Thánh Lễ Năm Thánh của Người Nghèo: Đức Giáo hoàng Lêô XIV: “Ta đã yêu thương con,” sứ điệp hy vọng và công lý

Đức Giáo hoàng Lêô XIV: “Ta đã yêu thương con,” sứ điệp hy vọng và công lý

Thánh Lễ Năm Thánh của Người Nghèo

*******

Trong Chúa nhật thứ 33 Mùa Thường niên, trùng với Ngày Thế giới Người Nghèo lần thứ IX, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã chủ sự Thánh Lễ tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô nhân dịp Năm Thánh của Người Nghèo. Trước hàng ngàn tín hữu, trong đó có rất đông người nghèo, người di cư và thiện nguyện viên, Đức Thánh Cha công bố bài giảng tập trung vào niềm hy vọng cánh chung, sự gần gũi của Thiên Chúa với những người khiêm nhường, và lời mời gọi về một Giáo hội trở nên “mẹ của người nghèo” trong một thế giới bị ghi dấu bởi chiến tranh, cô đơn và bất bình đẳng.

Đức Giáo hoàng bắt đầu bài suy niệm bằng việc nhắc lại các bài đọc Phụng vụ, trong đó mời gọi chúng ta chiêm ngắm “Ngày của Chúa” như một thời điểm của công lý, khi niềm hy vọng của người nghèo nhận được câu trả lời dứt khoát. Ngài khẳng định: “Mặt trời công chính đang mọc lên chính là Chúa Giêsu,” nhấn mạnh rằng Nước Thiên Chúa được khai mở giữa những biến cố bi thảm của lịch sử, những điều không nhằm làm cho người môn đệ sợ hãi, mà ngược lại khơi dậy nơi họ lòng kiên trì.

Trong bối cảnh bắt bớ và áp bức trên toàn cầu, Đức Lêô XIV nhấn mạnh sự trung tín của Thiên Chúa: “Dù một sợi tóc trên đầu họ cũng không bị mất đi.” Ngài làm nổi bật truyền thống Kinh Thánh về một Thiên Chúa bảo vệ trẻ mồ côi, người ngoại kiều và quả phụ, đỉnh cao là nơi Chúa Giêsu, Đấng loan báo “năm hồng ân của Chúa.” Ngài trực tiếp nói với người nghèo: “Dilexi te – Ta đã yêu thương con,” trích dẫn Tông huấn cùng tên của mình, và kêu gọi Giáo hội trở thành một nơi chào đón và công bằng.

Đức Thánh Cha lên án tình trạng nghèo đói về vật chất, đạo đức và tinh thần đang đè nặng trên thế giới, đặc biệt là nơi người trẻ, và chỉ ra sự cô đơn là một bi kịch lan rộng. Ngài đề xuất một “văn hóa quan tâm” để phá vỡ các bức tường của sự thờ ơ, từ gia đình đến thế giới kỹ thuật số và những vùng ngoại vi của xã hội. Đứng trước chiến tranh, ngài không chấp nhận tình trạng “toàn cầu hóa sự bất lực” và kêu gọi các Kitô hữu hãy là một dấu chỉ sống động của ơn cứu độ.

Ngỏ lời với các nguyên thủ quốc gia và các nhà lãnh đạo chính trị, ngài thúc giục họ lắng nghe tiếng kêu của người nghèo để đạt được hòa bình qua công lý, đồng thời phê phán chuyện hoang đường về sự tiến bộ mang tính loại trừ. Ngài cảm ơn các thiện nguyện viên và những người hoạt động bác ái, nhắc họ rằng người nghèo “chính là xác thịt của Đức Kitô.” Trích lời Thánh Phaolô, ngài cảnh báo chống lại sự khép kín tôn giáo và mời gọi biến đổi xã hội thành một xã hội huynh đệ.

Lấy cảm hứng từ các thánh như Thánh Bênêđictô Giuse Labre, vị thánh được đề nghị là bổn mạng của người vô gia cư, và Kinh Magnificat của Đức Trinh Nữ Maria, ngài kết luận bằng việc khẩn xin một luận lý mới của Nước Trời: tình yêu biết chào đón, tha thứ và chữa lành.

Buổi cử hành, được phong phú nhờ các phương tiện truyền thông và những chứng ngôn, tái khẳng định cam kết Năm Thánh của Giáo hội đối với những người dễ bị tổn thương nhất trong Năm Thánh này.

*******

NGÀY THẾ GIỚI NGƯỜI NGHÈO LẦN THỨ IX

NĂM THÁNH CỦA NGƯỜI NGHÈO

THÁNH LỄ

BÀI GIẢNG CỦA ĐỨC THÁNH CHA LÊÔ XIV

Vương cung thánh đường Thánh Phêrô

Chúa nhật thứ 33 Mùa Thường niên, ngày 16 tháng 11 năm 2025

________________________________________________

Anh chị em thân mến,

Những Chúa nhật cuối cùng của năm Phụng vụ mời gọi chúng ta hướng nhìn về cùng đích của lịch sử. Trong bài đọc thứ nhất, ngôn sứ Malakhi nhìn thấy sự xuất hiện của “Ngày của Chúa” như là khởi đầu một thời đại mới. Ngày đó được mô tả là thời điểm của Thiên Chúa, khi, tựa như hừng đông mang đến mặt trời công chính, niềm hy vọng của người nghèo và người khiêm nhu sẽ nhận được câu trả lời cuối cùng và dứt khoát của Chúa, và việc làm của kẻ gian ác cùng sự bất công của chúng, đặc biệt những bất công chống lại người cô thế và người nghèo, sẽ bị tiêu diệt và thiêu rụi như rơm rạ.

Mặt trời công chính đang mọc lên ấy, như chúng ta biết, chính là Chúa Giêsu. Thật vậy, Ngày của Chúa không chỉ là ngày chung cuộc của lịch sử; đó là Nước Thiên Chúa đến gần với mỗi người nơi Con Thiên Chúa đến trần gian. Trong Tin Mừng, qua việc sử dụng ngôn ngữ khải huyền điển hình của thời đại Người, Chúa Giêsu công bố và khai mở Nước ấy. Chính Người là quyền năng của Thiên Chúa, Đấng hiện diện và hành động trong các biến cố bi thương của lịch sử. Những biến cố này không nhằm làm các môn đệ khiếp sợ, mà phải giúp họ kiên vững trong chứng tá, vì họ biết rằng lời hứa của Chúa Giêsu luôn sống động và trung tín: “Dù một sợi tóc trên đầu anh em cũng không bị mất đâu” (Lc 21:18).

Anh chị em thân mến, chúng ta được neo giữ trong niềm hy vọng này, bất chấp những biến cố bất hạnh đôi khi xảy ra trong cuộc sống. Ngay cả ngày nay, “Giáo hội, ‘như người lữ hành trong xứ lạ, tiến bước giữa những bắt bớ của thế gian và sự an ủi của Thiên Chúa,’ rao giảng thập giá và cái chết của Chúa cho đến khi Người lại đến” (Hiến chế Tín lý về Giáo hội Lumen Gentium, 8). Và khi mọi hy vọng nhân loại dường như tắt lịm, sự chắc chắn này, kiên định hơn cả trời đất, lại trở nên mạnh mẽ hơn, bởi vì Chúa sẽ không để mất dù chỉ một sợi tóc trên đầu chúng ta.

Giữa cơn bách hại, khổ đau, đấu tranh và áp bức trong đời sống cá nhân và xã hội, Thiên Chúa không bỏ rơi chúng ta. Người tỏ lộ mình là Đấng đứng về phía chúng ta. Kinh Thánh được dệt nên bằng sợi chỉ vàng này, kể lại câu chuyện về Thiên Chúa, Đấng luôn đứng về phía những người bé mọn, trẻ mồ côi, người ngoại kiều và quả phụ (x. Đnl 10:17-19). Và nơi Chúa Giêsu, Con của Ngài, sự gần gũi của Thiên Chúa đạt đến tột đỉnh của tình yêu. Vì thế, sự hiện diện và lời của Đức Kitô trở thành niềm vui và niềm hân hoan cho những người nghèo nhất, vì Người đến để loan báo tin mừng cho người nghèo và công bố năm hồng ân của Chúa (x. Lc 4:18-19).

Chúng ta cũng đang tham dự vào năm ân sủng này một cách đặc biệt hôm nay, khi chúng ta cử hành Năm Thánh của Người Nghèo, trong Ngày Thế giới này. Thưa anh chị em, trong khi toàn thể Giáo hội vui mừng hân hoan, tôi muốn công bố những lời trường tồn của chính Chúa Giêsu: “Dilexi te, Ta đã yêu mến ngươi” (Kh 3:9). Vâng, trước sự nhỏ bé và nghèo khó của chúng ta, Thiên Chúa nhìn đến chúng ta không giống như bất kỳ ai khác và yêu thương chúng ta bằng tình yêu vĩnh cửu. Và Giáo hội của Người, ngay cả hôm nay, có lẽ đặc biệt trong thời đại chúng ta, vẫn còn bị thương tổn bởi những hình thức nghèo đói cũ và mới, hy vọng trở thành “mẹ của người nghèo, một nơi chào đón và công lý” (Tông huấn Dilexi Te, 39).

Quá nhiều hình thức nghèo đói đang đè nặng lên thế giới chúng ta! Trước hết là hình thức nghèo đói vật chất, nhưng cũng có nhiều tình trạng nghèo về đạo đức và tinh thần, vốn thường ảnh hưởng cách đặc biệt đến giới trẻ. Thảm kịch xuyên suốt tất cả những hình thức đó là sự cô đơn. Nó thách thức chúng ta nhìn đến tình trạng nghèo khó một cách toàn diện, vì trong khi chắc chắn là cần phải đáp ứng các nhu cầu cấp bách, thì chúng ta cũng phải phát triển một văn hóa quan tâm, chính là để phá vỡ những bức tường cô đơn. Vậy nên, chúng ta hãy biết quan tâm đến người khác, đến mỗi người, ở bất cứ nơi nào chúng ta đến, ở bất cứ nơi nào chúng ta sống, truyền tải thái độ này trong gia đình, sống thái độ đó trong môi trường làm việc và học thuật, trong các cộng đồng khác nhau, trong thế giới kỹ thuật số, ở khắp mọi nơi, vươn tới những người bị gạt ra ngoài lề và trở thành nhân chứng cho sự dịu dàng của Thiên Chúa.

Ngày nay, những viễn cảnh chiến tranh, đáng buồn là đang hiện diện ở nhiều nơi trên thế giới, dường như khẳng định rằng chúng ta đang ở trong tình trạng bất lực. Tuy nhiên, toàn cầu hóa sự bất lực phát sinh từ một lời dối trá, từ việc tin rằng lịch sử luôn là như thế và không thể thay đổi. Ngược lại, Tin Mừng nhắc nhở chúng ta rằng chính trong những biến động của lịch sử mà Chúa đến để cứu độ chúng ta. Và hôm nay, với tư cách là một cộng đoàn Kitô hữu, cùng với người nghèo, chúng ta phải trở thành một dấu chỉ sống động của ơn cứu độ này.

Tình trạng nghèo đói thách đố người Kitô hữu, nhưng nó cũng thách thức tất cả những người đang giữ các vị trí trọng trách trong xã hội. Tôi thúc giục các vị Nguyên thủ Quốc gia và các nhà lãnh đạo các dân tộc lắng nghe tiếng kêu của những người nghèo nhất. Không thể có hòa bình nếu không có công lý, và người nghèo nhắc chúng ta nhớ điều này theo nhiều cách, qua việc di cư cũng như tiếng kêu của họ, vốn thường bị bóp nghẹt bởi chuyện hoang đường về sự thịnh vượng và tiến bộ không bao gồm tất cả mọi người, và bỏ quên nhiều cá nhân, bỏ mặc họ cho số phận.

Với tất cả những anh chị em hoạt động bác ái, rất nhiều thiện nguyện viên, và những anh chị em tìm cách xoa dịu hoàn cảnh của những người nghèo nhất, tôi bày tỏ lòng tri ân, đồng thời khuyến khích anh chị em hãy tiếp tục là lương tâm phê phán của xã hội. Anh chị em biết rõ rằng vấn đề của người nghèo đưa chúng ta trở về với bản chất đức tin của chúng ta, vì họ chính là xác thịt của Đức Kitô chứ không chỉ là một phạm trù xã hội học (x. Dilexi Te, 110). Vì thế, “Giáo hội, như một người mẹ, đồng hành cùng những người đang bước đi. Nơi mà thế gian nhìn thấy các mối đe dọa, thì Mẹ Giáo Hội nhìn thấy những đứa con; nơi các bức tường được dựng lên, Mẹ Giáo hội xây những nhịp cầu” (ibid., 75).

Tất cả chúng ta hãy cùng nhau dấn thân vào cam kết này. Như Thánh Tông đồ Phaolô viết cho các Kitô hữu Thêxalônica (x. 2 Tx 3:6-13): trong khi chờ đợi sự trở lại trong vinh quang của Chúa, chúng ta không được sống một cuộc đời khép kín, trong sự cô lập tôn giáo tách chúng ta khỏi tha nhân và khỏi lịch sử. Trái lại, việc tìm kiếm Nước Thiên Chúa bao hàm ước muốn biến đổi sự chung sống của nhân loại thành một không gian của tình huynh đệ và phẩm giá cho tất cả mọi người, không trừ ai. Luôn có nguy cơ là sống như những người lãng du lơ đãng, không quan tâm đến cùng đích, và không màng đến những người cùng chia sẻ hành trình với chúng ta.

Trong Năm Thánh của Người Nghèo này, chúng ta hãy để mình được gợi hứng bởi chứng tá của các thánh đã phục vụ Đức Kitô nơi những người túng thiếu nhất và đi theo Người trên con đường khiêm nhường và từ bỏ chính mình. Đặc biệt, tôi muốn nhắc đến Thánh Bênêđictô Giuse Labre, người với cuộc đời như “kẻ lang thang của Thiên Chúa” khiến ngài được xem là thánh bổn mạng của những người vô gia cư. Đức Trinh Nữ Maria, qua bài ca Ngợi khen Magnificat của Mẹ, tiếp tục nhắc nhở chúng ta về những lựa chọn của Thiên Chúa và đã trở thành tiếng nói của những người không có tiếng nói. Xin Mẹ Maria giúp chúng ta đón nhận lối tư duy mới của Nước Thiên Chúa, để trong đời sống Kitô hữu của chúng ta, tình yêu của Thiên Chúa, là tình yêu chào đón, băng bó vết thương, tha thứ, an ủi và chữa lành, sẽ luôn hiện diện.

[Nguồn: exaudi]

[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 17/11/2025]