Đức Thánh Cha Lêô XIV: Tình huynh đệ không phải là một giấc mơ bất khả thi
Tiếp kiến chung, ngày 12 tháng 11 năm 2025
*******
Trong buổi Tiếp kiến chung được tổ chức vào thứ Tư, ngày 12 tháng 11 năm 2025, tại Quảng trường Thánh Phêrô, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã tập trung bài giáo lý của ngài vào tình huynh đệ như là một trong những thách đố lớn mà nhân loại đương đại phải đối diện. Tiếp tục các bài giáo lý Năm Thánh “Đức Giêsu Kitô, niềm Hy vọng của chúng ta,” Đức Thánh Cha suy niệm về chủ đề “Linh đạo Phục Sinh khơi dậy tình huynh đệ. ‘Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em’ (Ga 15:12),” nhấn mạnh rằng niềm tin vào cái chết và sự Phục sinh của Đức Kitô thấm đẫm niềm hy vọng và khích lệ chúng ta dấn thân làm việc thiện.
Tình huynh đệ, một đặc tính sâu xa của con người
Đức Thánh Cha giải thích rằng tình huynh đệ phát xuất từ một khả năng sâu thẳm nơi con người, đó là khả năng liên đới với tha nhân và xây dựng những mối dây liên kết chân thực. Ngài khẳng định: “Nếu không có những mối tương quan nâng đỡ và làm phong phú cho chúng ta ngay từ thuở đầu đời, chúng ta không thể tồn tại, trưởng thành hay học hỏi được.” Tính nhân loại của chúng ta được thể hiện trọn vẹn nhất khi chúng ta sống chung và trải nghiệm những kết nối chân thành, không chỉ là hình thức. Tuy nhiên, ngài cảnh báo rằng việc tự cô lập bản thân mang nguy cơ bị sự cô đơn nuốt chửng hoặc rơi vào chủ nghĩa ái kỷ, chỉ nhìn người khác như một đối tượng để lợi dụng, mà không sẵn lòng cho đi.
Mặc dù ngày nay các cuộc chiến tranh, xung đột, căng thẳng xã hội và cảm giác hận thù dường như mâu thuẫn với tình huynh đệ, Đức Lêô XIV vẫn khẳng định rằng tình huynh đệ “không phải là một giấc mơ đẹp nhưng bất khả thi, cũng không phải là ước muốn của một số người bị ảo tưởng.” Để vượt qua những bóng tối đang đe dọa tình huynh đệ, chúng ta phải “trở về với cội nguồn” và kín múc ánh sáng và sức mạnh nơi Đức Kitô, Đấng duy nhất giải thoát chúng ta khỏi nọc độc của hận thù, ngay cả trong những mối quan hệ gần gũi nhất.
Nguồn gốc theo từ nguyên và gương Thánh Phanxicô Assisi
Từ “anh em” bắt nguồn từ một từ cổ có nghĩa là chăm sóc, quan tâm, nâng đỡ và duy trì. Khi áp dụng cho mỗi người, nó trở thành một lời kêu gọi phổ quát. Đức Thánh Cha nhắc lại lời chào của Thánh Phanxicô Assisi, “omnes fratres” (tất cả là anh em), qua đó thánh nhân đặt mọi người trên cùng một bình diện, nhận ra một vận mệnh chung về phẩm giá, đối thoại, chào đón và ơn cứu độ. Cách tiếp cận này đã được Đức Thánh Cha Phanxicô tiếp nối trong thông điệp Fratelli tutti, nhấn mạnh tính thời sự của nó sau 800 năm.
Từ “tất cả” đó diễn tả một đặc tính cốt yếu của Kitô giáo: Tin Mừng được loan báo để cứu độ tất cả mọi người, không bao giờ mang tính độc quyền hay riêng tư. Tình huynh đệ được đặt nền tảng trên giới răn mới của Chúa Giêsu, mà chính Ngài đã hoàn thành trong việc kiện toàn thánh ý của Chúa Cha. Nhờ Đức Kitô, Đấng yêu thương chúng ta và hiến thân vì chúng ta, chúng ta có thể yêu thương nhau và hiến dâng đời sống mình cho tha nhân như là con cái của cùng một Cha.
Phục Sinh, khởi đầu của một lịch sử mới
Đức Giêsu đã yêu thương đến cùng, trải qua sự thống khổ và bị bỏ rơi. Tuy nhiên, sự Phục Sinh của Ngài đánh dấu khởi đầu của một lịch sử mới: các môn đệ trở thành anh chị em trọn vẹn khi nhận ra Ngài là Đấng Phục Sinh, đón nhận Chúa Thánh Thần, và trở thành những chứng nhân của Ngài. Anh chị em nâng đỡ nhau trong những cơn thử thách, không quay lưng lại với những người đang cần giúp đỡ, và chia sẻ những giọt nước mắt cùng niềm vui khi dấn bước trong sự hiệp nhất, sự tin tưởng và cam kết với nhau.
Đức Thánh Cha kết luận rằng tình huynh đệ được ban tặng bởi Đức Kitô, Đấng đã chết và đã sống lại, “giải thoát chúng ta khỏi lập luận tiêu cực của sự ích kỷ, chia rẽ và kiêu ngạo, và đưa chúng ta trở về với ơn gọi ban đầu của mình, nhân danh một tình yêu và một niềm hy vọng được đổi mới mỗi ngày.” Đấng Phục Sinh chỉ cho chúng ta con đường để cảm nhận và thực sự là “fratelli tutti” (tất cả là anh chị em).
Lời chào và lời kêu gọi hòa bình
Trong lời chào gửi đến các tín hữu Ba Lan, Đức Lêô XIV tưởng nhớ ngày kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ nhất, một “sự tàn phá vô nghĩa” theo lời của Đức Bênêđictô XV, và khẳng định rằng “không gì tuyệt vời hơn hòa bình.” Ngài thúc giục họ bảo vệ hòa bình với trái tim được bén rễ trong Tin Mừng, trong tinh thần huynh đệ và lòng yêu nước. Với người Ý, ngài ca ngợi sự dấn thân của Chân phước Eliswa Vakayil trong việc giải phóng các cô gái nghèo ở Ấn Độ. Cuối cùng, nói với các tín hữu Croatia thuộc Giáo phận Gospić-Senj, nhân dịp kỷ niệm 25 năm thành lập, ngài nhắc nhở họ rằng món quà lớn nhất chính là sống đức tin qua việc phục vụ tha nhân.
Buổi tiếp kiến, bắt đầu bằng một vòng trên xe giáo hoàng giữa những cái ôm với trẻ em và lời chào những khách hành hương, đã quy tụ hàng chục ngàn người dưới bầu trời nắng đẹp tại Vatican.
Toàn văn bài Giáo lý của Đức Thánh Cha:
___________________________
ĐỨC LÊÔ XIV
TIẾP KIẾN CHUNG
Quảng trường Thánh Phêrô
Thứ Tư, ngày 12 tháng 11 năm 2025
__________________________________
Giáo lý Năm Thánh 2025: Đức Giêsu Kitô niềm hy vọng của chúng ta. 4. Sự Phục sinh của Đức Kitô và những thách đố của thế giới hôm nay. 4. Linh đạo Phục Sinh khơi dậy tình huynh đệ. “Anh em hãy yêu thương nhau như thầy đã yêu thương anh em” (x. Ga 15:12)
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Tin vào sự chết và sự sống lại của Đức Kitô và sống linh đạo Phục Sinh làm cho đời sống thấm đẫm niềm hy vọng và khích lệ chúng ta dấn thân vào việc thiện. Đặc biệt, nó giúp chúng ta yêu mến và vun đắp tình huynh đệ, rõ ràng là một trong những thách đố lớn đối với nhân loại đương đại, như Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhìn thấy rất rõ.
Tình huynh đệ phát xuất từ một khả năng sâu thẳm nơi con người. Chúng ta có khả năng tạo dựng các mối tương quan, và nếu muốn, chúng ta có thể xây dựng những mối dây liên kết chân thực giữa chúng ta. Nếu không có những mối tương quan nâng đỡ và làm phong phú cho chúng ta ngay từ thuở đầu đời, chúng ta không thể tồn tại, trưởng thành hay học hỏi được. Những mối tương quan ấy đa dạng, khác nhau về hình thức và chiều sâu. Nhưng chắc chắn tính nhân loại của chúng ta được thể hiện trọn vẹn nhất khi chúng ta cùng tồn tại và chung sống, khi chúng ta thành công trong việc trải nghiệm những mối liên kết chân thành, không chỉ là hình thức, với những người xung quanh. Nếu chúng ta tự khép mình lại, chúng ta có nguy cơ bị sự cô đơn đè bẹp hoặc thậm chí rơi vào chủ nghĩa ái kỷ chỉ quan tâm đến người khác khi có lợi cho bản thân. Người khác khi đó chỉ là người mà chúng ta có thể lợi dụng, mà không bao giờ thực sự sẵn lòng cho đi, trao tặng chính mình.
Chúng ta nhận thức rõ rằng ngay cả ngày nay, tình huynh đệ không phải là một điều đương nhiên, nó không có ngay lập tức. Nhiều cuộc xung đột, nhiều cuộc chiến tranh trên khắp thế giới, những căng thẳng xã hội và cảm giác hận thù dường như chứng minh điều ngược lại. Tuy nhiên, tình huynh đệ không phải là một giấc mơ đẹp nhưng bất khả thi, cũng không phải là ước muốn của một số người bị ảo tưởng. Nhưng để vượt qua những bóng tối đang đe dọa tình huynh đệ, chúng ta phải trở về nguồn, và trên hết là kín múc lấy ánh sáng và sức mạnh nơi Đấng duy nhất giải thoát chúng ta khỏi nọc độc của hận thù.
Từ “huynh đệ” bắt nguồn từ một từ rất cổ, có nghĩa là chăm sóc, quan tâm, nâng đỡ và duy trì. Khi áp dụng cho mỗi con người, nó trở thành một lời kêu gọi, một lời mời. Thông thường, chúng ta nghĩ rằng vai trò của một người anh em, một người chị em, là đề cập đến huyết thống, có quan hệ họ hàng, đến việc là người cùng một gia đình. Thực tế, chúng ta biết rõ rằng sự bất đồng, chia rẽ và đôi khi là hận thù có thể tàn phá ngay cả các mối tương quan giữa những người thân trong họ hàng, chứ không chỉ giữa những người xa lạ.
Điều này cho thấy nhu cầu, ngày nay cấp thiết hơn bao giờ hết, phải suy tư về lời chào mà Thánh Phanxicô Assisi đã gửi đến mọi người, bất kể nguồn gốc địa lý, văn hóa, tôn giáo và giáo lý của họ: omnes fratres là con đường bao gồm mà thánh nhân đã đặt toàn thể nhân loại trên cùng một bình diện, chính vì ngài nhận ra họ trong vận mệnh chung về phẩm giá, đối thoại, chào đón và ơn cứu độ. Đức Thánh Cha Phanxicô đã đề xuất lại cách tiếp cận này của Poverello Assisi, nhấn mạnh tính thời sự của nó sau tám trăm năm, trong Thông điệp Fratelli tutti.
Từ “tutti”, mọi người, đó, đối với Thánh Phanxicô là dấu chỉ đón nhận một tình huynh đệ phổ quát, diễn tả một đặc tính trọng yếu của Kitô giáo, ngay từ ban đầu đã là lời loan báo Tin Mừng được loan báo để cứu độ mọi người, không bao giờ mang tính độc quyền hay riêng tư. Tình huynh đệ này được xây dựng trên giới răn của Chúa Giêsu, giới răn mới vì chính Ngài đã hoàn tất nó, sự kiện toàn thánh ý của Chúa Cha: nhờ Ngài, Đấng yêu thương chúng ta và hiến mình vì chúng ta, chúng ta có thể yêu thương nhau và hiến dâng đời sống mình cho người khác, như những người con của cùng một Cha và là anh chị em thật sự trong Đức Giêsu Kitô.
Chúa Giêsu đã yêu thương chúng ta đến cùng, như Tin Mừng Gioan nói (x. 13:1). Khi cuộc khổ nạn đến gần, Thầy biết rằng thời gian lịch sử của Ngài sắp kết thúc. Ngài sợ hãi về điều sắp xảy ra; Ngài trải qua cơn thống khổ và tình trạng bị bỏ rơi khủng khiếp nhất. Sự Phục Sinh của Ngài vào ngày thứ ba, là khởi đầu của một lịch sử mới. Và các môn đệ trở thành anh chị em cách trọn vẹn, sau bao nhiêu thời gian sống chung, không phải khi họ sống nỗi đau khổ trước cái chết của Chúa Giêsu, mà trên hết, khi họ nhận ra Ngài là Đấng Phục Sinh, đón nhận ơn của Thánh Thần và trở thành chứng nhân cho Ngài.
Anh chị em nâng đỡ nhau trong lúc gian nan, họ không quay lưng lại với những người đang cần giúp đỡ, và họ cùng khóc và cùng vui mừng khi tích cực theo con đường hiệp nhất, tin tưởng và hỗ trợ lẫn nhau. Đó là động lực mà chính Chúa Giêsu đã trao cho chúng ta: “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (x. Ga 15:12). Tình huynh đệ được ban tặng bởi Đức Kitô, Đấng đã chết và sống lại, giải thoát chúng ta khỏi lập luận tiêu cực của sự ích kỷ, chia rẽ và kiêu ngạo, và đưa chúng ta trở về với ơn gọi ban đầu của mình, nhân danh một tình yêu và một niềm hy vọng được đổi mới mỗi ngày. Đấng Phục Sinh đã chỉ cho chúng ta con đường để đồng hành với Ngài, để cảm nhận và thực sự “tất cả là anh chị em”.
____________________________
Lời Chào Đặc Biệt:
Tôi thân ái chào anh chị em hành hương và du khách nói tiếng Anh đang tham dự buổi tiếp kiến hôm nay, đặc biệt là các nhóm đến từ Anh, Ireland, Phần Lan, Malta, Hà Lan, Na Uy, Úc, New Zealand, Trung Quốc, Hồng Kông, Indonesia, Nhật Bản, Malaysia, Philippines, Hàn Quốc, Việt Nam, Canada và Hoa Kỳ.
Trong tháng này, tháng dành cho các linh hồn, những anh chị em đã đi trước chúng ta trong đức tin, đức cậy và đức mến, chúng ta hãy cầu xin ơn được củng cố trong quyết tâm sống trọn giới răn yêu thương của Chúa Giêsu, để chúng ta có thể hưởng sự sống đời đời với Chúa và với tất cả các thánh. Nguyện xin sự bình an và niềm vui của Đức Kitô ở cùng tất cả anh chị em! Xin Chúa chúc lành cho anh chị em.
[Nguồn: exaudi]
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 13/11/2025]
