Phát hiện khảo cổ quan trọng tại Giêrusalem: thêm một đoạn tường thành cổ

Đất Thánh đã được phát hiện dưới Bảo tàng Pháo đài Tháp Đa-vít trong Thành Cổ

Phát hiện khảo cổ quan trọng tại Giêrusalem: thêm một đoạn tường thành cổ

Các bức tường thành thời Hasmonaean bao quanh một khu vực rộng lớn hơn nhiều so với khu Thành cổ Giêrusalem ngày nay. Theo các văn bản cổ, hệ thống này gồm 60 tháp canh, mỗi tháp cao khoảng 33 feet (10 mét). Đoạn tường vừa được phát hiện là một trong những đoạn dài nhất của tường thành Hasmonaean từng được tìm thấy còn nguyên vẹn.

20 THÁNG HAI, 2025 17:06

RAFAEL LLANES

(ZENIT News / Jerusalem, 20.12.2025). – Đoạn dài nhất của bức tường thành cổ bao quanh Giêrusalem đã được tìm thấy dưới chân Bảo tàng Pháo đài Tháp Đa-vít trong khu Thành cổ, cùng với những bằng chứng về một thỏa ước hòa bình được ký kết vào cuối thế kỷ II trước Công nguyên giữa hai vương quốc đối địch.

Cuộc khai quật do Cơ quan Cổ vật Israel (IAA) thực hiện nhằm chuẩn bị cho việc khánh thành Schulich Wing mới về Khảo cổ, Nghệ thuật và Đổi mới tại Bảo tàng, đã làm lộ ra phần móng của hệ thống tường thành bao quanh Giêrusalem dưới triều đại Hasmonaean. Đây là giai đoạn gắn liền với lễ Hanukkah, trong tiếng Do Thái có nghĩa là “cung hiến”, kỷ niệm sự kiện tái thiết Đền Thờ Giêrusalem vào thế kỷ II trước Công nguyên, sau khi một nhóm nhỏ các chiến binh Do Thái đã trục xuất các lực lượng ngoại bang chiếm đóng ra khỏi Đền Thờ.

Việc xây dựng tường thành Hasmonean bắt đầu vài thập kỷ sau các biến cố của lễ Hanukkah. Đoạn tường vừa được khai quật dài 50 mét, từng là nền móng nâng đỡ những bức tường cao hơn cả các bức tường bao quanh Thành cổ Giêrusalem hiện nay, vốn được xây dựng từ hàng trăm năm sau đó, dưới thời kỳ Đế quốc Ottoman.

Các bức tường thành thời Hasmonaean bao quanh một khu vực rộng lớn hơn nhiều so với khu Thành cổ Giêrusalem ngày nay. Theo các văn bản cổ, hệ thống này gồm 60 tháp canh, mỗi tháp cao khoảng 33 feet (10 mét). Đoạn tường vừa được phát hiện là một trong những đoạn dài nhất của tường thành Hasmonaean từng được tìm thấy còn nguyên vẹn.

Một khía cạnh thú vị của phần nền móng này là bức tường dường như đã bị tháo dỡ một cách có chủ ý đến cùng một độ cao đồng nhất, chứ không phải bị phá hủy cách hỗn loạn bởi sự tàn phá của thời gian hoặc chiến tranh – Tiến sĩ Amit Re’em, nhà khảo cổ học thuộc dự án của Cơ quan Cổ vật Israel, nhận định về quá trình dỡ bỏ bức tường.

Các đoạn khác của tường thành Hasmonaean được phát hiện tại Giêrusalem trước đây đều không bị tháo dỡ như vậy. Nhà nghiên cứu Peleg-Barkat giải thích rằng, có lẽ chỉ riêng đoạn được khai quật này bị hạ xuống để làm nền móng cho cung điện của vua Hêrôđê trong thời gian ông trị vì vào thế kỷ I trước Công nguyên, như một thông điệp rõ ràng về quyền tối thượng của ông đối với Giêrusalem của người Do Thái; bởi lẽ, khó có khả năng Giêrusalem lại ở trong tình trạng không được bảo vệ và không có tường thành trong suốt hơn một thế kỷ.

Một giả thuyết khác cho rằng, theo sử gia Do Thái cổ đại Flavius Josephus, vua Antiochus VII của Hy Lạp, người kế vị Antiochus VI, đã vây hãm Giêrusalem và Vương quốc Giu-đê vào năm 132 hoặc 133 trước Công nguyên. Trong khi quân đội Do Thái giao chiến, vua Do Thái John Hyrcanus I đã quyết định thực hiện một thỏa ước với Antiochus bằng cách lấy từ mộ Vua Đa-vít 3.000 talent bạc và nộp thêm 500 con tin, gồm cả em trai của ông, theo các bản viết của Josephus.

Tiến sĩ Re’em kết luận: “Chúng tôi tin rằng mình vừa tìm thấy bằng chứng khảo cổ cho biến cố này, và điều đó thật sự đáng kinh ngạc. Sự kết hợp giữa khảo cổ học và lịch sử cổ đại đã tạo nên sức cuốn hút kỳ diệu cho Giêrusalem.”

[Nguồn: zenit]

[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 23/12/2025]