Khảo sát: Những người không nhận mình thuộc tôn giáo nào vẫn tin điều gì đó

Khảo sát: Những người không nhận mình thuộc tôn giáo nào vẫn tin điều gì đó

Hasan Hulki Muradi | Shutterstock

Daniel Esparza

10/09/25

Nhiều người thuộc nhóm “không tôn giáo” không hẳn là những người theo chủ nghĩa duy vật kiên định; nhiều người tín hữu cũng có những câu hỏi. Giữa họ là một cánh đồng rộng lớn cho sự kiếm tìm chân thành.

Một báo cáo mới từ Trung tâm Nghiên cứu Pew cho thấy nhiều người trưởng thành tuy khẳng định không theo tôn giáo, nhưng vẫn giữ những niềm tin về tâm linh — dù tỉ lệ này thường ở mức thấp hơn so với những người xác tín vào một đức tin.

Bản nghiên cứu, được công bố vào ngày 4 tháng Chín năm 2025, khảo sát những người trưởng thành không xác định theo tôn giáo nào (“nones”) tại 22 quốc gia và vẽ nên một bức tranh rất đa dạng về niềm tin và việc thực hành. Báo cáo do Jonathan Evans, Kirsten Lesage và Manolo Corichi thực hiện.

Tại tất cả các quốc gia được khảo sát, ít nhất một phần năm số người thuộc nhóm “không tôn giáo” cho biết có sự sống sau khi chết. Tỉ lệ này dao động từ 19% ở Hungary đến 65% ở Peru, với đa số ở bảy quốc gia. Nhiều người cũng nói rằng có “một điều gì đó thuộc tâm linh vượt trên thế giới tự nhiên,” điều này nhấn mạnh rằng không tôn giáo không luôn đồng nghĩa với việc không có niềm tin.

Niềm tin vào Thiên Chúa trong nhóm người không thuộc tôn giáo nào cũng rất khác nhau tùy theo khu vực. Pew ghi nhận tỷ lệ cao hơn ở một số vùng của Châu Mỹ Latinh và Nam Phi, trong khi các số liệu thấp hơn nhiều ở phần lớn Châu Âu và Úc. Tóm lại: ý nghĩa “không tôn giáo” ở São Paulo không đồng nghĩa với “không tôn giáo” ở Stockholm.

Thực hành trong đời sống

Khi nói đến việc thực hành, những người trưởng thành không thuộc tôn giáo nào ít tham gia vào các hoạt động như cầu kinh, thắp nến hoặc đốt hương vì lý do tâm linh hơn so với những người thuộc một tôn giáo, và những người có thực hiện thì chỉ là thỉnh thoảng.

Quan điểm về ảnh hưởng xã hội của tôn giáo cũng có sự khác biệt. Ở nhiều quốc gia, những người “không tôn giáo” có khuynh hướng cho rằng tôn giáo khuyến khích sự cố chấp hoặc mê tín, và họ cũng ít coi trọng việc các nhà lãnh đạo quốc gia cần có niềm tin tôn giáo mạnh mẽ.

Nghiên cứu này dựa trên các cuộc khảo sát được thực hiện trong giai đoạn 2023–2024 tại 36 quốc gia, nhưng phần phân tích tập trung vào 22 quốc gia nơi mẫu khảo sát nhóm không thuộc tôn giáo nào đủ lớn để có thể báo cáo riêng biệt. Thiết kế này giúp giải thích tại sao kết quả không thể đưa đến một kết luận chung cho tất cả.

Ý nghĩa đối với việc loan báo Tin Mừng

Điều này quan trọng đối với những độc giả có đức tin — và cả với những ai thao thức tìm kiếm ý nghĩa của con người: bức tranh đa chiều hơn nhiều so với cách phân loại đơn giản “có tôn giáo” và “không tôn giáo”.

Truyền thống Công giáo từ lâu đã dạy rằng khát vọng về Thiên Chúa là một phần bản chất con người, được khắc ghi vào bản tính của chúng ta.

Sách Giáo lý viết, “Lòng khao khát Thiên Chúa được ghi khắc trong trái tim con người.” Khát vọng đó có thể tồn tại ngay cả khi sự thuộc về cộng đồng và/hoặc cơ chế bị phai nhạt.

Đối với các cộng đồng đức tin, dữ liệu này gợi mở cơ hội để lắng nghe một cách kiên nhẫn, đối thoại chân thành và làm chứng một cách khiêm nhường, thay vì giữ thái độ đối kháng văn hóa. Đối với độc giả thế tục, đây là lời nhắc nhở rằng những vấn đề tâm linh là điểm chung, không phải là một chiếc bẫy mang tính bè phái.

Nghiên cứu của Pew sẽ không giải quyết được các cuộc tranh luận về niềm tin, nhưng nó làm sáng tỏ các phạm trù. Nhiều người thuộc nhóm “không tôn giáo” không hẳn là những người theo chủ nghĩa duy vật kiên định; nhiều người tín hữu cũng có những câu hỏi. Giữa họ là một cánh đồng rộng lớn cho sự kiếm tìm chân thành. Đó là không gian để xây dựng tình bạn, để sự ham hiểu biết được chào đón và để lương tâm trở thành điều quan trọng.

[Nguồn: aleteia]

[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 11/9/2025]