Đức Giáo hoàng trở lại cung điện Moneda sau vụ “balconazo” của Pinochet

Đức Giáo hoàng trở lại cung điện Moneda sau vụ “balconazo” của Pinochet

Trong chuyến thăm của Đức GIoan Phaolo II, 31 năm trước, nhà độc tài của Chile qua một mưu kế được sắp xếp rất cẩn thận, tìm cách để chụp được tấm ảnh trên ban công bên cạnh Đức Thánh Cha, ngược lại với ý muốn của ngài

Đức Gioan Phaolo II và nhà độc tài Augusto Pinochet trong bức ảnh “balconazo” nổi tiếng và gây nhiều tranh cãi.

Pubblicato il 15/01/2018

ANDREA TORNIELLI

CORRESPONDENT TO SANTIAGO

Sáng thứ Ba ngày 16 tháng Một, chỉ còn vài giờ nữa, Đức Thánh Cha Phanxico sẽ bước qua ngưỡng cửa của điện tổng thống Moneda ở Santiago de Chile. Tổng thống Salvador Allende đã chết ở đó, và sau đó trở thành nơi ở của nhà độc tài Augusto Pinochet. Đó là lần đầu tiên một vị Giáo hoàng sẽ đặt chân trở lại sau tình tiết “balconazo” nổi tiếng và gây nhiều tranh cãi, 31 năm về trước, bằng một mưu kế Pinochet đã tìm cách – phá vỡ chương trình và những nghi thức ngoại giao đã thỏa thuận trước - bước lên ban công với Đức Gioan Phaolô II.

Khi ngài đến sân bay Santiago ngày 1 tháng Tư năm 1987, trước sự có mặt của nhà độc tài, Đức Giáo hoàng Wojtyla nói đến “phẩm giá bất biến của nhân vị.” Và một vài giờ sau, tại chân tượng Mẹ Maria vĩ đại, ngài nói ngài chúc lành một cách đặc biệt cho “những dân tộc bị gạt ra bên lề” và “những dân tộc đã chịu đựng những hậu quả của bạo lực.” Ngoại giao Vatican đã đồng ý ba cuộc gặp gỡ với Pinochet, ông ta sợ chuyến thăm của Đức Giáo hoàng người Ba lan có thể tạo ra những làn sóng phản ứng chung chống lại chế độ độc tài: thứ nhất, đón tiếp tại sân bay, sau đó là cuộc gặp chính thức tại điện Moneda, và cuối cùng là tạm biệt. Pinochet, muốn có mặt ở bên cạnh Đức Giáo hoàng nhiều hơn trong tất cả các sự kiện trong lịch trình, đã cố ngăn cản ngài - nỗ lực vô ích - không gặp gỡ các đại diện chính trị của phe đối lập và tìm cơ hội để “chụp được tấm ảnh.”

Người tổ chức những chuyến đi của giáo hoàng khi đó là Cha Dòng Tên Roberto Tucci, về sau là hồng y. Chuyến thăm ngoại giao với người Lãnh đạo Nhà nước Chile được lên lịch lúc 9 giờ sáng ngày 2 tháng Tư và Bộ phận Nghi thức có một cuộc phỏng vấn ngắn, cộng với lời chào các thành viên gia đình của nhà độc tài. Chính phủ bí mật đặt ra một kịch bản rất khác. Trước bình minh, khoảng 7.000 người ủng hộ Pinochet được đưa đến quảng trường phía trước điện Moneda, đòi hỏi và la ó rằng họ muốn gặp Đức Giáo hoàng. Chương trình được thiết kế kéo dài không đầy nửa giờ đồng hồ, đã bị kéo dài hơn, cho đến khi bản đồng ca của các giọng vang lên từ dưới quảng trường ngày càng mạnh hơn: "Juan Pablo Segundo, te quiere todo el mundo"! (Gioan Phaolô II, cả thế giới yêu ngài!) Cuối cuộc đối thoại với Pinochet, Đức Giáo hoàng Wojtyla được dẫn ra một cánh cửa khác với cánh cửa đã được đoàn tháp tùng Vatican đồng ý trước và ngài thấy mình đứng trước một tấm rèm che màu đen rất dày. Nhà độc tài quay sang Đức Thánh Cha và nói, “Thưa giáo hoàng, ở bên ngoài là những người muốn nhìn thấy ngài và chào ngài. Họ đang chờ lời chúc lành của ngài.”

Ngay lúc đó, sĩ quan quân đội kéo tấm rèm cửa và mở cánh cửa trên ban công chính giữa điện tổng thống nhìn xuống quảng trường. Đức Gioan Phaolô II im lặng, cảm thấy bị phản bội, nhưng dĩ nhiên ngài vẫn bước ra và chào những người đang hoan hô ngài. Tình tiết này được đặt tên là "balconazo". Trước khi rời đi, ngài Wojtyla đặt ánh mắt nhìn lạnh lùng vào nhà độc tài, và sau đó - khá tức giận - kể cho những người cộng sự của ngài về những gì đã diễn ra.

Cha Tucci nói, “Pinochet cho phép ông ta cùng bước ra ban công điện tổng thống với ngài, nghịch lại với ý định của ngài. Ông ta đã lừa gạt tất cả chúng tôi. Chúng tôi thuộc đoàn tháp tùng của Đức Giáo hoàng, được đưa vào một phòng chờ nhỏ khác để đợi cuộc phỏng vấn riêng kết thúc. Theo thỏa thuận - thỏa thuận mà tôi đã đồng ý sắp xếp chính xác vị trí của Đức Giáo hoàng - Đức Gioan Phaolô II và Tổng thống không xuất hiện chào đám đông. Ngài Wojtyla phê phán nhà độc tài Chile rất mạnh và không muốn xuất hiện bên cạnh ông ta. Tôi luôn luôn dán mắt vào cánh cửa duy nhất nối phòng khách, nơi chúng tôi đang ngồi, với phòng Đức Giáo hoàng và Pinochet đang ở trong. Nhưng với một hành động được chuẩn bị rất chuẩn xác, họ đã đưa hai người ra một cửa khác. Hai người bước đi trước một tấm rèm màu đen lớn - sau đó Đức Giáo hoàng rất bực mình nói với chúng tôi - và Pinochet và Đức Gioan Phaolô II dừng lại ở đó, làm ra vẻ như ông ta muốn chỉ cho ngài xem cái gì đó. Sau đó tấm rèm đột ngột được kéo ra, và Đức Thánh Cha thấy mình đứng trên một cửa ban công nhìn xuống quảng trường đang đông nghẹt người. Ngài không thể rút lui, nhưng tôi nhớ là khi ngài rời Pinochet ngài trao cho ông ta ánh mắt nhìn rất lạnh lùng.

[Nguồn: vaticaninsider]

[Chuyển Việt ngữ: TRI KHOAN 16/1/2018]