Toàn văn: Họp báo trên chuyến bay của Đức Thánh Cha Phanxico từ Armenia về

Đức Thánh Cha Phanxico nói chuyện với các phóng viên trên máy bay trong chuyến bay giáo hoàng từ Châu Phi về Ý, 30 tháng 11, 2015. Ảnh: Martha Calderon/CNA.

Trên máy bay giáo hoàng, 26 tháng 6, 2016 / 04:54 chiều (CNA/EWTN News).- Trong suốt chuyến bay từ Armenia về Roma hôm Chủ nhật, Đức Thánh Cha đã có cuộc họp báo với những phóng viên tháp tùng trên máy bay giáo hoàng. Ngài suy tư về chuyến đi 3 ngày của ngài đến Armenia, những chuyến đi sắp tới của ngài đến Azerbaijan và Ba Lan, vai trò của vị nguyên Giáo hoàng, sự hiệp nhất Ki-tô giáo, và sự cải tổ.

Ngài cũng nói chuyện về Brexit, ý kiến về nữ phó tế và cách Giáo hội có thể xin lỗi sự phân biệt đối xử thiếu công bằng với những người đồng tính.

Dưới đây là toàn văn buổi họp báo, do Catholic News Agency dịch:

Cha Lombardi: Thưa Đức Thánh Cha, xin cảm ơn ngài rất nhiều vì đã đến đây vào cuối chuyến đi tuy ngắn nhưng rất nhiều cảm xúc. Chúng con đã rất hài lòng được đi tháp tùng với cha và bây giờ chúng con muốn đặt một số câu hỏi, hơi tận dụng lòng nhân hậu của cha. Chúng con có một danh sách những người đã đăng ký hỏi và chúng con có thể bắt đầu bằng các đồng nghiệp từ Armenia như thường lệ, vì chúng con ưu tiên cho họ. Trước hết là Artur Grygorian, thuộc Đài truyền hình Cộng hòa Armenia.

Đức Thánh Cha (ĐTC) Phanxico: Xin cảm ơn anh chị em rất nhiều vì sự giúp đỡ trong chuyến đi này, tất cả mọi công việc anh chị em làm tốt cho mọi người … mọi truyền thông đều trôi chảy. Đó là những tin tốt lành … và tin tốt lành luôn luôn tạo ra những điều tốt đẹp. Xin cảm ơn rất nhiều! Cảm ơn.

Artur Grygorian (Đài truyền hình Cộng hòa Armenia): Thưa ĐTC, mọi người đều biết cha có những người bạn Armenia, và cha đã liên lạc với cộng đoàn Armenia trước đây khi còn ở Argentina. Trong suốt 3 ngày cha chạm đến tâm hồn của người Armenia, cảm giác và những ấn tượng của cha thế nào? Và thông điệp của cha cho tương lai, những lời cầu nguyện của cha cho Armenia là gì? Xin cảm ơn cha.

ĐTC Phanxico: À, chúng ta hãy nghĩ về tương lai, rồi sau đó đi về quá khứ. Tôi hy vọng có công lý và hòa bình cho dân tộc này và tôi cầu xin cho chuyện đó, vì họ là một dân tộc can đảm. Và tôi cầu nguyện rằng họ sẽ tìm được công lý và hòa bình. Tôi biết có rất nhiều người đang hoạt động cho điều này; và tôi cũng đã rất vui khi tuần trước tôi nhìn thấy một bức ảnh Tổng thống Putin với 2 tổng thống Armenia và Azerbaijan … ít nhất họ đang nói chuyện với nhau! Và cùng với Thổ Nhĩ kỳ và vị tổng thống cộng hòa trong diễn văn chào mừng đã nói rất rõ, ông có can đảm để nói ra: chúng ta hãy đi đến một sự đồng thuận, hãy tha thứ cho nhau, và cùng nhìn về tương lai. Và đây thật là một sự can đảm vĩ đại cho một dân tộc đã phải chịu đựng đau khổ quá nhiều, đúng không? Nó là biểu tượng của dân tộc Armenia. Điều này đã lóe lên trong đầu tôi hôm nay khi tôi đang cầu nguyện vắn tắt. Nó là cuộc sống của một tảng đá và là sự dịu hiền của một người mẹ. Nó đã phải vác thánh giá, nhưng là những thánh giá bằng đá - và chúng ta đã thấy rồi chứ! nhưng nó vẫn không đánh mất đi sự dịu hiền của nó, nghệ thuật, âm nhạc, những “hợp âm SUS” đó, rất khó hiểu nhưng lại thể hiện niềm vui lớn. Một dân tộc đã chịu quá nhiều đau khổ trong lịch sử và chỉ có đức tin mới giữ họ đứng vững trên đôi chân, vì đó là một dân tộc Ki-tô giáo đầu tiên, điều này vẫn chưa đủ! Đó là một dân tộc Ki-tô giáo đầu tiên vì Thiên Chúa đã chúc phúc cho họ, vì họ có những vị thánh, họ có những vị thánh giám mục, các vị tử đạo, và vì điều này mà Armenia kiên cường làm cho mình có một “làn da bằng đá,” chúng ta phải gọi như vậy, nhưng họ vẫn không đánh mất sự hiền dịu của trái tim người mẹ. Armenia cũng là một người mẹ!

Và đó là câu hỏi thứ hai, chúng ta quay lại câu đầu. Nếu tôi có quá nhiều liên lạc với những người Armenia … tôi phải thường xuyên đi lễ với họ, tôi có nhiều người bạn Armenia … Có điều là tôi không thích nghỉ ngơi, nhưng tôi có thể đi ăn tối với họ và những bữa tối căng bụng, eh! Nhưng, những người bạn rất tốt, không ư? Một người bạn rất thân là Đức Tổng giám mục Kissag Mouradian và Boghossian, một người Công giáo … nhưng trong số anh chị em đây, điều quan trọng hơn không phải là người thuộc Giáo hội Tông truyền hay Giáo hội Công giáo, nhưng là “người Armenia”, và tôi hiểu được điều này trong những thời gian đó. Hôm nay có một người Argentina trong một gia đình Armenia khi tôi đi lễ, Đức Tổng Giám mục luôn để ông ấy ngồi cạnh tôi để giải thích các nghi thức cho tôi hay những câu mà tôi không biết là câu chào tôi. Một, hai và ba, nhưng tôi luôn bắt đầu khi đến 3.

Cha Lombardi: Bây giờ chúng ta lại nhường lời cho một vị đại diện Armenia khác, Jeannine Paloulian.

Jeannine Paloulian (Nouvelles d’Armenie): Tối hôm qua tại buổi gặp gỡ cầu nguyện đại kết cha có yêu cầu về việc tiếp tục hòa giải với Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan. Con muốn hỏi cha một câu đơn giản, giả như cha sắp sang Azerbaijan trong vài tuần nữa, cha sẽ làm gì, một dấu chỉ cụ thể như cha đã cho Armenia, vậy cha sẽ cho Azerbaijan dấu chỉ gì vào ngày mai?

ĐTC Phanxico: Tôi sẽ nói với người Azerbaijan về sự thật những gì tôi đã nhìn thấy, những gì tôi cảm thấy và tôi cũng sẽ khuyến khích họ. Tôi đã gặp tổng thống Azerbaijan và tôi có nói chuyện với ông … Tôi cũng sẽ nói với bạn rằng không phải chỉ xây dựng hòa bình cho một mảnh đất nhỏ, chuyện đó không có gì to lớn, có nghĩa gì đó bi quan phải không? Nhưng tôi nói điều này với tất cả người Armenia và người Azerbaijan … Có thể họ không đồng ý về những cách xây dựng hòa bình, và về vấn đề này họ cần phải làm việc. Nhưng tôi không biết phải nói thêm gì nữa … Tôi sẽ nói nó ra ngay khi nó hiện lên trong lòng tôi, nhưng luôn luôn cố gắng tích cực tìm kiếm những giải pháp khả thi, những giải pháp để tiến lên.

Cha Lombardi: Cảm ơn cha. Và bây giờ chúng ta nhường chỗ cho Jean Louis de La Vassiere của tờ France Presse, người mà tôi tin rằng đây có thể là chuyến đi cuối cùng của ông đi với chúng ta, vì vậy chúng ta rất vui dành cho ông một tiếng nói.

Jean Luis de La Vassiere (AFP): Thưa Đức Thánh Cha,trước hết con xin cảm ơn cha cho chính bản thân con và thay mặt cho Sebastien Maillard của tờ La Croix… Chúng con đang rời Roma và chúng con muốn chân thành cảm ơn cha về luồng gió nhẹ của mùa xuân mà cha đang thổi trên Giáo hội … và con có câu hỏi: tại sao cha lại quyết định thẳng thắn sử dụng từ diệt chủng trong bài diễn văn tại dinh tổng thống? Trên một chủ đề đau thương như vậy, cha có nghĩ rằng nó sẽ có ích cho nền hòa bình trong khu vực phức tạp này không?

ĐTC Phanxico: Ở Argentina, khi bạn nói về nạn tiêu diệt ở Armenia, người ta luôn luôn sử dụng từ “diệt chủng”. Tôi không biết từ nào khác nữa. Trong thánh đường ở Buenos Aires, chúng tôi đặt một thánh giá bằng đá trên bàn thờ thứ 3 ở bên trái để tưởng nhớ nạn diệt chủng người Armenia. Hai vị tổng giám mục đến, hai vị tổng giám mục Armenia đến, Công giáo và Tông tòa, họ đã khai mạc cho cây thánh giá … cũng vậy Tổng giám mục Tông tòa trong nhà thờ Công giáo Thánh Bartolomeo đã xây một bàn thờ kính thánh Bartolomeo …  nhưng luôn luôn … Tôi không biết từ nào khác … Ở vùng tôi ở người ta sử dụng từ này. Khi tôi đến Roma, tôi nghe thấy một từ khác: “Tội ác kinh khủng” hay “thảm kịch kinh hoàng,” nhưng khi ở Armenia, tôi không biết phải nói làm sao … và rồi người ta bảo tôi, không, như vậy là xúc phạm, đó là “diệt chủng,” và bạn phải nói như vậy. Tôi vẫn luôn nói đến 3 cuộc diệt chủng trong thế kỷ trước … luôn luôn 3! Đầu tiên là cuộc diệt chủng ở Armenia, sau đó là đến của Hitler, và cuối cùng là của Stalin … Có những cuộc nhỏ hơn, còn một vụ ở Châu Phi, nhưng nếu nằm trong quỹ đạo của 2 cuộc đại chiến thì có 3 … Tôi đã hỏi lý do tại sao … “nhưng một số người cảm thấy điều này không đúng, cảm thấy rằng không có cuộc diệt chủng nào” … một người khác nói với tôi … một luật sư đã nói với con điều này làm con rất thú vị: từ “diệt chủng” là một từ thuộc chuyên môn. Nó là một từ mang tính kỹ thuật nên nó không phải là từ đồng nghĩa với “hủy diệt.” Bạn có thể nói chuyện bằng từ hủy diệt, nhưng công bố bằng từ “diệt chủng” sẽ phải kèm theo với nó là những hành động bồi thường … đây là điều luật sư nói với tôi. Năm ngoái khi tôi đang chuẩn bị một bài diễn văn, tôi tìm thấy Thánh Gioan Phaolo II cũng đã dùng từ này, ngài dùng cả hai từ: Tội ác kinh khủng và Diệt chủng. Và tôi đã trích dẫn lại từ đó trong dấu ngoặc kép … và nó không được đón nhận. Một tuyên bố được chính phủ Thổ Nhĩ kỳ soạn. Thổ Nhĩ kỳ, trong một vài ngày đã triệu hồi đại sứ của họ về Ankara, ông là một người tuyệt vời, Thổ Nhĩ Kỳ gửi đến cho chúng tôi một đại sứ hàng đầu, ông ta lại phải trở về 3 tháng trước đây … “một ghế đại sứ chớp nhoáng.” Nhưng, ông ta có quyền … Quyền phản đối, tất cả chúng ta đều có quyền đó. Bài diễn văn này từ đầu đã không có từ đó, sự thật là vậy. Tôi trả lời là tôi đã thêm vào. Nhưng sau khi nghe được âm hưởng của bài diễn văn của ông tổng thống và cũng do trước đây tôi đã dùng từ này, và đã nói từ này năm ngoái trong quảng trường thánh Phê-rô, nếu không lặp lại cùng một điều thì nghe chắc lạ lẫm. Nhưng thực sự, tôi muốn nhấn mạnh một điều khác, và tôi nghĩ tôi không mắc lỗi khi tôi cũng nói rằng: trong cuộc diệt chủng này, cũng như trong hai lần kia, những quyền lực quốc tế lớn đã nhìn sang hướng khác. Và đây là vấn đề. Trong cuộc Đại Chiến Thế giới II, một số quyền lực đã chụp ảnh được đường xe lửa chạy đến Auschwitz  và có khả năng đánh bom nó nhưng không làm. Một ví dụ đó. Trong bối cảnh Đại Chiến I, đâu là vấn đề của người Armenia? Và trong bối cảnh Đại Chiến II đâu là vấn đề của Hitler và Stalin và sau Yalta của khu vực … và tất cả những điều đó chẳng ai nói tới. Một ai đó phải nhấn mạnh nó, và đặt ra câu hỏi về lịch sử: tại sao anh không làm việc này, anh có quyền lực?

Tôi không tố cáo, tôi chỉ đặt câu hỏi. Nó là sự tò mò. Người ta nhìn đến chiến tranh, nhìn đến nhiều thứ … nhưng không nhìn đến con người … và tôi không biết có đúng không, nhưng tôi muốn biết liệu có thật là, khi Hitler bách hại người Do thái, một trong những câu, trong những điều mà ông ta có thể nói là “À, hôm nay có ai còn nhớ đến người Armenia, chúng ta hãy làm như vậy đối với người Do thái.” Tôi không biết nó có thật không, có thể nó chỉ là lời đồn đại, nhưng tôi có nghe nói chuyện này. Các nhà viết sử hãy truy tìm để xem nó có đúng không. Tôi nghĩ tôi đã trả lời rồi. Nhưng tôi không bao giờ nói từ này với mục đích xúc phạm, nếu không được khách quan.

Elisbetta Piqué, La Nacion: Trước hết, xin chúc mừng chuyến đi của cha. Chúng con muốn hỏi cha: chúng con biết cha là Giáo hoàng và Đức Giáo hoàng Benedict, nguyên Giáo hoàng, cũng ở đó, nhưng gần đây một số phát biểu của giám quản nhà giáo hoàng là Đức ông Georg Gaenswein, đã truyền ra, nói rằng có một thừa tác vụ thánh Phê-rô được chia sẻ, nếu con không lầm, với một Giáo hoàng hoạt động và một Giáo hoàng yên vị. Có phải có 2 giáo hoàng?

ĐTC Phanxico: Có một thời kỳ trong Giáo hội có tới 3 vị! (cười). Tôi không đọc những báo cáo đấy vì chẳng có thời gian để xem mấy việc như vậy. Ngài Benedict là nguyên Giáo hoàng, ngài đã nói rõ rằng ngày 11 tháng 2 là ngày ngài từ chức và ngày 28 tháng 2 ngài sẽ nghỉ hưu và trợ giúp Giáo hội bằng lời cầu nguyện.

Và ngài Benedict sống đời cầu nguyện của chủng viện. Tôi đã đến thăm ngài rất rất nhiều lần … hoặc gọi điện thoại. Một ngày kia ngài viết cho tôi một lá thư rất rất ngắn nhưng vẫn ký tên ngài, cầu chúc điều tốt đẹp cho chuyến đi này, và một lần, không phải một lần nhưng rất nhiều lần, tôi nói rằng đúng là một ân sủng khi có một người ông thông thái trong nhà. Tôi cũng đã nói ngay với ngài như vậy và ngài cười, nhưng với tôi ngài là vị nguyên Giáo hoàng. Ngài là người ông thông thái. Ngài là người bảo vệ cho đôi vai của tôi và hậu thuẫn bằng lời cầu nguyện của ngài.

Tôi không bao giờ quên được bài diễn văn ngài đọc trước chúng tôi là các hồng y ngày 28 tháng 2, “trong số anh em ở đây tôi chắc chắn có một người kế nhiệm tôi. Tôi xin hứa đức vâng lời.” Và ngài đã làm như vậy. Nhưng rồi tôi lại nghe nói, nhưng tôi không biết nó có thật không, điều này, à - Tôi nhất mạnh, tôi nghe nói điều này, có thể đó chỉ là những lời đồn đại, nhưng nó cũng khớp với tính cách của ngài - rằng có một số người đến đó (với ngài) để phàn nàn về vị Giáo hoàng mới này … và ngài đuổi họ ra ngoài, eh, theo đúng phong cách người  Bavaria, đầy kiến thức,nhưng ngài đã đuổi họ ra. Tôi không biết có thật không. Nhưng nghe cũng hay vì ngài là như vậy. Ngài là con người giữ lời, một người thẳng thắn, thẳng thắn, rất thẳng thắn.

Ngài là nguyên Giáo hoàng. Tôi không biết anh chị em có nhớ là tôi đã cảm ơn ngài giữa mọi người. Tôi không biết khi nào nhưng tôi nghĩ nó trên một chuyến bay, vì ngài Benedict đã mở ra một cánh cửa cho Giáo hoàng về hưu. Nhưng, 70 năm trước đã không có chế độ nghỉ hưu cho giám mục. Ngày nay chúng ta đã có … nhưng với việc kéo dài cuộc đời như vầy, bạn có thể điều hành Giáo hội ở tuổi này không, với đủ chứng đau nhức bệnh tật? Và ngài, rất can đảm, và với lời cầu nguyện và sự thinh lặng, với thần học quyết định mở ra cánh cửa này và tôi tin rằng đây là một điều tốt cho Giáo hội.

Nhưng chỉ có một Giáo hoàng thôi, và vị kia … có lẽ cũng giống như các vị giám mục về hưu, tôi không nói là có nhiều nhưng có thể có hai hay ba. Các vị sẽ về hưu … Các vị đang nghỉ hưu.

Ngày mốt, kỷ niệm 65 năm giám mục (Cha Lombardi nói điều gì đó với Đức Thánh Cha), xin lỗi, mừng kỷ niệm thụ phong linh mục của ngài. Anh của ngài là Georg cũng sẽ có mặt ở đó vì cả hai vị đều tiến chức cùng nhau. Sẽ có một sự kiện nho nhỏ với các vị đứng đầu trong các thánh bộ và ít người khác vì ngài thích vậy hơn … ngài nhận như vậy, nhưng một cách khiêm nhường, và tôi sẽ ở đó và tôi sẽ nói một vài điều với con người cầu nguyện vĩ đại này, con người can đảm và đó là đức nguyên Giáo hoàng, chứ không phải là vị giáo hoàng thứ hai, người rất trung tín với lời nói và là một con người của Chúa, thông minh, và đối với tôi ngài là một người ông thông thái trong nhà.

Cha Lombardi: Xin cảm ơn Đức Thánh Cha. Và bây giờ chúng ta nhường lời cho Alexej Bukalov, một trong các vị linh mục của chúng ta, như chúng ta cũng biết ngài đại diện Italtass, và vì vậy chúng ta có văn hóa Nga ở giữa chúng ta.

Pope Francis: Cha có nói tiếng Nga ở Armenia không?

Bukalov (Italtass): Xin cảm ơn Đức Thánh Cha, xin cảm ơn chuyến đi này vì đây là chuyến đi đầu tiên của cha đến địa hạt Xô-viết cũ và đối với con nó rất quan trọng để theo dõi.Câu hỏi của con hơi ra ngoài vấn đề một chút: Con biết cha rất cổ vũ cho Công đồng toàn Chính thống, thậm chí khi gặp gỡ Đức Thượng phụ Patriarch Kirill ở Cuba việc này được đề cập đến như một lời ước. Bây giờ cha có nhận xét gì về vấn đề này không, chúng ta cứ gọi là “diễn đàn” vậy.

ĐTC Phanxico: Một nhận xét rất tích cực. Một bước tiến mới đã được thực hiện, không phải 100 phần trăm, nhưng đã có một bước tiến mới. Những điều đã được “chứng minh” trong ngoặc kép, và tôi rất thẳng thắn về nó, là những điều có thể được giải quyết theo thời gian. Ngay chính bản thân họ, bốn vị không đi, nhưng các vị muốn thực hiện hơi muộn về sau một chút. Nhưng tôi nghĩ bước đi đầu tiên đã được thực hiện theo khả năng, cũng như các trẻ em, chúng chập chững bước đi đầu đời nhưng chúng làm hết sức theo khả năng. Trước tiên chúng làm như những con mèo rồi chúng thực hiện những bước đi đầu tiên. Tôi rất vui. Họ đã nói đến rất nhiều điều. Tôi nghĩ kết quả rất tích cực. Chỉ một chi tiết là những Giáo hội tự trị này đã nhóm họp lại với nhau dưới danh nghĩa Giáo hội Chính thống để đến gặp gỡ nhau, để cầu nguyện với nhau và nói chuyện và có thể là hài hước với nhau … nhưng nó rất tích cực! Con cảm tạ Chúa! Bước tiếp theo sẽ còn nhiều hơn nữa. Chúa ban muôn ơn lành.

Cha  Lombardi: Xin cảm ơn Đức Thánh Cha … Bây giờ chúng ta chuyển micro sang cho Edward Pentin sẽ trình bày bằng tiếng Anh đúng lúc.

Edward Pentin (National Catholic Register): Cũng giống ngài Gioan Phaolo II, cha có vẻ là người ủng hộ cho Liên Minh Châu Âu và cha đã khen ngợi dự án của Châu Âu lúc cha nhận giải thưởng Charlemagne. Cha có lo rằng Brexit có thể mang đến sự tan rã Châu Âu và cuối cùng là chiến tranh?

ĐTC Phanxico: Đã có chiến tranh ở Châu Âu rồi. Hơn nữa, đang có không khí chia rẽ, không chỉ trong phạm vi Châu Âu, mà trong cả phạm vi các quốc gia. Nếu quý vị còn nhớ Catalonia, năm ngoái ở Scotland. Những sự chia rẽ này … tôi không nói nó là nguy hiểm, nhưng chúng ta phải nghiên cứu chúng thật kỹ, và trước khi bước thêm một bước trong sự phân chia, thì hãy nói chuyện thật tốt với nhau, và tìm ra những giải pháp khả thi … tôi thú thực cũng không biết. Tôi chưa nghiên cứu lý do tại sao Anh lại muốn đưa ra quyết định này, nhưng đã có sự chia rẽ. Tôi tin là tôi đã có lần nói về chuyện này, tôi không nhớ là ở đâu nữa, nhưng tôi có nói: Sự độc lập đó sẽ tiến đến sự giải phóng. Ví dụ, những quốc gia ở Châu Mỹ La tinh, thậm chí các nước Châu Phi, đã thoát khỏi vương triều, khỏi Madrid. Ngay cả Châu phi thoát khỏi Paris, London, Amsterdam … và đây là một sự giải phóng, và có thể hiểu thêm vì đằng sau nó có một nền văn hóa, có một cách suy nghĩ … ngoài ra, sự tháo chạy của một quốc gia - tôi không nói đến chuyện Brexit; chúng ta hãy nghĩ về Scotland, tất cả mọi chuyện này ...Nó là một vấn đề và đã được gọi bằng một cái tên, và tôi nói điều này không có ý  xúc phạm, nó là một cụm từ mà các nhà chính trị sử dụng: Sự chia để trị (Balkanization), tôi không có ý nói xấu về người vùng Banlkan. Nó là một cái gì đó thuộc về sự tháo chạy, nó không phải là sự giải phóng. Và đằng sau nó có những lịch sử, những văn hóa, những sự hiểu lầm, thậm chí ý tốt … điều này rất rõ. Đối với tôi, sự liên kết vẫn luôn tốt hơn sự xung khắc, nhưng có nhiều cách liên kết khác nhau … và ngay cả với tình huynh đệ, và ở đây có Liên Minh Châu Âu; tình huynh đệ tốt hơn là sự thù ghét và khoảng cách. Tình huynh đệ và những cây cầu nối thì tốt hơn các bức tường. Mọi người phải suy tư về tất cả những điều này. Nó là sự thật: một quốc gia … tôi đang ở trong Châu Âu, nhưng … tôi muốn có những điều gì đó là của riêng tôi từ nền văn hóa của tôi và bước đi là … và tôi đã đến với Giải Charlemagne, do Liên Minh Châu Âu trao tặng để khám phá ra sức mạnh của nó từ nguồn gốc. Nó là một bước đi của sự sáng tạo, và cũng là của “sự chia rẽ tốt đẹp”, để trao thêm nhiều sự độc lập, nhiều tự tự do cho các nước trong Liên minh, để suy nghĩ về một hình thức khác của Liên Minh, để sáng tạo. Và sáng tạo trong những vị trí công việc, trong kinh tế. Có một nền kinh tế không vững ở Châu Âu. Ví dụ, ở Ý 40% giới trẻ tuổi 25 và trẻ hơn không có việc làm. Có một điều gì đó không tốt trong Liên minh rộng lớn này, nhưng chúng ta không được ném đứa bé trong bồn tắm ra ngoài cửa sổ, đúng không? Chúng ta phải nhìn đến cách chuộc lại mọi việc và tái tạo, vì sự tái tạo mọi sự thuộc con người, kể cả nhân cách của chúng ta, là một hành trình mà mọi người phải luôn đi theo. Một thiếu niên không giống một người lớn, hay người  cao tuổi. Nó có cái giống như vậy và có cái không giống. Khi một người luôn liên tục tái tạo, nhờ vậy mà tạo ra sức sống, sự khát khao sống, và sinh nhiều kết quả tốt. Và tôi muốn nhấn mạnh điều này: ngày hôm nay, cụm từ, hai cụm từ chính cho Liên Minh Châu Âu là sáng tạo và sinh lợi nhiều hơn. Đây là một thách thức. Tôi không biết nữa, nhưng đó là suy nghĩ của tôi.

Cha Lombardi: Xin cảm ơn Đức Thánh Cha, bây giờ chúng ta nhường lời cho Tilmann Kleinjung, từ ARD đến, thuộc đài phát thanh quốc gia Đức và tôi cũng nghĩ rằng đây có thể là chuyến đi cuối cùng của ông vì thế chúng tôi rất hân hạnh được nhường lời cho ông.

Kleinjung (ARD): Vâng, tôi cũng đang chuẩn bị chuyển đến Bavaria. Xin cảm ơn câu hỏi này.

ĐTC Phanxico: Nhiều bia quá phải không!

Kleinjung: Rất nhiều bia … thưa cha, con muốn hỏi cha một câu. Hôm nay cha có nói đến những ân sủng Các Giáo hội chia sẻ, những ân sủng được chia sẻ giữa các Giáo hội với nhau. Giả sử trong 4 tháng nữa cha sẽ đi Lund dự lễ kỷ niệm lần thứ 500 sự cải cách, con nghĩ có lẽ đây cũng là hợp lúc cho chúng ta không những nhớ đến những vết thương của cả hai phía nhưng cũng là nhận ra được những ân sủng của sự cải tổ. Cũng có thể – đây là một câu hỏi thuộc quan điểm dị giáo – có lẽ là nên bãi bỏ hay rút lại việc rút phép thông công của Martin Luther hay một hình thức phục hồi nào đó. Cảm ơn cha.

ĐTC Phanxico: Tôi nghĩ những mục đích của Martin Luther không có gì sai. Ông là một người cải cách. Có thể một số phương pháp không đúng. Nhưng vào lúc đó, nếu chúng ta đọc truyện của một vị mục sư, một người phái Luther Đức và sau đó đã hoán cải khi ông nhìn ra được sự thật – ông đã trở thành người Công giáo – thời gian đó, Giáo hội không thực sự là một mẫu gương để noi theo. Có tình trạng hối lộ, có sự trần tục hóa, gắn liền với đồng tiền, quyền lực … và ông chống đối lại điều này. Rồi ông rất thông minh và ông tiến thêm một số bước để nên công chính hóa, và vì ông đã làm điều này. Và ngày nay người theo hội thánh Luther và người Công giáo, người Tin lành, tất cả chúng ta đều đồng ý về giáo huấn công chính hóa. Về điểm này, nó rất quan trọng, ông không sai. Ông đã tạo ra một liều thuốc cho Giáo hội, nhưng rồi liều thuốc này được củng cố nên thành một tình trạng của mọi sự việc, thành một tình trạng kỷ luật, thành một con đường để tin, thành một con đường để hành động, thành một nghi thức lễ tế và ông không phải là người duy nhất; có Zwingli, có Calvin, mỗi người đều khác nhau, và đàng sau họ là ai? Các giáo chức! Chúng ta hãy đặt mình vào trong câu chuyện của thời điểm đó. Nó là câu chuyện không dễ hiểu, không dễ chút nào. Rồi mọi việc cứ thế tiến tới, và hôm nay sự đối thoại đã diễn ra rất tốt. Tài liệu về công chính hóa đó tôi nghĩ là một trong những tài liệu phổ quát phong phú nhất trên thế giới, một tài liệu được đồng thuận nhiều nhất. Nhưng vẫn có những chia rẽ, và những việc này cũng tùy thuộc các Giáo hội. Ở Buenos Aires có hai nhà thờ Luther, và một nhà thờ thì suy nghĩ theo cách này và nhà thờ kia thì … ngay cả trong giáo hội Luther cũng không có sự thống nhất; nhưng họ tôn trọng nhau, họ yêu thương nhau, và những khác biệt có lẽ là điều làm tổn thương tất cả chúng ta quá nhiều và hôm nay chúng ta tìm đến con đường gặp gỡ nhau sau 500 năm. Tôi nghĩ chúng ta phải cầu nguyện với nhau, cầu nguyện. Cầu nguyện là rất quan trọng cho việc này. Điều thứ hai, cùng nhau hoạt động cho người nghèo, cho người bị bách hại, cho rất nhiều người, cho người tị nạn,cho rất nhiều người đau khổ; làm việc với nhau và cầu nguyện với nhau và các nhà thần học cùng nhau nghiên cứu hãy cố gắng … nhưng đây là con đường rất dài, rất dài. Có lần vui vui tôi nói: Tôi biết là khi nào thì sự hiệp nhất trọn vẹn sẽ diễn ra. ; “khi nào?” - “đến ngày khi Con Người lại đến,” vì chúng ta không biết … Chúa Thánh Thần sẽ ban ân sủng, nhưng trong lúc này, cầu nguyện, yêu thương nhau và cùng làm việc với nhau. Trên hết là cho người nghèo, cho người đau khổ và cho hòa bình và nhiều điều khác nữa … chống lại sự bóc lột con người và nhiều thứ nữa thường liên kết hoạt động với nhau.

Cecile Chambraud (Le Monde): Đặt một câu hỏi về nữ phó tế.

ĐTC Phanxico: Có ông tổng thống ở Argentina khuyên tổng thống các nước khác rằng: “Khi bạn muốn việc gì đó bế tắc không giải quyết được, hãy phân chia nhiệm vụ.” nhưng điều đầu tiên đáng ngạc nhiên vì cái tin đươc đưa ra là chính tôi … Cuộc nói chuyện với các tu sĩ được ghi âm và phát trên  L'Osservatore Romano và vài chỗ khác nữa … Và chúng ta có nghe rằng trong những thế kỷ đầu đã có nữ phó tế. Có thể người ta đã nghiên cứu chuyện này và người ta phân chia nhiệm vụ. Chẳng thêm yêu cầu gì khác cả. Họ là người có trình độ, không chỉ có trình độ, họ là người được yêu trong Giáo hội. Và tôi nhớ lại rằng tôi có biết một người Syria, một nhà thần học người Syria đã qua đời, người đã viết một quyển chỉ trích Thánh Ephrem, bằng tiếng Ý, và có lần nói chuyện về nữ phó tế, khi tôi đến và ở Via della Scrofa, ông ta sống ở đó, nói chuyện trong bữa điểm tâm sáng … nhưng ông không biết chắc là họ có được phong chức hay không. Chắc chắn đã có những phụ nữ giúp các vị giám mục, và họ giúp 3 công tác: Rửa tội cho phụ nữ, vì khi đó rửa tội là nhận mình xuống nước; thứ hai xức dầu cho phụ nữ, thứ ba – làm tôi buồn cười – khi có một phụ nữ chạy đến giám mục than phiền rằng chồng bà ta đánh bà, giám mục liền gọi ngay một trong những nữ phó tế này đến xem xét cơ thể của người nữ kia để tìm xem các vết bầm tím … đây là lý do tại sao lại được chọn làm như vậy.

Nhưng, người ta có thể nghiên cứu, xem liệu đây có phải là giáo lý của Giáo hội không và người ta có thể tạo ra nhiệm vụ này không. Họ nói: “Giáo hội đã mở cửa cho chức nữ phó tế.” Thật vậy hả? Tôi đã hơi bực mình, vì điều này không nói lên sự thật của mọi việc. Tôi đã nói chuyện với vị giám quản của Thánh Bộ Giáo Lý và Đức Tin, và ngài nói với tôi, “Cha xem này, có một cuộc nghiên cứu do Ủy ban thần học quốc tế thực hiện năm 1980.” Và tôi yêu cầu ngài giám quản liệt kê cho tôi một danh sách.

Đưa cho tôi một danh sách những người tôi có thể lấy để thành lập ủy ban này. Ngài đưa cho tôi một danh sách để thành lập ủy ban, nhưng tôi tin rằng chủ đề đã được nghiên cứu rất nhiều, và tôi nghĩ cũng chẳng khó khăn gì để làm sáng tỏ vấn đề tranh cãi này. Nhưng, có một vấn đề khác, một năm rưỡi trước tôi có thành lập một ủy ban các nhà thần học nữ làm việc với đức Hồng Y Rylko, và họ đã viết một quyển sách rất dễ thương, vì suy nghĩ của nữ giới rất quan trọng. Nữ giới suy nghĩ khác với chúng ta, và chúng ta không thể nào đưa ra được quyết định tốt nếu không lắng nghe nữ giới. Đôi khi ở Buenos Aires, tôi hỏi ý kiến những cố vấn của tôi, rồi tôi lại hỏi các chị em phụ nữ đến và họ nhìn thấy mọi việc dưới một ánh sáng khác, và điều này làm lệch đi rất nhiều … Nhưng rồi, những giải pháp lại rất hiệu quả, rất dễ thương.

Tôi phải gặp những phụ nữ này, những người đã làm công việc rất tốt, nhưng vì Thánh bộ giáo dân hiện đang thay đổi, và tôi đang chờ đợi công việc họ làm. Nhưng, tiếp tục công việc thứ hai này là một điều khác, những nhà thần học nữ … Nhưng điều quan trọng hơn mà tôi muốn nhấn mạnh: cách hiểu vấn đề, cách suy nghĩ, cách nhìn nhận phụ nữ và những khả năng của nữ giới. Giáo hội là thuộc phái nữ (nguyên ngữ: The Church is a woman.) Tên gọi là 'la Chiesa', người không phải là bà cô độc thân, người là một phụ nữ kết duyên cùng Con Thiên Chúa, người là hiền thê của Đức Giê-su Ki-tô.

Cindy Wooden, CNS: Thưa ĐTC, trong vài ngày vừa qua Đức Hồng y Marx, người Đức, nói trong hội nghị mở rộng ở Dublin một số điều rất quan trọng cho Giáo hội trong thế giới hiện đại ngày nay, ngài nói rằng Giáo hội Công giáo phải xin sự tha thứ của cộng đồng người đồng tính vì đã gạt những người này ra. Trong những ngày sau vụ nổ súng ở Orlando, nhiều người nói rằng cộng đồng Ki-tô hữu có liên quan đến tình trạng ghét những người này. Cha nghĩ sao?

ĐTC Phanxico: Tôi sẽ lặp lại những gì tôi đã nói trong chuyến đi đầu tiên của tôi. Tôi lặp lại những gì Giáo lý Giáo hội Công giáo dạy: rằng không được kỳ thị đối xử chống lại ai, phải tôn trọng và giúp đỡ mọi người. Khi người ta kết án không phải vì những lý do thần học, nhưng vì những lý do thái độ chính trị … Một số những cách biểu lộ có hơi xúc phạm đối với những người khác, đúng không? … Nhưng đây là những điều chả có liên quan gì đến vấn đề. Vấn đề là một con người có điều kiện, có thiện chí và đi tìm Thiên Chúa, vậy chúng ta là ai mà xét đoán? Và chúng ta phải hỗ trợ người đó thật tốt … đây là những điều giáo lý dạy, một giáo lý tinh tuyền. Rồi có những truyền thống ở một số quốc gia, ở một số nền văn hóa có những trạng thái tâm lý khác nhau về vấn đề này. Tôi nghĩ rằng Giáo hội không những xin sự tha thứ của những người đồng tính bị xúc phạm – giống như “Vị Hồng Y Mác-xít” đó nói (cười) – Nhưng Giáo hội còn phải xin sự tha thứ của những người nghèo, những phụ nữ bị bóc lột, những trẻ em bị bóc lột lao động. Giáo hội phải xin sự tha thứ vì đã cầu phúc cho quá nhiều vũ khí.  Giáo hội phải xin sự tha thứ vì đã đối xử không phải nhiều lần – khi tôi nói Giáo hội, là tôi muốn nói đến những Ki-tô hữu! Giáo hội là thánh thiêng, chúng ta là tội nhân! – Người Ki-tô hữu phải xin sự tha thứ vì đã không trợ giúp cho nhiều cơ hội, cho nhiều gia đình … Tôi nhớ lại thời còn bé với văn hóa ở Buenos Aires, một văn hóa Công giáo đóng cửa. Tôi đến đó, eh! Một gia đình ly dị không thể bước vào nhà, và tôi đang nói chuyện cách đây 80 năm. Văn hóa đã thay đổi, nhờ ơn Chúa. Người Ki-tô hữu phải xin sự tha thứ về nhiều việc, không chỉ những vấn đề này. Tha thứ, không chỉ là xin lỗi. Tha thứ, Lạy Chúa. Nó là một từ chúng ta quên rất nhiều lần. Bây giờ tôi lại là linh mục và đang giảng trên bục giảng rồi đấy. Không, đấy là sự thật, rất nhiều lần. Nhiều lần lắm … nhưng linh mục là ông chủ chứ không phải là người cha, linh mục là người đánh đòn chứ không phải là linh mục ôm hôn, tha thứ và ủi an. Nhưng có rất nhiều, có rất nhiều cha tuyên úy bệnh viện, cha tuyên úy nhà tù, rất nhiều vị thánh. Nhưng chẳng ai thấy họ. Vì sự thánh thiện thì khiêm nhường, nó giấu mình đi. Ngược lại thật là một điều xấu hổ rõ rành rành, rõ ràng là quý vị thấy rất nhiều tổ chức của những người tốt và những người không được tốt lắm và những người … người mà … vì tôi đã cho tặng một cái ví (nguyên ngữ: purse) khá to nên tôi thấy tôi về khía cạnh khác giống như những quyền lực quốc tế trong ba cuộc diệt chủng. Chúng ta là Ki-tô hữu – linh mục, giám mục – chúng ta đã làm như vậy đấy. Nhưng chúng ta những Ki-tô hữu cũng có Mẹ Teresa Calcutta và nhiều nhiều Mẹ Teresa Calcuttas khác. Chúng ta có nhiều người phục vụ ở Châu Phi, nhiều giáo dân, nhiều cặp hôn nhân thánh. Lúa mì và hạt giống. Và vì vậy Chúa Giê-su nói rằng Vương quốc … chúng ta không được xúc phạm vì trở nên giống như vậy. Chúng ta phải cầu nguyện để Thiên Chúa làm cho những hạt giống này mục đi và trổ sinh nhiều hạt. Nhưng đây là đời sống của Giáo hội. Chúng ta không thể đặt ra những giới hạn. Tất cả chúng ta là thánh, vì tất cả chúng ta có Chúa Thánh thần. Nhưng tất cả chúng ta lại là tội nhân, tôi là người đầu tiên! Vậy đấy. tôi không biết tôi đã trả  lời được câu hỏi chưa.

Cha Lombardi: Thưa Đức Thánh Cha, con mạn phép được hỏi cha câu hỏi cuối rồi chúng con để cho cha nghỉ ngơi.

ĐTC Phanxico: Đừng làm khó tôi nhé!

Cha Lombardi: Không thưa cha, chỉ là về chuyến đi sắp tới đến Balan mà chúng con đã bắt đầu chuẩn bị, và cha cũng sẽ dành cả tháng 7 này để chuẩn bị. Cha có thể kể cho chúng con một chút về cảm giác của cha khi chuẩn bị đến Ngày Giới trẻ Thế giới trong Năm Thánh Lòng thương xót này … và một điểm quan trọng hơn nữa là: chúng con đã đến thăm Khu tưởng niệm Tzitzernakaberd với cha trong chuyến thăm Armenia … và cha cũng sẽ đến thăm khu Auschwitz và Birkenau trong chuyến đi đến Balan … vì vậy con có cảm giác là cha mong muốn được trải qua giây phút này trong thinh lặng nhiều hơn là lời nói như cha đã làm ở đây, và ở Birkenau [sic] và con muốn hỏi là cha có muốn có được giây phút cầu nguyện thinh lặng với một động lực đặc biệt nào đó.

ĐTC Phanxico: Hai năm trước ở Redipuglia tôi đã làm như vậy để tưởng niệm 100 năm cuộc Đại Chiến Thế giới, ở Redipuglia. Tôi thinh lặng … sau đó là Thánh lễ, trong Thánh lễ tôi giảng giải, nhưng có điều gì đó khác nữa. Sự thinh lặng. Hôm nay, chúng ta đã chứng kiến sự thinh lặng sáng nay … hôm nay, phải không?

Cha Lombardi: Hôm qua.

ĐTC Phanxico: Hôm qua … tôi đã muốn đến nơi kinh hoàng đó, không diễn văn, không có người theo, chỉ vài thứ cần thiết … nhưng chắc chắn có các phóng viên … nhưng không có lời chào thăm này kia … không, không … một mình tôi, đi vào, cầu nguyện và xin Thiên Chúa ban cho tôi ân sủng biết khóc. Nó là như vậy đó.

Cha Lombardi: Cảm ơn ĐTC … bây giờ, chúng con sẽ hỗ trợ cha trong việc chuẩn bị cho chuyến đi sắp tới và xin cảm ơn cha rất nhiều về thời gian cha dành cho chúng con … và bây giờ, xin cha nghỉ ngơi một lát, ăn một chút, và nghỉ ngơi trong tháng 7, rồi sau đó ...

ĐTC Phanxico: Một lần nữa, cảm ơn, về công việc và sự hào hiệp của quý vị. Xin cảm ơn!

[Nguồn: catholicnewsagency]

[Chuyển ngữ: TRI KHOAN 27/06/2016]