Làm thế nào để bảo đảm rằng sự phát triển của trí tuệ nhân tạo thực sự phục vụ ích chung? Câu trả lời của Đức Thánh Cha Lêô XIV

Đức Thánh Cha Lêô XIV tiếp kiến các tham dự viên Hội nghị về Trí tuệ Nhân tạo Photo: Vatican Media

Làm thế nào để bảo đảm rằng sự phát triển của trí tuệ nhân tạo thực sự phục vụ ích chung? Câu trả lời của Đức Thánh Cha Lêô XIV

Diễn văn của Đức Thánh Cha trước các tham dự viên hội nghị “Trí tuệ Nhân tạo và việc Chăm sóc Ngôi Nhà chung của chúng ta”

05 THÁNG MƯỜI HAI, 2025 19:21

ZENIT STAFF

(ZENIT News / Vatican City, 05.12.2025). - Vào thứ Sáu, ngày 5 tháng Mười Hai, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã tiếp kiến các tham dự viên hội nghị về Trí tuệ Nhân tạo tại Hội trường Consistory. Sau đây là diễn văn của Đức Thánh Cha:

****

Anh chị em thân mến, chào mừng anh chị em!

Tôi rất vui mừng được gửi lời chào tất cả anh chị em, các thành viên của Tổ chức Centesimus Annus Pro Pontifice và Liên minh Chiến lược các Đại học Nghiên cứu Công Giáo.

Chúng ta gặp gỡ nhân dịp công bố công trình nghiên cứu của anh chị em về một chủ đề vô cùng quan trọng. Sự ra đời của trí tuệ nhân tạo đang kéo theo những thay đổi nhanh chóng và sâu xa trong xã hội, ảnh hưởng đến các chiều kích cốt yếu của con người, chẳng hạn như tư duy phản biện, sự phân định, học tập và các mối tương quan liên vị.

Làm sao chúng ta có thể bảo đảm rằng sự phát triển của trí tuệ nhân tạo thực sự phục vụ ích chung, chứ không chỉ được sử dụng để tích lũy tài sản và quyền lực trong tay một số ít người? Đây là một câu hỏi cấp bách, bởi công nghệ này đã và đang có những tác động thực tế trên đời sống của hàng triệu người, mỗi ngày và trên ở mọi nơi trên thế giới. Như Học thuyết Xã hội của Giáo hội nhắc nhở chúng ta, và như điều hiển nhiên trong công trình nghiên cứu liên ngành mà anh chị em đang thực hiện, việc đương đầu với thách đố này đòi phải đặt ra một câu hỏi nền tảng hơn nữa: Ý nghĩa của việc là con người trong thời điểm lịch sử này là gì?

Con người được mời gọi trở thành những người cộng tác chung trong công trình tạo dựng, chứ không chỉ là những người tiêu thụ thụ động các nội dung được tạo ra bởi công nghệ nhân tạo. Phẩm giá của chúng ta nằm ở khả năng suy tư, tự do lựa chọn, yêu thương vô điều kiện và bước vào các mối tương quan chân thực với tha nhân. Trí tuệ nhân tạo chắc chắn đã mở ra những chân trời mới cho sự sáng tạo, nhưng nó cũng làm dấy lên những mối quan ngại nghiêm trọng về các hệ quả có thể có đối với sự mở lòng của nhân loại trước chân lý và vẻ đẹp, cũng như khả năng chiêm ngắm và kinh ngạc của con người. Việc nhận biết và bảo vệ những gì làm nên đặc tính của con người và bảo đảm sự phát triển quân bình của con người là điều thiết yếu để thiết lập một khuôn khổ thích hợp cho việc quản lý các hệ quả của trí tuệ nhân tạo.

Trong bối cảnh ấy, chúng ta phải dừng lại và suy tư với sự quan tâm đặc biệt về tự do và đời sống nội tâm của con em và những người trẻ, cũng như tác động có thể có của công nghệ đối với sự phát triển trí tuệ và thần kinh của các em. Các thế hệ mới phải được giúp đỡ, chứ không bị cản trở, trên con đường tiến tới sự trưởng thành và trách nhiệm của mình. Hạnh phúc của xã hội tùy thuộc vào khả năng của các em trong việc phát triển những tài năng và đáp ứng những đòi hỏi của thời đại cũng như nhu cầu của tha nhân, với lòng quảng đại và sự tự do tâm trí. Không được nhầm lẫn giữa khả năng tiếp cận lượng dữ liệu và thông tin khổng lồ với khả năng rút ra ý nghĩa và giá trị từ chúng. Khả năng thứ hai đòi hỏi sự sẵn lòng đối diện với mầu nhiệm và những câu hỏi cốt lõi cho sự hiện hữu của chúng ta, ngay cả khi những thực tại này thường bị gạt ra ngoài lề, hoặc bị chế giễu bởi các mô hình văn hóa và kinh tế đang thịnh hành. Do đó, điều thiết yếu là phải dạy những người trẻ sử dụng các công cụ này bằng chính trí tuệ của họ, bảo đảm rằng họ mở lòng tìm kiếm sự thật, đời sống thiêng liêng và huynh đệ, mở rộng những ước mơ và chân trời khi đưa ra những quyết định. Chúng ta ủng hộ khát vọng trở nên khác biệt và tốt hơn của các em, vì chưa bao giờ chúng ta thấy rõ ràng như lúc này rằng cần phải có một sự đảo ngược sâu sắc trong quan niệm của chúng ta về sự trưởng thành.

Để cùng với người trẻ xây dựng một tương lai đạt được ích chung và khai thác tiềm năng của trí tuệ nhân tạo, cần phải khôi phục và củng cố lòng tin của họ vào khả năng của con người trong việc dẫn dắt sự phát triển của những công nghệ này. Lòng tin đó ngày nay đang ngày càng bị xói mòn bởi ý tưởng tê liệt cho rằng sự phát triển của công nghệ là theo một con đường tất yếu không thể tránh khỏi. Điều này đòi hỏi hành động phối hợp và đồng bộ, bao gồm chính trị, các thể chế, doanh nghiệp, tài chính, giáo dục, truyền thông, công dân và các cộng đồng tôn giáo. Các chủ thể trong những lãnh vực này được mời gọi thực hiện một cam kết chung, qua việc gánh vác trách nhiệm. Cam kết này phải đặt trên mọi lợi ích đảng phái hoặc lợi nhuận, vốn ngày càng bị tập trung vào tay một số ít người. Chỉ bằng cách tham gia rộng rãi nhằm tạo cơ hội cho mọi người, ngay cả những người thấp kém nhất, được lắng nghe với sự tôn trọng, thì những mục tiêu đầy tham vọng này mới có thể đạt được. Trong bối cảnh này, công trình nghiên cứu do Centesimus-SACRU thực hiện là một đóng góp thực sự quý giá.

Các bạn thân mến, cảm ơn các bạn, và tôi khuyến khích các bạn tiếp tục công việc của mình bằng tinh thần sáng tạo, được soi dẫn bởi Thánh Kinh và Giáo huấn của Giáo hội. Xin sự chuyển cầu của Đức Trinh nữ Maria Diễm phúc đồng hành cùng các bạn, và tôi ban Phép Lành Tòa Thánh cho tất cả anh chị em.

[Nguồn: zenit]

[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 11/12/2025]