‘Đức Phanxico Khác’: các Đức Hồng y, các nhà lãnh đạo Giáo hội, Thân nhân và Bạn bè của Đức Thánh Cha chia sẻ những câu chuyện về ngài Phanxico của họ
Trong quyển sách mới của Deborah Castellano Lubov, Lời nói đầu của Đức Hồng y Parolin, Quốc vụ khanh Vatican, dẫn vào nhiều cuộc đối thoại
11 tháng Một, 2018
Đức Thánh Cha và Vaticanista Deborah Castellano Lubov © L'Osservatore Romano
Mục tiêu đầy tham vọng, được viết ngay lên trang bìa quyển sách, để cung cấp cho độc giả một bức chân dung của “Đức Phanxico Khác,” tức là kể tất cả những chuyện chưa bao giờ được kể về Đức Thánh Cha Phanxico. Công việc không hề dễ dàng, vì một lượng lớn các sách viết về Đức Phanxico đã phủ đầy các kệ sách và nhà sách.
Tác giả là ký giả người Mỹ – nhưng đã chuyển sang Roma – Deborah Castellano Lubov, phóng viên Vaticanista của Zenit. “Ngài Phanxico Khác,” (‘L’Altro Francesco’) (được xuất bản bằng tiếng Ý do nhà xuất bản uy tín Cantagalli đóng tại thủ phủ Siena, và sẽ sớm được dịch sang tiếng Anh) với lời nói đầu của ngài Quốc Vụ khanh Tòa Thánh, Đức Hồng y Phêrô Parolin, và 14 phỏng vấn với các cá nhân trong Giáo triều Roma (và của Giáo hội), trải rộng trên năm châu lục, và bà con bạn bè của Đức Giáo hoàng người Argentine.
Tuy nhiên, vẫn không thể thiếu trong quyển sách 200 trang này là những bản tin, thông tin rất thú vị, và thỉnh thoảng là những ý kiến rất can đảm về Đức Giáo hoàng người Argentine và những vấn đề rất hợp thời do ngài đưa ra. Jorge Mario Bergoglio là một con người đơn sơ và thân thiện, ngài thích nói hài hước, nhưng ngài cũng là Giáo hoàng có thể thu hút sự chú ý của toàn nhân loại vào những chủ đề quan tâm nhất của ngài: nhân phẩm, sự toàn cầu hóa mất kiểm soát, sự phân phối tài sản, bảo vệ Tạo vật.
* * *
Lời nói đầu:
Đức Hồng y Phêrô Parolin
Những vị được phỏng vấn:
Đức Hồng y Gerhard Muller, Tổng Giám mục Georg Gaenswein, Đức Hồng y Timothy Dolan, Đức Hồng y George Pell, Đức Hồng y Peter Turkson, Maria Elena Bergoglio, Đức Hồng y Kurt Koch, Cha Federico Lombardi, SJ, Đức Thượng phụ F.B. Fouad Twal, Đức Tổng Giám mục Giuse Edward Kurtz, Patriarch Wilfrid Fox Napier, Patriarch Charles Maung Bo, Adrian Pallarols, và Đức Rabbi Abraham Skorka
Ai là “Ngài Phanxico Khác” (L’Altro Francesco) mà chị đề cập đến trong tựa đề?
Trước hết là một con người muốn được xem và được cư xử như một người “bình thường,” cho đến cả bây giờ, như Đức Hồng y Koch nói với tôi, ngài thấy phiền khi không còn được dễ dàng gặp gỡ Đức Thượng phụ Đại kết Bartholomew tại một quầy Piazza Navona ở Roma để uống ly cà phê cappucchino với nhau.
Rút ra từ nhiều cuộc phỏng vấn của chị, người ta có thể nói rằng ngài là một người rất thân thiện và khá hài hước …
Đúng vậy! Đức Hồng y Dolan của New York cũng cảm nhận như vậy, vì, như Đức Hồng y nói với tôi, ngài là một ‘người hài hước.’ Rồi Hồng y nói với tôi: “Thế là ngay lập tức tôi cảm thấy rất thoải mái với ngài.” Phỏng vấn của Đức Hồng y Dolan chia sẻ một vài giai thoại vui, chân tình với Đức Phanxico, đặc biệt khi Đức Giáo hoàng đến thăm New York tháng Chín năm 2015.
Hoặc Đức Rabbi Abraham Skorka, sau đó trở thành bạn thân của ngài. Hai ngài ở trong Nhà thờ Chính tòa Buenos Aires sau một Lễ trọng. Đức Hồng y Bergoglio nói chuyện tiếu lâm với Đức Rabbi về ‘chickens,’ (những chú gà giò) một biệt danh được những người hâm mộ của câu lạc bộ đối phương đặt cho các cầu thủ đội bóng River. Đó là một cách châm biếm về mùa giải thất bại của đội bóng, và rất không phù hợp trong tình huống này. Do vậy Đức Rabbi Skorka, một người hâm mộ đội River, ban đầu không thích cách nói này, cảm thấy bị tổn thương. Nhưng sau đó ngài mới hiểu, ngài nói rằng có một thông điệp trong cách nói đó: “Cứ cư xử với tôi bình thường, như bất kỳ ai khác!”
Ý tưởng viết quyển sách được khai sinh như thế nào?
Thời điểm bắt đầu triều đại của Đức Bergoglio trùng hợp, ít nhiều như thế, với sự khởi đầu hoạt động làm phóng viên của tôi ở Vatican cho Zenit. Đức Phanxico ngay lập tức thu hút nhiều sự chú ý, vì tất cả những sự mới lạ được đem vào trong và ngoài Giáo hội. Trong không khí rất phấn khởi này, đối với các phóng viên đã quen với việc theo dõi tin tức của Vatican, tôi thường phải tiếp xúc với nhiều tiếng nói chuyên gia thật sự. Từ đó, nhiều cuộc phỏng vấn, ngày này sang ngày khác, khi thực hiện công việc của tôi, và có nhiều mối quan hệ bạn bè mới. Rồi tôi tự hỏi không biết họ có thể chia sẻ với tôi một mẩu chuyện chưa bao giờ được kể về cái nhìn và mối quan hệ của họ với Đức Phanxico. Đây là kết quả.
Liên quan đến những cuộc phỏng vấn, ngài Phanxico đã có nhiều phỏng vấn hơn bất kỳ đấng tiền nhiệm nào. Chị có khám phá điều gì thú vị về những cuộc phỏng vấn này?
Có nhiều! Ví dụ có một lần, trong một phỏng vấn trên máy bay với câu chuyện nói về Đức Giáo hoàng Danh dự Benedict XVI trong Vatican. Ngài Phanxico nói, “Cảm giác giống như có một người ông thông thái ở trong nhà.” Rồi sau đó ngài lại suy nghĩ về câu nói và ngay khi hạ cánh xuống Roma, ngài lập tức đề cập lại vấn đề đó với Đức Tổng Giám mục Gaenswein, Tổng trưởng Đặc trách các Vấn đề Nội chính và là thư ký riêng của Đức Giáo hoàng Danh dự: “Hôm nay, tôi có nói hơi quá … hy vọng Đức Benedict XVI không bực mình!”
Người ta đã nói và viết rất nhiều về mối quan hệ giữa Đức Phanxico và Đức Benedict, thường cũng chỉ mang tính bề ngoài, dựng nên những sự đối nghịch … điều đó có đúng không?
Chỉ cần nói đến những điều em gái của Đức Phanxico kể với nhà báo và với bạn của tôi là Michael Hesemann (tác giả và sử gia người Đức, đồng tác giả quyển My Brother the Pope (Em trai Giáo hoàng của tôi) với Georg Ratzinger), người mà tôi phải cảm ơn vì cho phép tôi đưa cuộc phỏng vấn quý giá của ngài vào trong sách của tôi. “Cha nợ tôi một sự vâng lời. Nếu cha được chọn, cha phải chấp nhận,” Đức Giáo hoàng Ratzinger nói với Đức Hồng y Bergoglio, khi hai ngài gặp nhau lần cuối trước Cơ mật viện.
Và chị tìm ra điều thú vị nào nữa trong tiểu sử trước khi lên ngôi của Đức Bergoglio?
Trước hết là người bà nổi tiếng của Đức Bergoglio, là một người chống Phát-xít mạnh mẽ, đó là lý do tại sao gia đình thấy buộc phải rời bỏ nước Ý để đến Argentina. Rồi đến một chương khác, trở lại thời khi cậu Jorge, hết trung học, nói với mẹ rằng cậu muốn trở thành một bác sĩ. Bà quá hạnh phúc đến mức ngay lập tức giải phóng một căn phòng nhỏ để cậu có thể học hành yên tĩnh, nhưng rồi một ngày bà phát hiện chỉ thấy đống sách về triết học, thần học và tiếng La-tinh. Cậu nói với mẹ, giải thích rằng cậu muốn trở thành ‘một bác sĩ,’ nhưng là bác sĩ ‘của linh hồn.’
Adrian Pallarols là ai, một người bạn của Đức Thánh Cha mà chị phỏng vấn?
Adrian là một thợ bạc nổi tiếng của Buenos Aires, một người bạn rất thân của Đức Thánh Cha. Tôi không muốn phá vỡ sự ngạc nhiên của độc giả. Tôi chỉ kể cho anh biết rằng chính ngài Bergoglio đã làm Lễ cưới và rửa tội cho các con của ông. Vấn đề xảy ra với lễ cưới là linh mục xứ, người dạy giáo lý cho Adrian và vợ của ông, đã quá bất ngờ với mọi chuyện. Khi ngài Bergoglio gọi cho cha, tự giới thiệu mình là “Cha Jorge,” để xin sự đồng ý về việc dâng Lễ Cưới cho Adrian, cha xứ bắt đầu lớn tiếng và phản đối kịch liệt, cho đến khi cha khám phá ra rằng … anh cứ đọc phần còn lại.
Quay trở lại với chủ đề về mối quan hệ giữa ngài Phanxico và truyền thông đại chúng nói chung, chị tìm ra được điều gì?
Ý kiến của Đức Tổng Giám mục Gaenswein có vẻ rất quan trọng đối với tôi: giới truyền thông chưa bao giờ soi mói vào Đức Giáo hoàng Benedict nhiều như họ đang làm bây giờ với Đức Phanxico. Cho dù ngài Phanxico — tôi tìm biết từ Cha Lombardi, cựu giám đốc của Văn phòng Báo chí Tòa Thánh –, rằng Đức Thánh Cha Phanxico nhiều khi không thích những câu hỏi của các nhà báo trên máy bay. Ngược lại, ngài thường thấy thất vọng, vì ngài thấy những câu hỏi chẳng có gì thú vị, hoặc vì các nhà báo hỏi bất kỳ điều gì thoáng hiện trong đầu họ chứ không tập trung vào những nội dung chính hoặc những chi tiết quan trọng của mỗi chuyến đi.
Người ta thường nói rằng ‘tính chuẩn mực,’ sự điềm tĩnh của Đức Phanxico, người sống trong một không gian rất nhỏ so với những căn hộ rộng lớn của một số hồng y, mang đến rất nhiều sự xáo trộn trong Vatican.
Điều này đúng một phần, nhưng không cần phải chú trọng vào nó. Khi tôi đến phỏng vấn Đức Hồng y Turkson trong văn phòng của ngài trong Bộ, chúng tôi nói đến độ rộng lớn của những căn phòng: ngài cũng nói về điều đó tương tự như vậy, nơi ở của ngài, thì rộng và một trong những bạn kiến trúc sư của ngài có lần nói rằng diện tích sàn rộng đó có thể chia làm bốn phòng, nhưng chắc chắn không thể thiết kế như vậy trong một tòa nhà với cấu trúc cổ như tòa nhà đó. Nhưng dù sao đi nữa, anh có biết Đức Hồng y Turkson đi đâu để mua đồ nội thất trang bị cho nhà của ngài khi ngài đến Roma không? IKEA!
Đức Phanxico cho mọi người hiểu rõ rằng ngài không thể chịu được những người nịnh bợ. Ngài muốn mọi người kể lại chính xác những gì ngài nói. Vậy trong tất cả những sự đánh giá và ý kiến của nhiều hồng y và giám mục, có ai làm cho chị ngạc nhiên về sự thẳng thắn của ngài không?
Quay lại với những cuộc phỏng vấn trên máy bay, tôi chợt nhớ đến Đức Thượng phụ Đại kết của Giê-ru-sa-lem, Đức Fouad Twal. Trên chuyến bay trở về từ Ba lan, tháng Bảy năm 2016, có câu hỏi về chủ nghĩa khủng bố và Hồi giáo. Ngài nói, đúng là người đứng đầu của Giáo hội Công giáo không thể nói mọi điều một cách rõ ràng về Hồi giáo. Tuy nhiên, theo ngài, điều ngạc nhiên là nghe thấy Đức Thánh Cha giải thích rằng bạo lực tồn tại trong mọi tôn giáo, kể cả Công giáo, và rằng không thể lên án một tôn giáo duy nhất [...]
Trong danh sách những người được phỏng vấn cũng có những cá nhân trong Giáo hội không hòa nhịp với Đức Phanxico. Tại sao chị muốn thêm tiếng nói của những người này trong quyển sách?
Tôi tin rằng nhiều ý kiến và quan điểm thì tốt hơn, chứ không phải là khuyết điểm cho một quyển sách loại này. Vì thế trong đó cũng có, chẳng hạn, Đức Hồng y Muller, ngài đã trở thành “cựu” Tổng trưởng Bộ Giáo lý và Đức tin ngay khi quyển sách sắp sửa được in; một con người rất khác với Đức Phanxico về xuất thân, định hướng, tâm tính. Vì thế, sẽ có tác động lớn hơn khi nghe ngài cho biết ấn tượng mạnh nhất của ngài về Đức Phanxico là gì: Đó chính là khi ngài ôm những người đàn ông và phụ nữ thậm chí với một khuôn mặt biến dạng vì một căn bệnh hiểm nghèo nào đó, không một chút e dè theo tính tự nhiên. Đức Hồng y Muller cũng thừa nhận rằng giảng dạy về yêu thương tha nhân thì dễ, nhưng thực hành nó là khó.
Rồi có cả Đức Hồng y Charles Maung Bo, Tổng Giám mục giáo phận Yangon, ở Miến điện, một quốc gia “vùng ngoại biên” đối với Giáo hội Công giáo, nhưng ngài Phanxico đã vinh danh nó bằng một chuyến Tông du đến đó?
Không phải là “ngoại biên” nhưng là “ngoại biên của vùng ngoại biên,” Đức Hồng y Bo đã sửa cho tôi! Đó là một Giáo hội đã chịu nhiều đau khổ, 60 năm dưới chế độ độc tài “vô nhân,” như chính ngài miêu tả. Không có sự tiếp xúc với thế giới bên ngoài, những nhà thừa sai ngoại quốc bị trục xuất trong đêm … Không chỉ là “ngoại biên,” “nhưng là một quốc gia bị thế giới lãng quên,” ngài nói, cho hay rằng chỉ có Giáo hội và bây giờ là Đức Phanxico không quên.
[Nguồn: zenit]
[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 12/1/2018]
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét