Gặp gỡ thế giới điện ảnh - Diễn văn của Đức Thánh Cha Lêô XIV

GẶP GỠ THẾ GIỚI ĐIỆN ẢNH
DIỄN VĂN CỦA ĐỨC THÁNH CHA LÊÔ XIV

Hội trường Clementine

Thứ Bảy, ngày 15 tháng Mười Một năm 2025

__________________

Nhân Danh Cha, và Con, và Thánh Thần.

Bình an ở cùng anh chị em!

Anh chị em thân mến, chào anh chị em và xin chào mừng!

Mặc dù điện ảnh đã tồn tại hơn một thế kỷ, nhưng nó vẫn là một loại hình nghệ thuật trẻ trung, kỳ diệu và phần nào còn thao thức. Điện ảnh sắp kỷ niệm 130 năm, tính từ buổi công chiếu đầu tiên của anh em nhà Lumière tại Paris ngày 28 tháng Mười Hai năm 1895. Từ thuở đầu, điện ảnh là một trò chơi của ánh sáng và bóng tối, được tạo nên để giải trí và gây ấn tượng. Tuy nhiên, những hiệu ứng thị giác đó nhanh chóng thành công trong việc truyền tải những thực tại sâu xa hơn, cuối cùng trở thành sự diễn đạt của khát vọng muốn chiêm ngưỡng và thấu hiểu cuộc sống, thuật lại sự cao cả và mong manh của nó, cũng như phác họa nỗi khao khát sự vô biên.

Các bạn thân mến, tôi vui mừng được ngỏ lời chào và chào đón các bạn. Tôi cũng bày tỏ lòng biết ơn về điều mà điện ảnh đại diện: một nghệ thuật đại chúng theo nghĩa cao quý nhất, dành cho mọi người và tiếp cận với tất cả mọi người. Thật tuyệt vời khi chứng kiến ánh sáng kỳ diệu của điện ảnh soi rọi bóng tối, nó đồng thời thắp lên đôi mắt của tâm hồn. Thật vậy, điện ảnh kết hợp những điều tưởng như chỉ là giải trí đơn thuần, với việc tường thuật cuộc phiêu lưu thiêng liêng của con người.

Một trong những đóng góp quý giá nhất của điện ảnh là giúp người xem suy xét về cuộc sống của chính họ, nhìn nhận sự phức tạp trong những kinh nghiệm của họ bằng đôi mắt mới, và xem xét thế giới như thể lần đầu tiên được thấy. Nhờ đó, họ tái khám phá một phần của niềm hy vọng thiết yếu để nhân loại sống một đời sống trọn vẹn. Tôi cảm thấy được an ủi khi nghĩ rằng điện ảnh không chỉ là những hình ảnh chuyển động; mà chính nó làm cho niềm hy vọng chuyển động!

Bước vào rạp chiếu phim giống như bước qua một ngưỡng cửa. Trong bóng tối và sự im lặng, thị giác trở nên sắc nét hơn, trái tim rộng mở hơn và tâm trí bắt đầu tiếp thu những điều chưa từng được hình dung. Trong thực tế, các bạn biết rằng loại hình nghệ thuật của các bạn đòi hỏi sự tập trung. Qua các tác phẩm của mình, các bạn kết nối với những người đang tìm kiếm sự giải trí, cũng như những người mang trong lòng nỗi thao thức và đang tìm kiếm ý nghĩa, công lý và vẻ đẹp. Chúng ta đang sống trong một thời đại mà các màn hình kỹ thuật số luôn sáng. Luôn có dòng thông tin tuôn chảy. Tuy nhiên, điện ảnh không chỉ là một màn hình; nó là một nơi giao thoa của những khát khao, những ký ức và những câu hỏi. Đó là một cuộc du hành của giác quan trong đó ánh sáng xuyên qua bóng tối và lời nói gặp gỡ sự im lặng. Khi cốt truyện mở ra, tâm trí chúng ta được giáo dục, trí tưởng tượng của chúng ta được mở rộng và ngay cả nỗi đau cũng có thể tìm thấy ý nghĩa mới.

Các cơ sở văn hóa, như rạp chiếu phim và nhà hát là trái tim sống động của các cộng đồng chúng ta bởi vì chúng góp phần làm cho cộng đồng trở nên nhân bản hơn. Nếu một thành phố sống động, thì đó là nhờ một phần vào các không gian văn hóa của nó. Chúng ta phải hiện diện trong những không gian đó, và xây dựng các mối tương quan bên trong chúng, từng ngày từng ngày. Tuy nhiên, các rạp chiếu phim đang trải qua một sự suy giảm đáng lo ngại, với nhiều rạp bị loại bỏ khỏi các thành phố và khu phố. Không ít người đang cho rằng nghệ thuật điện ảnh và trải nghiệm xem phim đang gặp nguy hiểm. Tôi khẩn thiết kêu gọi các tổ chức đừng bỏ cuộc, mà hãy hợp tác để khẳng định giá trị xã hội và văn hóa của hoạt động này.

Lập luận của các thuật toán có xu hướng lặp lại những gì “hiệu quả,” nhưng nghệ thuật mở ra những điều có thể. Không phải mọi sự đều phải là tức thì hoặc có thể đoán định được. Hãy bảo vệ sự chậm rãi khi nó phục vụ một mục đích, sự im lặng khi nó lên tiếng và sự khác biệt khi nó gợi mở. Vẻ đẹp không chỉ là một phương thế để thoát ly; trên hết nó là một lời khẩn cầu. Khi điện ảnh là chân thực, nó không chỉ an ủi mà còn thách đố. Nó làm sáng tỏ những câu hỏi đang cư ngụ trong chúng ta, và đôi khi, thậm chí còn khơi gợi những giọt nước mắt mà chúng ta không biết rằng mình cần phải biểu lộ.

Trong Năm Thánh này, Giáo hội mời gọi chúng ta hành trình hướng tới niềm hy vọng, sự hiện diện của các bạn ở đây đến từ rất nhiều quốc gia khác nhau, và cách riêng là công việc nghệ thuật của các bạn, là một tấm gương tỏa sáng. Cũng như bao người khác từ khắp nơi trên thế giới đến Roma, các bạn cũng đang trên một hành trình như những người hành hương của trí tưởng tượng, những người tìm kiếm ý nghĩa, những người kể lại niềm hy vọng và những sứ giả của nhân loại. Hành trình của các bạn không được đo bằng cây số mà bằng hình ảnh, bằng lời nói, bằng cảm xúc, bằng ký ức chung và khát vọng tập thể. Các bạn bước đi trong cuộc hành hương này vào mầu nhiệm kinh nghiệm nhân loại với một cái nhìn sâu sắc có khả năng nhận ra vẻ đẹp ngay cả trong vực thẳm của đau thương, và khả năng phân định niềm hy vọng trong bi kịch của bạo lực và chiến tranh.

Giáo hội quý trọng các bạn vì công việc của các bạn với ánh sáng và thời gian, với những khuôn mặt và phong cảnh, với lời nói và sự im lặng. Thánh Giáo hoàng Phaolô VI đã từng nói với các nghệ sĩ: “Nếu các bạn là những người bạn của nghệ thuật chân thực, thì các bạn là những bạn hữu của chúng tôi,” và ngài nhắc lại rằng “thế giới chúng ta đang sống cần có vẻ đẹp để không chìm trong tuyệt vọng” (Diễn văn của Đức Thánh Cha Phaolô VI gửi các Nghệ sĩ, ngày 8 tháng Mười Hai năm 1965). Tôi muốn tái khẳng định tình bằng hữu này, bởi vì điện ảnh là một xưởng chế tác hy vọng, một nơi mà con người có thể tìm lại chính mình và mục đích của họ.

Có lẽ chúng ta có thể ghi nhớ những lời của ông David W. Griffith, một trong những nhà tiên phong vĩ đại của nghệ thuật thứ bảy. Ông từng nói: “Điều mà phim ảnh hiện đại thiếu là vẻ đẹp, vẻ đẹp của làn gió chuyển động trong những tán cây.” Lời nhắc đến làn gió của ông khiến chúng ta nhớ đến một đoạn trong Tin Mừng theo Thánh Gioan. “Gió muốn thổi đâu thì thổi; ông nghe tiếng gió, nhưng không biết gió từ đâu đến và thổi đi đâu. Ai bởi Thần Khí mà sinh ra thì cũng vậy" (3:8). Thưa các nhà làm phim kỳ cựu cũng như những người mới khởi nghiệp, về điểm này, tôi mời gọi các bạn hãy làm cho điện ảnh trở thành một nghệ thuật của Thần Khí.

Trong thời đại hiện nay, nhu cầu cần có những chứng nhân của hy vọng, vẻ đẹp và sự thật, đang hiện hữu. Các bạn có thể chu toàn vai trò này thông qua công việc nghệ thuật của mình. Điện ảnh tốt lành và những người sáng tạo và thủ vai trong đó có sức mạnh để phục hồi tính xác thực của hình ảnh nhằm bảo vệ và thăng tiến phẩm giá con người. Đừng sợ đối mặt với các vết thương của thế giới. Bạo lực, nghèo đói, lưu vong, cô đơn, nghiện ngập và những cuộc chiến bị lãng quên là những vấn đề cần được nhận biết và kể lại. Điện ảnh tốt lành không khai thác nỗi đau; nó nhận diện và khám phá nỗi đau ấy.

Đây là điều mà tất cả các đạo diễn lớn đã làm. Cất lên tiếng nói cho những cảm xúc phức tạp, mâu thuẫn và đôi khi tối tăm cư ngụ trong trái tim con người là một hành vi của yêu thương. Nghệ thuật không được né tránh mầu nhiệm của sự mỏng giòn; nó phải đối diện với mầu nhiệm đó, và biết cách đứng vững trước nó. Không mang tính giáo điều, các hình thức điện ảnh nghệ thuật chân chính có khả năng giáo dục cái nhìn của người xem.

Sau hết, làm phim là một nỗ lực cộng đồng, một công trình tập thể mà trong đó không ai xem mình là tất cả. Trong khi mọi người công nhận tài năng của đạo diễn và thiên tài của các diễn viên, một bộ phim sẽ là không thể hình thành nếu không có sự cống hiến thầm lặng của hàng trăm chuyên gia khác, bao gồm các trợ lý, nhân viên hậu cần, chuyên gia đạo cụ, thợ điện, kỹ sư âm thanh, kỹ thuật viên thiết bị, chuyên viên trang điểm, nhà tạo mẫu tóc, nhà thiết kế trang phục, quản lý bối cảnh, giám đốc chọn vai, giám đốc hình ảnh, giám đốc âm nhạc, biên kịch, biên tập viên, kỹ thuật viên hiệu ứng đặc biệt và nhà sản xuất… Tôi hy vọng tôi đã không bỏ sót ai, bởi vì có quá nhiều! Mỗi tiếng nói, mỗi cử chỉ và mỗi kỹ năng đều đóng góp vào một tác phẩm chỉ có thể tồn tại khi là một tổng thể.

Trong một thời đại của những cá nhân được cường điệu và đối kháng, các bạn chứng minh rằng việc tạo ra một bộ phim chất lượng đòi hỏi sự cống hiến và tài năng. Nhờ những ơn và phẩm chất của những người cùng làm việc với các bạn, mọi người đều có thể làm cho đặc sủng riêng của mình tỏa sáng trong một bầu khí hợp tác và huynh đệ.

Ước mong điện ảnh của các bạn luôn là một nơi gặp gỡ và một mái nhà cho những người tìm kiếm ý nghĩa và ngôn ngữ của hòa bình. Ước mong điện ảnh không bao giờ đánh mất khả năng làm kinh ngạc, và thậm chí tiếp tục mang đến cho chúng ta một cái nhìn thoáng qua, dù là nhỏ bé, về mầu nhiệm của Thiên Chúa.

Xin Chúa chúc lành cho các bạn, cho công việc của các bạn và những người thân yêu của các bạn. Và xin Ngài luôn đồng hành cùng các bạn trên hành trình sáng tạo và giúp các bạn trở thành những nghệ nhân của niềm hy vọng. Cảm ơn các bạn.

[Nguồn: vatican.va]

[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 16/11/2025]

Đức Thánh Cha Lêô XIV giải thích hiện tượng thần bí và sự thánh thiện

Đức Thánh Cha Lêô XIV tiếp kiến các tham dự viên Hội nghị về Hiện tượng Thần bí và Sự Thánh thiện của Đời sống Ảnh: Vatican Media

Đức Thánh Cha Lêô XIV giải thích hiện tượng thần bí và sự thánh thiện

Diễn văn của Đức Thánh Cha trước các tham dự viên của Hội nghị do Bộ Phong Thánh tổ chức

13 THÁNG MƯỜI MỘT, 2025 13:50

ZENIT STAFF

(ZENIT News / Vatican City, 13.11.2025) – Vào sáng thứ Năm, ngày 13 tháng Mười một, Đức Thánh Cha Lêô XIV tiếp kiến các tham dự viên Hội nghị về hiện tượng thần bí và sự thánh thiện của đời sống, do Bộ Phong Thánh tổ chức. Buổi tiếp kiến diễn ra tại Hội trường Phaolô VI.

Dưới đây là diễn văn của Đức Thánh Cha:

___________________________________________

Thưa quý Đức Hồng y, quý Đức Cha,

Thưa các Linh mục, các Tu sĩ nam nữ,

Anh chị em thân mến,

Tôi vui mừng chào đón anh chị em vào dịp kết thúc Hội nghị do Bộ Phong Thánh tổ chức, thảo luận về mối tương quan giữa hiện tượng thần bí và sự thánh thiện của đời sống. Đây là một trong những chiều kích đẹp nhất của kinh nghiệm đức tin, và tôi cảm ơn anh chị em đã góp phần nhận thức rõ chiều kích này qua việc nghiên cứu, cũng như làm sáng tỏ một số khía cạnh đòi hỏi sự phân định.

Qua suy tư thần học, việc rao giảng và giáo lý, Giáo hội từ bao thế kỷ đã nhận thức rằng điểm trung tâm của đời sống thần bí nằm ở ý thức về sự kết hợp mật thiết trong tình yêu với Thiên Chúa. Biến cố ân sủng này được biểu lộ qua những hoa trái mà nó sinh ra, theo lời của Chúa: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt. Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho” (Lc 6:43-44).

Do đó, hiện tượng thần bí đặc trưng như một kinh nghiệm vượt trên tri thức thuần lý, không phải nhờ công trạng của người trải nghiệm, mà nhờ một ơn thiêng liêng, có thể biểu lộ dưới nhiều hình thức khác nhau, ngay cả với những hiện tượng đối nghịch, như các thị kiến rực rỡ hay bóng tối dày đặc, các nỗi thống khổ hay các trạng thái xuất thần. Tuy nhiên, những hiện tượng ngoại thường này là thứ yếu và không cốt yếu đối với chính đời sống thần bí và thiêng liêng: chúng có thể là dấu chỉ của thần bí, như những đặc sủng riêng biệt, nhưng mục tiêu đích thực là và luôn luôn là sự hiệp thông với Thiên Chúa, Đấng “ở sâu thẳm bên trong tôi hơn cả chính nội tâm tôi, và ở cao hơn mọi điều cao nhất của tôi (Thánh Augustinô, Tự Thú III, 6, 11).

Vì thế, những hiện tượng ngoại thường đặc trưng cho kinh nghiệm thần bí không phải là điều kiện không thể thiếu để nhận ra sự thánh thiện của một tín hữu: nếu chúng hiện diện, chúng củng cố các nhân đức của họ không phải như đặc quyền cá nhân, mà được quy hướng vào việc xây dựng toàn thể Giáo hội, tức Nhiệm Thể Đức Kitô. Điều quan trọng nhất và phải được nhấn mạnh nhất trong việc điều tra các ứng viên phong thánh là sự kết hợp trọn vẹn và trung kiên với thánh ý Thiên Chúa, được mạc khải trong Thánh Kinh và trong truyền thống Tông đồ sống động. Do đó, điều quan trọng là phải duy trì sự quân bình: cũng như các án phong Thánh không nên được thúc đẩy chỉ vì có sự xuất hiện của các hiện tượng ngoại thường, nhưng cũng không nên gây bất lợi cho các án phong thánh nếu những hiện tượng này lại là đặc trưng trong đời sống của các Tôi tớ Chúa.

Với sự cam kết kiên định, Huấn quyền, thần học và các tác giả thiêng liêng đã cung cấp những tiêu chuẩn để phân biệt các hiện tượng thiêng liêng đích thực có thể xảy ra trong bầu không khí cầu nguyện và lòng chân thành tìm kiếm Thiên Chúa, với những biểu hiện có thể gây nhầm lẫn. Để tránh rơi vào ảo tưởng mê tín, cần phải đánh giá những biến cố như vậy một cách thận trọng, qua sự phân định khiêm nhường và phù hợp với giáo huấn của Giáo hội.

Tóm tắt thực hành này, Thánh Têrêsa Avila đã tuyên bố: “Rõ ràng là sự hoàn thiện cao nhất không được tìm thấy trong sự ngọt ngào nội tâm, trong những cơn xuất thần lớn lao, trong các thị kiến và trong tinh thần tiên tri, nhưng trong sự phù hợp trọn vẹn giữa ý muốn của chúng ta với thánh ý của Thiên Chúa, đến mức chúng ta muốn, và muốn một cách vững vàng điều mà chúng ta biết là Thánh ý của Ngài, vui mừng đón nhận cả điều ngọt ngào lẫn điều cay đắng, tùy theo ý của Ngài.” [1] Những lời này phù hợp với kinh nghiệm của Thánh Gioan Thánh Giá, theo đó việc thực hành các nhân đức là hạt giống của tinh thần sẵn sàng mãnh liệt đối với Thiên Chúa, để ý muốn của Ngài và ý muốn của chúng ta trở thành “một ý muốn duy nhất trong sự vâng phục nhanh chóng và tự do,” [2] cho đến khi người yêu được biến đổi nên như Đấng được yêu [3].

Trung tâm của việc phân định một tín hữu là lắng nghe danh tiếng thánh thiện của họ và điều tra nhân đức hoàn hảo của họ, như là những biểu hiện của sự hiệp thông Giáo hội và sự kết hợp mật thiết với Thiên Chúa. Khi thi hành sứ vụ cao quý này, đặc biệt là anh chị em đang hoạt động trong lĩnh vực án phong Thánh, anh chị em được mời gọi noi gương các thánh và vun đắp ơn gọi hiệp nhất tất cả chúng ta là những người đã chịu phép Rửa, những chi thể sống động của Dân Thiên Chúa duy nhất.

Tôi động viên anh chị em tiếp tục con đường này với niềm vững tin và sự khôn ngoan, và tôi ban Phép Lành Tòa Thánh cho tất cả anh chị em. Cảm ơn anh chị em!

_________________________________

Notes: [1] Saint Teresa of Jesus, Foundations 5, 10; cf. Id., Interior Castle, I, 2, 7; II, 1, 8.

[2] Saint John of the Cross, The Living Flame of Love, 3, 24.

[3] Cf. Id., Spiritual Canticle, 22, 3.

[Nguồn: zenit]

[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 15/11/2025]