Chuyến tông du của Đức Thánh Cha Phanxicô tại Mông Cổ – Gặp gỡ đại kết và liên tôn tại Nhà hát Hun, 03.09.2023

Chuyến tông du của Đức Thánh Cha Phanxicô tại Mông Cổ (31 tháng Tám đến 4 tháng Chín năm 2023) – Gặp gỡ đại kết và liên tôn tại Nhà hát Hun, 03.09.2023

*******

Gặp gỡ đại kết và liên tôn tại Nhà hát Hun

Sáng nay, sau khi rời Phủ Tông Tòa, Đức Thánh Cha đã lên xe đến Nhà hát Hun, nơi diễn ra Cuộc Gặp gỡ Đại kết và Liên tôn vào lúc 10:10 (04:10 giờ Roma).

Khi đến nơi, Đức Thánh Cha được Đức Hồng y Giorgio Marengo, I.M.C., phủ doãn tông tòa Ulaanbaatar, và một vị lãnh đạo tôn giáo đón tiếp. Sau đó, sau bài phát biểu chào mừng của Đức Khamba Lama Gabju Demberel Choijamts, viện trưởng Tu viện Gandan Tegchenling, và đọc các thông điệp từ 11 nhà lãnh đạo của nhiều tôn giáo khác nhau, Đức Thánh Cha Phanxicô đọc diễn từ của ngài.

Cuối cùng, sau khi chụp ảnh chung, Đức Thánh Cha di chuyển bằng xe hơi trở về Phủ Tông Tòa để dùng bữa riêng.

Sau đây là bài phát biểu của Đức Thánh Cha trong Cuộc gặp gỡ Đại kết và Liên tôn:

____________________________________

Diễn từ của Đức Thánh Cha

Chào (buổi sáng) tất cả quý vị, anh chị em thân mến!

Cho phép tôi ngỏ lời với anh chị em theo cách này, với tư cách là một người anh em trong đức tin với những ai tin vào Đức Kitô, và như một người anh em với tất cả anh chị em nhân danh sứ mệnh tôn giáo chung của chúng ta và với tư cách thành viên của chúng ta trong một gia đình nhân loại. Về sứ mệnh tôn giáo đó, nhân loại có thể được so sánh như một nhóm lữ khách bước đi trên trái đất với đôi mắt hướng nhìn lên trời. Một lữ khách phương xa từng nhận xét rằng ở đất nước Mông Cổ này ông “chẳng thấy gì ngoài trời và đất”. (cf. WILLIAM OF RUBRUK, Viaggio in Mongolia, XIII/3, Milan 2014, 63). Quả vậy ở đây, bầu trời thật trong xanh ôm lấy những vùng đất mênh mông và hùng vĩ này, như thể nhắc nhở chúng ta về hai khía cạnh quan trọng của cuộc sống con người: nơi trần thế, được tạo thành từ các mối tương quan của chúng ta với người khác, và nơi thiên đàng, trong sự tìm kiếm Đấng siêu việt. Do đó, Mông Cổ nhắc nhở tất cả chúng ta, là những người hành hương và lữ khách, hãy ngước mắt nhìn lên cao để nhận ra con đường nào phải đi trong hành trình của chúng ta nơi dương thế này.

Tôi rất vui được ở bên anh chị em trong giây phút gặp gỡ quan trọng này. Tôi chân thành cảm ơn từng người trong anh chị em vì sự hiện diện của anh chị em và vì mỗi cuộc nói chuyện đã làm phong phú thêm suy tư chung của chúng ta. Việc chúng ta gặp nhau ở một nơi đã gửi đi một thông điệp: nó cho thấy rằng các truyền thống tôn giáo, với tất cả sự khác biệt và đa dạng, đều có khả năng rất lớn vì lợi ích của toàn xã hội. Nếu các nhà lãnh đạo các quốc gia chọn con đường gặp gỡ và đối thoại với người khác, thì chắc chắn đó sẽ là một đóng góp mang tính quyết định để chấm dứt các cuộc xung đột đang tiếp tục gây đau khổ cho rất nhiều dân tộc trên thế giới.

Dân tộc Mông Cổ yêu quý đã tạo điều kiện cho chúng ta đến với nhau để làm phong phú lẫn nhau, vì họ có thể tự hào về một lịch sử chung sống giữa những tín đồ theo các truyền thống tôn giáo khác nhau. Thật ấn tượng khi nghĩ đến Kharakorum, cố đô xưa của đế quốc, nơi tọa lạc bên trong các bức tường của nó những nơi thờ phượng của các tín ngưỡng khác nhau một cách đáng ngưỡng mộ, từ đó minh họa cho một sự hòa hợp đáng tán dương. Hòa hợp. Tôi muốn nhấn mạnh từ này bằng giọng Châu Á đặc trưng của nó. Sự hòa hợp là mối quan hệ đặc biệt sinh ra từ sự tương tác sáng tạo của các thực tại khác nhau, không áp đặt hay trộn lẫn, nhưng hoàn toàn tôn trọng những khác biệt, hướng tới một cuộc sống chung thanh bình. Tôi tự hỏi: Ai được kêu gọi làm việc cho sự hòa hợp giữa tất cả mọi người, nếu không phải những tín đồ?

Thưa anh chị em, ý nghĩa xã hội của các truyền thống tôn giáo của chúng ta có thể được đánh giá bằng mức độ mà chúng ta có thể sống hòa hợp với những người hành hương khác trên mặt đất này và có khả năng nuôi dưỡng sự hòa hợp đó ở những nơi chúng ta sống. Mỗi cá nhân con người, và hơn thế nữa là mỗi tôn giáo, đều phải được đo lường bằng tiêu chuẩn của lòng vị tha. Không phải lòng vị tha trừu tượng mà là cụ thể: lòng vị tha chuyển thành sự quan tâm đến người khác và hợp tác quảng đại với họ. Bởi vì “người trí vui mừng trong việc cho đi, và chỉ nhờ điều đó mà người ấy trở nên hạnh phúc” (The Dharmapada: The Buddha’s Path of Wisdom, Sri Lanka 1985, n. 177; cp. câu nói của Chúa Giêsu được tìm thấy trong Sách Công vụ 20:35). Như lời cầu nguyện được truyền cảm hứng bởi Thánh Phanxicô Assisi, “Để con đem yêu thương đến nơi có hận thù, để con đem tha thứ đến nơi có sự xúc phạm, để con đem sự hiệp nhất đến nơi có bất hòa.” Lòng vị tha xây dựng sự hòa hợp và ở đâu có sự hòa hợp, chúng ta tìm thấy sự hiểu biết, thịnh vượng và cái đẹp. Sự hài hòa có thể là từ đồng nghĩa tốt nhất của vẻ đẹp. Trong khi sự hẹp hòi, sự áp đặt đơn phương, chủ nghĩa cơ yếu và sự ràng buộc về ý thức hệ phá hủy tình huynh đệ, châm ngòi cho những căng thẳng và làm tổn hại nền hòa bình, thì vẻ đẹp của cuộc sống được sinh ra từ sự hòa hợp, vốn mang tính cộng đồng: nó phát triển qua sự tử tế, lắng nghe và khiêm nhường. Và những ai có trái tim trong sáng thì đón nhận sự hài hòa, vì vẻ đẹp thực sự, như ngài Gandhi nói, nằm ở sự trong sáng của tâm hồn.

Các tôn giáo được mời gọi cống hiến cho thế giới sự hòa hợp này, điều mà một mình sự tiến bộ công nghệ không thể ban tặng được, vì khi quan tâm đến phương diện trần gian và chân trời của nhân loại, nó có nguy cơ quên mất thiên đàng, mà chúng ta được tạo dựng cho nơi đó. Thưa anh chị em, hôm nay chúng ta gặp nhau với tư cách là những người thừa kế khiêm nhường của các trường phái khôn ngoan cổ xưa. Trong cuộc gặp gỡ với nhau, chúng ta muốn chia sẻ kho tàng vĩ đại mà chúng ta đã nhận được, nhằm làm phong phú thêm một nhân loại thường bị lạc lối trên hành trình vì theo đuổi lợi nhuận và tiện nghi vật chất thiển cận. Con người trong thời đại chúng ta thường không thể tìm ra con đường đúng đắn: chỉ quan tâm đến lợi ích trần gian, cuối cùng loài người hủy diệt trái đất và nhầm lẫn sự tiến bộ với sự thoái trào, như đã được chứng thực bởi rất nhiều bất công, xung đột, đàn áp, thảm họa môi trường và sự coi thường mạng sống con người.

Ở đây, Châu Á có nhiều điều để cống hiến và Mông Cổ, nằm ở trung tâm lục địa này, sở hữu một di sản khôn ngoan lớn lao mà các tôn giáo của đất nước đã giúp tạo ra, và tôi muốn thúc giục tất cả mọi người hãy khám phá và trân quý. Tôi sẽ đề cập cách giới hạn, ngắn gọn, mười khía cạnh của di sản này: một mối tương quan lành mạnh với truyền thống, bất chấp những cám dỗ của chủ nghĩa tiêu dùng; tôn trọng người cao tuổi và tổ tiên – ngày nay chúng ta rất cần giao ước thế hệ giữa người già và người trẻ, một cuộc đối thoại giữa ông bà và con cháu! Thêm nữa, quan tâm đến môi trường, ngôi nhà chung của chúng ta, một nhu cầu to lớn và cấp thiết khác, vì chúng ta đang gặp nguy hiểm. Rồi giá trị của sự thinh lặng và đời sống nội tâm, như một liều thuốc giải độc tinh thần cho biết bao căn bệnh trong thế giới ngày nay. Và ý thức về sự tiết kiệm lành mạnh; giá trị của lòng hiếu khách; khả năng chống lại sự ràng buộc với vật chất; tình liên đới được sinh ra từ văn hóa liên kết giữa các cá nhân; và tôn trọng sự đơn giản. Cuối cùng, một chủ nghĩa thực dụng của cuộc sống kiên trì theo đuổi lợi ích của cá nhân và cộng đồng. Mười khía cạnh này là một số yếu tố của di sản của sự khôn ngoan mà đất nước này có thể trao cho cho thế giới.

Nói về những yếu tố đó, khi chuẩn bị cho cuộc hành trình này tôi đề cập đến việc tôi đã bị cuốn hút bởi những ngôi nhà truyền thống thể hiện sự khôn ngoan của người dân Mông Cổ được tích lũy qua hàng thiên niên kỷ lịch sử. Ngôi lều ger tạo ra một không gian nhân văn: đó là nơi dành cho cuộc sống gia đình, niềm vui thân mật, gặp gỡ và đối thoại, có thể có không gian cho mỗi cá nhân, ngay cả trong đám đông. Ngoài ra, nó còn là một cột mốc cụ thể, dễ dàng nhận biết trên lãnh thổ Mông Cổ rộng lớn, và là nguồn hy vọng cho những người lạc đường, vì nơi nào có lều ger, nơi đó có sự sống. Nó luôn rộng mở, sẵn sàng chào đón bạn bè, kể cả du khách và thậm chí cả những người xa lạ, và mời một ly trà nóng để phục hồi sức lực trong cái lạnh của mùa đông, hoặc một ngụm sữa tươi để giải khát trong những ngày hè oi bức. Đây là kinh nghiệm của các nhà truyền giáo Công giáo đến từ các quốc gia khác, những người đã được chào đón ở đây với tư cách là những người hành hương và khách, và nhẹ nhàng đi vào nền văn hóa này, mang đến chứng tá khiêm nhường của họ về Tin Mừng của Chúa Giêsu Kitô.

Cùng với không gian cho con người, lều ger còn thể hiện sự rộng mở quan trọng đối với tâm linh. Chiều kích tâm linh này được thể hiện bằng lỗ mở trên nóc, đón nhận chùm ánh sáng khiến bên trong trở thành một đồng hồ mặt trời tuyệt vời đánh dấu giờ cả ngày lẫn đêm, thông qua sự tương tác giữa ánh sáng và bóng râm. Có một bài học tuyệt vời về điều này: ý thức về thời gian trôi qua đến từ bên trên, không chỉ đơn giản từ dòng hoạt động của trần gian. Vào những thời điểm nhất định trong năm, chùm ánh sáng chiếu rọi từ trên cao soi sáng bàn thờ trong nhà, nhắc nhở chúng ta về tính ưu việt của đời sống tâm linh. Bằng cách này, ý thức về sự gắn kết con người được trải nghiệm trong không gian hình tròn này liên tục quy hướng về ơn gọi hướng thượng của nó, về ơn gọi siêu việt và tâm linh của nó.

Do đó, nhân loại hòa giải và thịnh vượng mà chúng ta tìm cách thúc đẩy, với tư cách là tín đồ của các tôn giáo khác nhau, được tượng trưng bằng sự hòa hợp, gắn kết và cởi mở với tính siêu việt này. Và điều đó truyền cảm hứng cho cam kết vì công lý và hòa bình, đặt trên mối tương quan của chúng ta với Thượng đế. Anh chị em thân mến, theo ý nghĩa này, chúng ta có chung một trách nhiệm lớn lao, đặc biệt trong giai đoạn lịch sử này, vì chúng ta được mời gọi làm chứng cho những giáo huấn mà chúng ta tuyên xưng bằng đường lối hành động của chúng ta; chúng ta không được mâu thuẫn với những giáo huấn đó và rồi trở thành nguyên nhân dẫn đến gương mù gương xấu. Vì vậy, không thể có sự pha trộn giữa niềm tin tôn giáo và bạo lực, giữa sự thánh thiện và áp bức, giữa truyền thống tôn giáo và chủ nghĩa bè phái. Ước mong ký ức về đau khổ trong quá khứ – ở đây tôi đặc biệt nghĩ đến các cộng đồng Phật giáo – ban cho sức mạnh cần thiết để biến những vết thương đen tối thành nguồn ánh sáng, biến bạo lực vô nghĩa thành sự khôn ngoan của cuộc sống, biến sự dữ gây hại trở thành điều tốt lành mang tính xây dựng. Ước mong được như vậy đối với chúng ta, trong vai trò là những người tín đồ tận tâm của các bậc thầy tâm linh của các tôn giáo và những người quản lý trung thành với giáo lý của họ, luôn sẵn sàng cống hiến vẻ đẹp của những lời dạy đó cho những người mà chúng ta gặp gỡ hàng ngày như những người bạn và người đồng hành trên hành trình của chúng ta. Ước mong được như vậy, vì trong một xã hội đa nguyên cam kết với các giá trị dân chủ, chẳng hạn như Mông Cổ, mọi tổ chức tôn giáo được chính quyền dân sự công nhận hợp pháp, đều có nghĩa vụ, và trên hết là quyền, tự do thể hiện những gì thuộc bản chất của mình và những gì mình tin tưởng, theo cách tôn trọng lương tâm của người khác và vì lợi ích lớn lao hơn cho tất cả mọi người.

Về vấn đề này, tôi cam kết với anh chị em rằng Giáo hội Công giáo mong muốn đi theo con đường này, vững tin vào tầm quan trọng của cuộc đối thoại đại kết, liên tôn và văn hóa. Đức tin của Giáo hội đặt nền tảng trên cuộc đối thoại vô tận giữa Thiên Chúa, đã nhập thể nơi con người Đức Giêsu Kitô, và nhân loại. Với lòng khiêm nhường và tinh thần phục vụ được truyền cảm hứng bởi cuộc đời của Thầy mình, Đấng đã đến thế gian không phải “để được phục vụ mà để phục vụ” (Mc 10:45), Giáo Hội ngày nay trao tặng kho tàng mình đã đón nhận cho mọi người và mọi nền văn hóa, với tinh thần cởi mở và tôn trọng những gì các truyền thống tôn giáo khác mang đến. Quả thật, đối thoại không đối nghịch với việc loan báo: nó không che đậy những khác biệt, nhưng giúp chúng ta hiểu được chúng, giữ gìn chúng với tính chất riêng biệt của chúng và thảo luận chúng một cách cởi mở nhằm làm phong phú lẫn nhau. Bằng cách này, chúng ta có thể khám phá ra trong nhân loại chúng ta chìa khóa, được trời ban phúc, cho cuộc hành trình của chúng ta trên mặt đất này. Thưa anh chị em, chúng ta có chung một nguồn cội mang lại phẩm giá bình đẳng cho mọi người và có chung một con đường mà chúng ta chỉ có thể đi cùng nhau, vì chúng ta cùng cư ngụ dưới một bầu trời bao quanh và soi sáng chúng ta.

Thưa anh chị em, việc chúng ta cùng nhau đến đây hôm nay là một dấu hiệu cho thấy niềm hy vọng là có thể. Có hy vọng. Trong một thế giới bị chia cắt bởi xung đột và bất hòa, điều này có vẻ là không tưởng, tuy nhiên những quyết tâm lớn nhất còn ẩn giấu và gần như không thể nhận ra ngay từ đầu. Trong khi “hương thơm của hoa chỉ tỏa lan theo hướng gió, thì hương của người sống đức hạnh lan tỏa khắp mọi phương” (x. The Dhammapada, số 54). Chúng ta hãy làm cho niềm tin này được thăng hoa, để những nỗ lực chung của chúng ta nhằm thúc đẩy đối thoại và xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn sẽ không trở nên vô ích. Chúng ta hãy vun đắp hy vọng. Như một triết gia từng nói: “Mỗi người đều vĩ đại ứng với mục tiêu mà người đó hy vọng. Người này vĩ đại khi hy vọng vào điều có thể; người khác vĩ đại khi hy vọng vào sự vĩnh cửu; nhưng người hy vọng vào điều không thể lại là người vĩ đại nhất” (SOREN KIERKEGAARD, Fear and Trembling). Xin cho những lời cầu nguyện chúng ta dâng lên trời cao và tình huynh đệ mà chúng ta trải nghiệm ở đây trên trái đất sẽ gieo rắc những hạt giống hy vọng. Ước mong chúng ta trở thành chứng tá đơn sơ và khả tín cho tôn giáo của chúng ta, cho việc chúng ta cùng nhau tiến bước với đôi mắt hướng lên trời, cho cuộc sống của chúng ta trong thế giới này trong sự hòa hợp – chúng ta đừng bao giờ quên từ “hòa hợp” – như những người hành hương được kêu gọi gìn giữ bầu khí của một ngôi nhà mở ra cho tất cả mọi người. Cảm ơn anh chị em.

[Nguồn: vatican.va]

[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 5/9/2023]