta đang phải chạy trốn khỏi những hoàn cảnh khốn cùng và bạo lực để tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn cho bản thân và những người thân yêu của họ. Do đó, lời kêu gọi hoán cải đầu tiên xuất phát từ nhận thức rằng tất cả chúng ta đều là những người hành hương trong cuộc đời này; mỗi người chúng ta được mời gọi dừng lại và tự hỏi bản thân rằng cuộc sống của chúng ta phản ánh sự thật này như thế nào. Tôi có thực sự đang bước đi trên cuộc hành trình hay tôi đang đứng yên, không di chuyển, hoặc bị tê liệt vì sợ hãi và tuyệt vọng, hay miễn cưỡng bước ra khỏi vùng an toàn của mình? Tôi có đang tìm cách để thoát khỏi những dịp phạm tội và những tình huống làm mất phẩm giá của mình không? Đây là một bài thực hành Mùa Chay tốt cho chúng ta khi so sánh cuộc sống hàng ngày của mình với cuộc sống của một người di dân hoặc người ngoại kiều, để học cách đồng cảm với những trải nghiệm của họ và theo cách này khám phá ra điều mà Thiên Chúa đang yêu cầu chúng ta để chúng ta có thể thăng tiến tốt hơn trên hành trình về nhà Cha. Đây sẽ là một “bài xét mình” tốt cho tất cả chúng ta là những người lữ hành.
Thứ hai là cùng nhau bước đi. Giáo hội được kêu gọi cùng nhau bước đi, cùng nhau hiệp hành. [2] Các Kitô hữu được kêu gọi cùng bước đi với tha nhân, và không bao giờ bước đi như những lữ khách đơn độc. Chúa Thánh Thần thúc đẩy chúng ta không duy trì tình trạng chỉ biết đến bản thân, nhưng từ bỏ chính mình và tiếp tục tiến bước về phía Thiên Chúa và anh chị em của chúng ta. [3] Cùng nhau bước đi có nghĩa là củng cố sự hiệp nhất dựa trên phẩm giá chung của chúng ta là con cái của Thiên Chúa (x. Gl 3:26-28). Điều đó có nghĩa là cùng bước đi bên nhau, không xô đẩy hay giẫm đạp lên người khác, không đố kỵ hay giả hình, không để bất kỳ ai bị bỏ lại phía sau hoặc bị loại trừ. Tất cả chúng ta cùng tiến bước về một hướng, hướng về cùng một mục tiêu, chú ý đến nhau trong tình yêu thương và sự kiên nhẫn.
Mùa Chay này, Thiên Chúa yêu cầu chúng ta hãy xét xem trong cuộc sống của mình, trong gia đình mình, tại những nơi chúng ta làm việc và nơi chúng ta dành thời gian, liệu chúng ta có khả năng đồng hành với người khác, lắng nghe họ, chống lại cám dỗ trở nên ích kỷ và chỉ nghĩ đến nhu cầu của riêng mình hay không. Trước sự hiện diện của Chúa, chúng ta hãy tự hỏi bản thân, trong vai trò là giám mục, là linh mục, là những người tận hiến và giáo dân phục vụ Nước Thiên Chúa, chúng ta có cộng tác với người khác hay không. Liệu chúng ta có thể hiện sự chào đón những người ở gần và ở xa bằng những cử chỉ cụ thể hay không. Chúng ta có làm cho người khác cảm thấy họ là một phần của cộng đoàn hay ngăn họ ở xa xa. [4] Do đó, đây là lời kêu gọi hoán cải thứ hai: một lời hiệu triệu đến với sự hiệp hành.
Thứ ba, chúng ta hãy cùng nhau bước đi trong hy vọng, vì chúng ta đã được ban cho một lời hứa. Hy vọng không làm chúng ta thất vọng (x. Rm 5:5), thông điệp trung tâm của Năm Thánh, [5] là trọng tâm của hành trình Mùa Chay của chúng ta hướng tới sự vinh thắng của Lễ Phục Sinh.
Như Đức Giáo hoàng Benedict XVI dạy chúng ta trong Thông điệp Spe Salvi, “con người cần tình yêu vô điều kiện. Con người cần sự chắc chắn khiến họ nói rằng: ‘cho dầu là sự chết hay sự sống, thiên thần hay ma vương quỷ lực, hiện tại hay tương lai, hoặc bất cứ sức mạnh nào, trời cao hay vực thẳm hay bất cứ một loài thọ tạo nào khác, không có gì tách được chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa thể hiện nơi Đức Kitô Giêsu, Chúa chúng ta’ (Rm 8:38-39)”. [6] Đức Kitô, niềm hy vọng của tôi, đã sống lại! [7] Người đang sống và hiển trị trong vinh quang. Cái chết đã được biến đổi thành sự vinh thắng, và đức tin và niềm hy vọng lớn lao của người Kitô hữu nằm ở điều này: sự phục sinh của Đức Kitô!
Do đó, đây là lời kêu gọi hoán cải thứ ba: lời kêu gọi hy vọng, tin tưởng vào Thiên Chúa và lời hứa lớn lao của Người về sự sống đời đời. Chúng ta hãy tự hỏi mình: tôi có tin rằng Chúa tha thứ tội lỗi của tôi không? Hay tôi hành động như thể tôi có thể tự cứu mình? Tôi có khao khát ơn cứu độ và kêu cầu sự trợ giúp của Thiên Chúa để đạt được ơn cứu độ không? Tôi có kinh nghiệm cụ thể về niềm hy vọng giúp tôi giải thích các biến cố trong lịch sử và khơi dậy trong tôi cam kết đối với công lý và tình huynh đệ, chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta và theo cách để không ai cảm thấy bị loại trừ không?
Anh chị em thân mến, nhờ tình yêu của Thiên Chúa nơi Đức Giêsu Kitô, chúng ta được nâng đỡ trong niềm hy vọng không làm thất vọng (x. Rm 5:5). Niềm hy vọng là “mỏ neo chắc chắn và kiên định của linh hồn”. [8] Niềm hy vọng thúc đẩy Giáo hội cầu nguyện cho “mọi người được cứu độ” (1 Tim 2:4) và mong đợi được kết hợp với Chúa Kitô, chàng rể của mình, trong vinh quang thiên đàng. Đây là lời cầu nguyện của Thánh Têrêsa thành Avila: “Hãy hy vọng, hỡi linh hồn tôi, hãy hy vọng. Ngươi không biết ngày nào cũng như giờ nào. Hãy tỉnh thức, vì mọi thứ trôi qua nhanh chóng, cho dù sự thiếu kiên nhẫn của ngươi khiến điều chắc chắn trở thành hoài nghi, và biến một thời gian rất ngắn thành một thời gian dài” (The Exclamations of the Soul to God, 15:3). [9]
Xin Đức Trinh nữ Maria, Mẹ của Hy Vọng, chuyển cầu cho chúng ta và đồng hành cùng chúng ta trên hành trình Mùa Chay.
Rome, Đền thờ Thánh Gioan Lateran, ngày 6 tháng 2 năm 2025
Lễ nhớ Thánh Phaolô Miki và các bạn tử đạo.
PHANXICÔ
__________________________
[1] Cf. Encyclical Letter Dilexit Nos (24 October 2024), 220
[2] Cf. Homily for the Mass and Canonization of Giovanni Battista Scalabrini and Artemide Zatti, 9 October 2022
[5] Cf. Bull Spes Non Confundit, 1.
[7] Cf. Easter Sequence
[8] Cf. Catechism of the Catholic Church, 1820
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 26/2/2025]
